دروغ بزرگ ارزان فروشی گاز
«ایران» گزارش میدهد یک شرکت ایرانی مالک 05درصد سهام شرکت نروژی خریدار گاز است / قیمت گاز تحویلی به شرکت نروژی باالتر از قیمت گاز قطر است
عطیهلباف / حدود یک ماه پیش، نخستین قرارداد فروش گاز طبیعی جهت تولید گاز مایعشــــده )LNG( صادراتی، بین شرکت ملی نفت ایران و شــــرکت IFLNG (تحت مالکیتشرکتپاالیشگازخارکوشرکت نروژی )Hemla امضا شــــد، قــــراردادی که برخالف مزایای بی شمارش عمداً یا سهواً از ســــوی دلواپســــان «کرســــنت2» خوانده شد. رســــانههای مخالف دولت به نقد آن پرداختندوحتییکیازنمایندگانمجلس شورای اسالمی نامهای به وزیر نفت نوشت و طی آن از بیژن زنگنه خواست که «قرارداد غیرقانونی فــــروش گاز به شــــرکت نروژی ایرانی را فوراً متوقف کنید» دالیل ذکر شده در این نامه هم به این شــــرح بود: «فروش گاز به یک شــــرکت اروپایی براســــاس نرخ گاز برای مصــــرف صنایع داخلی وجاهت قانونی نــــدارد؛ در شــــرایطی که قیمت گاز صادراتــــی ایران به ترکیــــه در قیمت نفت ۰5 دالر حدوداً۰2 ســــنت است، فروش گاز به این شرکت با قیمتی که به پتروشیمیها فروخته میشود بسیار اندک است؛ گاز را به جای فروختن به شرکت نروژی به میادین نفتی تزریق کنید تا ضریب بازیافت نفت خام از مخازن افزایش یابد.»
رســــانهها نیــــز در قالــــب گفــــت و گو و یادداشــــت مطالبــــی را عنــــوان کردنــــد که مضمــــون آنها بــــه خطــــر افتــــادن منافع ملی در نتیجه امضای این قــــرارداد تولید گاز مایعشــــده (GNL)بود، حتــــی در یکی از گزارشهــــا خبرنــــگار بــــرای مخالفت با ایــــن قرارداد نوشــــته بــــود کــــه «وزیر نفت عالقهای بــــه تزریق گاز ندارد و توجهش بر صادرات گاز متمرکز است، آن هم از تنوع ارزانفروشــــی، چراکــــه برخــــی مطالعات نشان میدهد باید تزریق روزانه تا بیش از ۰5۴میلیونمترمکعبگازدرمخازننفتی ایران که در نیمه دوم عمر خود قرار دارند، صورتگیرد.»
بگذریم کــــه ظاهراً خبرنــــگار اطالعی از حجم تولیــــد گاز کشــــور و «تزریق روزانه تا بیش از ۰5۴میلیــــون مترمکعب گاز به میادین» ندارد و با نقد عجیب خود سعی کرده رفتارهای غیرکارشناســــی! وزیر نفت را تشــــریح کند. اما آیا واقعاً در این قرارداد منافع ملی به خطر افتاده است؟ ■ شرکتیکه05درصدسهامشمتعلقبه ایرانیهاست
«شــــرکت IFLNG در 3 2، ســــال اخیر توســــط ایران تأســــیس شــــده و ۰5 درصد مالکیت این شــــرکت متعلق به شــــرکت پاالیش گاز خارک است. صددرصد سهام شــــرکت پاالیش گاز خارک نیز متعلق به صندوقهایبازنشستگیکشوری،صنعت نفت و تأمین اجتماعی است.»
این موضــــوع را حســــین آفریده عضو هیأت مدیره شرکت IFLNG در گفتوگو بــــا «ایــــران» عنــــوان کــــرد و گفــــت: «ایران ۰5درصد ســــهام این شــــرکت را دارد و در منافع این طرح شــــریک است. وقتی اسم ایــــران را میآوریــــم منظورمــــان یک فرد خاص نیســــت بلکه تمام افراد ســــهامدار صندوقهایبازنشستگیکشوری،صنعت نفــــت و تأمیــــن اجتماعــــی جامعه هدف ماست. بنابراین نگویید که شخصی خاص از این قرارداد سود میبرد.»
آفریده با اشــــاره به اینکه ایــــن قرارداد توسط مقامات امنیتی و مسئوالن مربوطه تأیید شــــده، اظهار کرد: هدف از تأســــیس این شرکت ایرانی و نروژی ایجاد تجهیزات تولیــــد گاز مایعشــــده )LNG( صادراتــــی و حضــــور ایــــران در این بازار بوده اســــت و منتقدان توجه کنند که این پروژه متعلق به ایران نیز است. ■ دربازاررقابتی LNG گازراگرانهمفروختهایم
قطر در بهرهبــــرداری از مخــــزن پارس جنوبــــی شــــریک و رقیب ایران محســــوب میشــــود.این کشــــور ســــاالنه ۰8 میلیــــون تــــن LNG صادر میکنــــد، اما ایــــران برای نخستین قرارداد فروش گاز طبیعی جهت تولید گاز مایعشده )LNG( صادراتی امضا کرده است. قرار است که ایران این گاز را هم از میدان پارس جنوبی تأمین کند، به طوری که گاز شیرین پاالیشگاه هفتم را به شرکت IFLNG میفروشــــد. بــــا ایــــن طــــرح ایران ساالنه نیم میلیون تن LNG به بازار جهانی گاز عرضه خواهد کــــرد. به عبارتی ایران در صــــادرات LNG از مخزن مشــــترک پارس جنوبی بسیار عقبتر از رقیب خود است. با این حال قیمتی که االن در قرارداد ایرانینروژی آمده باالتر از قیمت پیشنهادی قطر به تولیدکنندگان LNG است.
حسین آفریده با اشاره به این موضوع اظهار کرد: امریکا یکی از کشورهایی است کــــه در بــــازار LNG به خوبی ظاهر شــــده و تقریباً تمام بازار را در اختیار گرفته و قیمت تولید و صادرات آن را رقابتی کرده اســــت. در منطقه نیز کشورهای تولیدکننده گاز به خوبــــی در بازار فعالیــــت میکنند. قیمت تولید و صــــادرات LNG براســــاس فرمول آن تعیین میشــــود. او ادامــــه داد: همین االن هــــم قیمت پیشــــنهادی ایــــران برای فروش گاز به شرکت ایرانی و نروژی باالتر از قیمت پیشنهادی کشورهای رقیب نظیر قطر اســــت. اگر کســــی در این زمینه ســــواد کافــــی داشــــته باشــــد، میداند کــــه قیمت گاز صادراتی به کشــــوری نظیر ترکیه قابل تعمیم به پروژههای LNG نیست. ■ هزینهتمامشدهگاز قابلقیاسباگازشیریننیست
قرار اســــت در این پروژه گاز شــــیرین به LNG تبدیــــل شــــود و فرآوردههای جانبی نظیر میعانــــات گازی در پاالیشــــگاه از آن جدا شده است. از طرف دیگر قیمت تمام شــــده گاز در هر فاز و پاالیشگاه و هر میدان متفــــاوت اســــت. وقتی وزیــــر نفت قیمت تولیــــد هر مترمکعب گاز تولیــــدی ایران را ۴۱ الی 5۱ ســــنت اعالم میکنــــد، این رقم میانگین هزینــــه تولید گاز در تمام میادین
گازی ایران از گاز بســــیار ترش خانگیران گرفته تا پارس جنوبی است. ■ تکنولوژیمحدود وخاص تولید LNG رابهایرانآوردیم
اســــتاد دانشــــگاه صنعتــــی امیرکبیر و رئیــــس دانشــــکده انرژی این دانشــــگاه میگوید که ســــاعتها مذاکره و بررســــی بــــرای امضای ایــــن قرارداد انجام شــــده اســــت و شــــرکتی در نروژ تأسیس شد که بتواند تأمین مالی پــــروژه را انجام دهد. هدف از ایــــن کارها هم حضــــور ایران در بازار LNG با استفاده از تکنولوژیهای روز دنیا در زمینه مایعسازی گاز و انتقال این تکنولوژی به داخل کشور بوده است.
او افزود: «تکنولوژی مایعسازی گاز با این همکاری ایرانی - نــــروژی وارد ایران میشــــود. تکنولوژی منحصر بــــه فرد که به ما امکان فروش محمولههای اسپات (تک محموله ای) را میدهد. ما دیر وارد
این بازار شــــدهایم و االن با توجه به تولید رســــیدن فارهای بعدی پــــارس جنوبی، باید با ســــرعت بیشــــتری در این مســــیر حرکت کنیم تا از رقبا عقب نمانیم.»
گفتنــــی اســــت، پیشبینی میشــــود شناور Caribbean FLNG از اواسط سال ۷۹3۱ در بنــــدر خدماتی پارس مســــتقر شــــده و پس از طــــی مراحــــل راهاندازی، آمادگیدریافتروزانهحدود3.2میلیون مترمکعبدرروزگازطبیعیازپاالیشگاه هفتــــم گازی پــــارس جنوبــــی را داشــــته باشد. ســــخن آخر آنکه با مخالفتهای غیرکارشناســــی کاری نکنیــــم کــــه سرمایهگذاران خارجی جرأت حضور در ایران را نیابند. در شــــرایطی که ایران طی برنامه پنجم نیازمند جذب ۰۰2میلیارد دالر ســــرمایه خارجــــی در صنعت نفت است؛ این اقدامات منافع ملی را بیشتر از هرچیزدیگریتهدیدمیکند.