روایتهایی از زندگی

فیلم مالیخولیا، کتابهای «خشم و هیاهو» و «موج ها» فیلم «مالیخولیا» )Melancholia( ســاخته تحسین شــده الرس فــون تریر، کارگــردان دانمارکی در ســال ۱۱0۲ اســت. «مالیخولیا» داســتانی از پایان دنیا بوده که در آن قرار اســت ســتارهای به زمیــن برخورد کند. در ایــن فیلم بــا دو خواهــر بهعنوان شــخصیتهای اصلــی داســتان رو به رو هســتیم که در نقطــهای دور افتاده مشغول به زندگی بوده و با شنیدن خبر نابودی احتمالی زمین دچار توهمی هراس آور میشوند. در واقــع الرس فون تریر شــخصیتهای فیلم را در موقعیــت مرگ و زندگی قرار داده و بواســطه ایــن موقعیت، دلهرهای اگزیستانسیالیســتی به وجود میآورد. بنابراین میتوان گفت که «مالیخولیا» به فلسفه هستی و نیستی پرداخته است. عالوه بر این فیلم «ایرمای شیرین» »Irma la Douce« نیز بهعنــوان یک کمدی مفرح از بیلی وایلدر کارگردان شــوخ طبع امریکایی و کارگردان فیلم دوستداشتنی «آپارتمان» پیشنهاد میشود.

در کنــار این فیلمها همچنین میتوان به دو کتاب اشــاره کرد. نخســت کتاب «خشــم و هیاهو» نوشــته ویلیام فاکنر، نویســنده امریکایــی، که زوال یک خانواده را از دیدگاه یک دیوانه به نام «بن جــی» نقل میکنــد. تصور و ترکیــب کلمات از زبــان یک دیوانــه، برای نخســتین بار یا شــاید معدود دفعــات در تاریخ ادبیات اتفاق افتاده اســت. این داســتان عالوه بــر بن جــی، راویان دیگــری نیــز دارد کــه البتــه آنها نیــز آدمهایی عادی نیستند. «خشم وهیاهو» برای نخستین بار در ایران توســط «بهمن شــعله ور» ترجمه شــد و در ســالهای اخیر نیز «صالح حسینی» این کتاب را ترجمه کرده است.

همچنیــن عــالوه بر رمــان خشــم و هیاهو؛ کتــاب «مــوج هــا» از ویرجینیــا وولــف را نیــز میتــوان معرفــی کــرد. در ایــن کتاب با شــش راوی یعنی ســه زن و ســه مرد روبهرو هســتیم کــه هر کــدام دربــاره دوران بچگی، بزرگســالی و پیــری خــود حــرف زده بــدون اینکــه خطاب بــه همدیگر چیزی بگویند. داســتانها در ابتدا یک ســطر یا دو ســطر و در نهایت چند صفحه میشــود؛ در آخــر نیــز یکــی از راویهــا زندگی خــود و پنج نفــر دیگــر را جمعبنــدی میکند. «موجها» مضمونی هستی شناسانه دارد و در آن دغدغهها، عشــقها، شکستها، توهمات، خیانت، مرگ ...و با شــگرد َســیالن ذهن بیان شــده و میتوان گفت یکی از قلههــای ادبیات جهــان اســت. همین مــوارد نیز توجه مــن را جلب کرد و باعث شــد تا این اثــر را ترجمــه کنم. ویرجینیا وولف درباره این کتــاب با تأکید میگوید «من خواستهام همه چیز، همه چیز و همه چیز را بگویم.»