قطار بدون ریل معلوالن

می خواهم یادداشــت را بــا یــک خاطــره آغاز کنــم تــا همــه بداننــد قبــول مســئولیت درحوزه معلوالن تا چه حد ســنگین اســت، در یکی از دیدارها از مراکز توانبخشــی، با دوســت توانخواهی همصحبت شــدم، جملهای گفــت کــه از روزی که رئیس فراکســیون معلوالن شــدهام هر روز با خودم تکــرار میکنم: معلولیت مانند مرگ، امکان وقوع درهر لحظه از زندگی را دارد.

معلولیــت امــکان همیشــه ممکنــی برای همه ماســت. در کشــوری که ســاالنه 30 هزار کودک معلول به دنیا میآیند و چیزی قریب به یک و نیم میلیون معلول زندگی میکنند، بایــد اقدامات جدی تری بــرای برخورداری و رفاه معلوالن صورت گیرد. به تناسب حضور این تعداد معلول در کشور سیاستگذاریهای کالن رفاهــی بــه انجام نرســیده اســت. قطار معلــوالن در کشــور ما، بدون ریــل و عمدتاً با جنبش و پویش خود معلوالن، حرکت کندی دارد، کــه بایــد همــه دســتگاههای ذیربــط را در حرکــت این قطــار و ریلگذاری بــرای آن، سهیم کرد.

رویکــرد بحــران محــوری، کــه بویــژه در دولتهــای نهم و دهم در حوزه آســیبهای اجتماعــی در ایــران بــاب شــد، پیامدهــا و تأثیــرات خــود را بویــژه بــرای محــو هرگونــه سیاســتگذاری کالن، در حــوزه معلــوالن بــه جای گذاشت.

الیحــه حمایت از حقوق معلوالن، تســت انساندوســتی بــرای نماینــدگان مجلــس شورای اســالمی و دســتگاههای دولتی است. حــال کــه بــا تــالش بیوقفــه الیحــه حمایت از حقــوق معلــوالن بعد از 13 ســال بار دیگر برای بررســی و اصالح در دســتور کار مجلس قــرار گرفته باید تمــام تــوان اجتماعی، برای تصویب الیحه را به کار بگیریم، باید گفتمان حقوق معلوالن در کشور را طوری تکثیر کنیم که دیگر آنها مجبور نباشند برای برخورداری از ابتداییترین حقوق خود، سالها بدوند.

در طی چند ماه گذشــته جلســات بسیاری با گروههای مرجع و با حضور معلوالن برگزار شــد، ضمــن اینکــه تمامی نظــرات معلوالن درایــن بــاره شــنیده و نقــاط ضعــف و قــوت الیحــه به روشــنی احصا شــد؛ بنابراین الیحه مذکــور در53 مــاده و 10 فصل درکمیســیون مشــترک بــه تصویــب رســید. درتالشــیم اگر قانونــی مربــوط به معلــوالن اجرا نمیشــود یــا خأل قانونــی وجــود دارد برطرف شــود. در الیحــه تکالیــف و وظایــف وزارتخانههــا مورد بازنگــری قرار گرفته و قرار اســت تا مطالبات معلــوالن بــا تصویــب ایــن الیحــه از ســوی مجلس تحت نظارت قرار گیرد.

نبایــد بالیــی را کــه ســهلانگاری عمومی، بر سر استخدام ســه درصدی معلوالن آورد، بــر ســر الیحــه حمایــت از حقــوق معلــوالن آورده شود، مناسب سازی، دسترس پذیری، تــردد و تحرک شــهری، خدمات بهداشــتی، درمانــی و توانبخشــی ویــژه، امــور ورزشــی، فرهنگــی، هنــری و آموزشــی مخصــوص معلــوالن، کارآفرینــی و اشــتغال معلــوالن، حق مسکن و تسهیالت ویژه برای معلوالن و فرهنگســازی و ارتقای آگاهی عمومی، جزو حقوق طبیعی معلوالن است.

هرچــه محیط زندگی، فضــای خصوصی، عمومــی و بخصوص شــهرها را بــرای زندگی معلــوالن مهیاتــر کنیــم، مفهــوم معلولیــت را نیــز دســتخوش تغییــر کردهایــم. بخشــی از مفهــوم معلولیــت نــه بــه خاطــر، ناتوانی ایــن عزیــزان اســت، بلکه به این دلیل اســت کــه جامعــه آمــاده حضــور آنهــا نیســت. در نتیجه ما با یک مفهوم گســترده از معلولیت روبهرو هســتیم که برگرفته از تقســیم نشدن متوازن امکانات اســت به همین دلیل اســت کــه بایــد تــالش شــود، در وهلــه اول زمینــه بهرهمنــدی همــه شــهروندان بــا هرگونــه توانمنــدی را از امکانــات جامعــه، میســر کــرد. ســپس بــا سیاســتگذاریهای هدفمند و برنامهریزیهــای دقیــق، زمینــه هرگونــه نابرابری و تبعیض بر اســاس معلولیت را در جامعــه از بین برد. اســتفاده از اســتعدادها و توانمندیهای معلوالن و مشــارکت گسترده آنهــا در تمامــی بخشهــای جامعــه، بــدون شــک میتوانــد در توســعه پایدار کشــور مؤثر باشد.

ســاختار شــهری و اداری کشــور، فضاهای آموزشــی، تفریحــی و دینــی، امکانات رفاهی و ورزشــی بایــد بــه گونــهای ســامان بیابد، که معلــوالن به شــکل مســتقل بتوانند بــه اداره زندگــی خــود بپردازنــد و خانــواده و جامعه، دولــت و مــردم، همــه مــا، بهعنــوان یــک مســئولیت اساســی شــهروندی، اخالقــی و دینــی، همراهــی بــا معلــوالن و زمینهســازی بــرای حضــور و مشــارکت آنهــا در فضــای عمومی را در اولویــت زندگی حرفهای، کاری و رفت و آمد شهری خود بدانیم.