تریبونهاینمازجمعهجناحیاست

محسن غرویان، مدرس حوزه و دانشگاه:

سیدرضا تقوی، عضو جامعه روحانیت مبارز که برای 17 سال رئیس شورای سیاستگذاری ائمه جمعه سراسر کشور بوده است، اعالم کرد از این سمت کنارهگیری میکند. در سالهای اخیر انتقادهای بسیاری بهتریبونهاینمازجمعهشدهاست.برخیآنانرافراجناحیخواندهوبرخینیزگفتهاندکهائمهجمعهازیک جناح خاص و همه یک دیدگاه خاص را دارند. منتقدان این امر را دلیل اصلی کاسته شدن از میزان جمعیت حاضر در نماز جمعهها دانستهاند. برای ارزیابی سیاستهای نماز جمعه و عملکرد حجتاالسالم تقوی، با دو تن از روحانیون گفتوگو کردهایم. محمدتقی رهبر به عنوان عضو جامعه روحانیت مبارز، امام جمعه موقت اصفهان است و حجتاالسالم محسن غرویان نیز مدرس حوزه و دانشگاه است. این گفتوگوها را بخوانید.

■ آیا نمازجمعه یک تریبون فراجناحی بوده اســت یاخیر؟

برداشــت مــن، همان برداشــت اکثریــت مردم اســت، بــه این معنــی کــه تریبونهــای نمازجمعه باعــث خلوت شــدن نمازجمعهها شــدهاند، بویژه جوانان حضور چشمگیری در نمازجمعهها ندارند. ■ علتراچهمیدانید؟

در اکثــر تریبونهــای نمازجمعــه براســاس مســائل روز صحبــت نمیشــود و همــان مطالــب نیــز علمــی و عالمانه بیان نمیشــود، ضمن اینکه تریبونهــا جناحــی هــم هســت. یعنــی اکثریــت تریبونهــا در اختیــار یک جناج خاص اســت، حال آنکه توقع میرود نمازجمعه پایگاه وحدت باشــد. وحــدت وقتــی میســر میشــود کــه همــه جناحهــا بتواننــد حرفهــای خــود را بزننــد و همــه گروهها و افــکار سیاســی در چارچوب قانــون و در یک فضای منطقی و متعادل بتوانند صحبت کنند. اما ارزیابی اکثر مردم این اســت کــه چنین نیســت. امیدواریم مســئوالن بعدی که متولی این کار میشوند بتوانند سیاستگذاری متعادل تری داشته باشند. ■ خــود ائمــه جمعــه معتقدنــد کــه تریبونهــای نمازجمعهفراجناحیاست.

آنچه گفتم، یک قضاوت کالن و عمومی اســت. بــه این معنی که قضــاوت افکارعمومی این اســت که تریبونهای نمازجمعه دست یک جناح خاص اســت. بهعنــوان مثــال گروههای طرفــدار دولت در نمازجمعهها حضور ندارند یا حمایت ائمه جمعه از دولت روحانی کم اســت یا اصالً حمایتی نیست. بــه عبارت دیگر، روند کلی تریبونهای ائمه جمعه انتقاد شــدید از دولت اســت. بنابراین ائمه جمعه همیشه در برابر دولت موضع گرفتند، این درحالی اســت که دولت مورد تأیید اکثریت مردم اســت. به ایــن معنی، تریبونهای نمازجمعــه در مقابل رأی اکثریت قرار گرفتند. ■ پیامداینرویکردچیست؟

مردم بویژه جوانان، نخبگان و تحصیل کردگان از نمازجمعــه فاصلــه میگیرند. همچنین ســطح علمی تریبونهای نمازجمعه بســیار پایین است و مطالب گفته شــده عمق علمــی الزم را ندارد. باید سطح علمی ائمه جمعه باالتر از این باشد. ■ برخــی معتقدنــد با هفتــه نامــه هایی که هــر هفته بــه ائمه جمعه ارائه میشــود، شــاهد بیــان مطالب یکنواختدرسراسرکشورهستیم.

بایــد به خطبا مقــداری آزادی عمل داده شــود. اتفاقــاً بــه همین دلیــل میگویم اگر ســطح علمی ائمــه جمعــه باالتــر بــرود، خودشــان میتواننــد نظریهپــردازی کنند و نظر بدهنــد، این بهتر خواهد بود تا اینکه افراد متوسطی باشند که از یک اتاق فکر به آنان خط داده شود. ■ در ســالهای اخیر با فوت یا استعفای ائمه جمعه، جایگزینهای آنان از طیفهــای مختلف بودهاند یا یک طیف خاص؟

جایگزینهــا بیشــتر از یــک طیــف هســتند. در گذشــته امام جمعههایی مانند آیتاهلل مشکینی، جوادی آملی، امینی و استادی را در قم داشتیم، اما اکنون میبینیم که فاصله امامان جمعه جایگزین این شــخصیتها با آن بزرگان از نظر علمی بســیار زیــاد اســت. ایــن امر باعــث کاهش حضــور فضال و علما در نمازجمعهها شده است.

در تهران و شهرهای دیگر هم همین طور است. ایــن امر نیازمند ارزیابی دقیق تری اســت تا ســطح علمی نمازجمعهها باالتر برود.