امید به گشایش بیشتر در چرخه نشر و کتاب

محمد جواد مرادی نیا مدیر کل «دفتر توسعه کتاب و کتابخوانی» ارشاد شد

چنــد روز بعــد از انتصاب محمد ســلگی، رئیس پیشــین دفتــر توســعه و کتابخوانــی بــه ریاســت «پژوهشــگاه فرهنگ، هنــر و ارتباطــات» محمد جواد مرادی نیا سکان هدایت مهمترین سازمان دولتــی مرتبــط با حوزه نشــر را به دســت گرفت، مدیری که پیش از این هم سابقه فعالیت در این ســمت را داشته و اهالی کتاب چندان با او غریبه نیستند. ■ انتخاب جدید وزیر ارشاد

خبــر ایــن انتصــاب چنــدان هــم دور از تصور نبود چراکه از چنــدی قبل زمزمههایی در ارتباط با این انتخاب شنیده میشد و از همان زمانی که قرار شــد محمد سلگی بعد از ســه سال صندلی مدیریت حساسترین بخش معاونت فرهنگی وزارت ارشاد را ترک کند اهالی کتاب خبرهایی در ارتباط با انتخاب جدید وزیر ارشــاد برای تصدی گری این سمت شنیده بودند.

سیزدهم اردیبهشت ماه سال 94 بود که علی جنتی، نخســتین وزیر ارشــاد دولت روحانی طی حکمی از انتصاب محمد ســلگی بهعنوان مدیر کل دفتــر توســعه و کتابخوانی خبــر داد. با وجود آنکه همچنان در کسب مجوز نشر آثار مشکالتی پیش روی ناشران است اما اغلب آنان معتقدند کــه هــم، زمــان بررســی کتابهــا در مقایســه بــا دولتهــای نهــم و دهم کاهش پیدا کــرده و هم برخــی گرفــت و گیرهــای ســلیقهای در بررســی کتابها کاهش پیدا کرده است.

همانطــور کــه اشــاره شــد محمدجــواد مرادینیــا پیش از این در اواخر دولت اصالحات حدود یک ســالی هم مدتی مدیریت این بخش از معاونــت فرهنگی را برعهده داشــته اســت. او دارای مــدرک دکتــرای تخصصــی تاریــخ ایــران معاصــر اســت و ســردبیری روزنامــه کار و کارگر، ریاست مرکز تحقیقات ایرانگردی و جهانگردی، ســردبیری مجلــه تخصصی اجتماعی شــکوفه، دبیــر اجرایــی کتــاب ســال جمهــوری اســالمی در ســال 84 و مدیریــت بخــش ناشــران داخلی نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران را در سال 83 برعهده داشته است. ■ با اصل تغییرات زودهنگام مخالفم

عبدالعظیم فریدون مدیر مســئول انتشارات «محــراب قلــم» در ارتبــاط بــا ایــن جابــه جایی مدیریتــی در دفتــری کــه پیشتــر از آن بهعنوان اداره کتاب یاد میشــد به «ایــران» گفت: «رفتن محمد سلگی به نظرم چندان خوب نبود چراکه تازه کــم و کیــف فعالیتهای این اداره دســتش آمده بود، از ســوی دیگر فردی بسیار اخالق مدار و با دانش بود و تعامل به نســبت خوبی با اهالی نشــر داشــت. با این همه محمدجــواد مرادینیا هــم فــرد بــا دانــش و محترمــی اســت و ســابقه فعالیت دراین اداره را هم داشته.»

فریدون ضمن اشــاره بــه اینکه با اصل تغییر در چنین اداره مهمی موافق نیست ادامه داد:«با ایــن همه مــرادی نیا هــم آنقدر فرد شایســتهای است که بتوان از آسیبهای احتمالی این تغییر چشم پوشی کرد. در آن سالی که او مدیریت این بخــش از معاونــت فرهنگــی را بر عهده داشــت از ایــن فرصــت برخوردار شــد تا تجربــه کافی در حوزه نشــر را به دســت آورد. از همین رو میتوان خوشــحال بــود که برخــالف اغلــب انتخابهای قبلــی بــرای ایــن اداره مــا بــا مدیــری تــازه کار و بیتجربه روبهرو نیستیم.»

ایــن فعــال عرصــه نشــر بــا اشــاره به یکــی از مهمترین خواســتههای اهالی کتاب از مرادی نیا گفت:«اگر ایشان تالش کنند تا ابهامات فعلی در راه کســب مجوز نشر برطرف شود حداقل بخش قابــل توجهــی از مشــکالت اهالی کتــاب، اعم از مؤلــف، مترجــم و ناشــر برطرف میشــود. چون هنــوز اهالی کتاب به طور دقیق نمیدانند که چه مواردی منجر به ممیزی آثار آنان میشود.»

فریــدون، شفافســازی قوانیــن نشــر و ابــالغ آن بــه همــه افرادی که بــه نوعی در حــوزه کتاب و نشــر ذی نفــع هســتند را یکــی از مهمتریــن مســئولیتهای پیش روی مــرادی نیــا میداند، خواســتهای کــه تنهــا بــه این مدیر مســئول نشــر محدود نمیشــود و اغلب ناشران طی دهههای اخیر خواهان آن بودهاند. ■ شرایط ممیزی بهتر از قبل شده

فتــحاهلل فروغــی دهکــردی مدیــر مســئول انتشارات «شــورا» هم چندان با جابه جاییهای مدیریتــی آن هــم در مراکــزی کــه از چنیــن حساسیتی برخوردار هســتند موافق نیست اما از سویی با آمدن مرادی نیا هم مخالف نیست و او را فردی اهل کتاب میداند.

او با اشاره به عملکرد سه ساله سلگی در اداره کتاب به «ایران» گفت:«محمد ســلگی شناخت خوبــی از فعالیتهــای فرهنگــی بویــژه در حوزه کتاب داشت و سعی میکرد امور مرتبط با کتاب رونــدی رو به پیشــرفت داشــته باشــند. از همین رو معتقــدم کــه شــرایط ممیــزی در ایــن مــدت خیلی بهتر از یک دهه قبل شده گرچه مشکالت ممیــزی کتــاب هنــوز به طــور کامل حل نشــده و نیازمند همراهی بیشتر مسئوالن ارشاد است.»

فروغــی دهکــردی در ارتبــاط بــا خواســتهای کــه بهعنوان یک ناشــر از مــرادی نیــا دارد افزود: «بهعنوان یک ناشــر و فــرد صنفی از مدیر جدید اداره کتاب میخواهم که نگاهی جامع به قوانین نشــر بشــود تا از ایــن طریــق امکان هیــچ اعمال سلیقهای وجود نداشته باشد.»

او یکــی دیگــر از ملزوماتی که مــرادی نیا باید در حلش بکوشد را برنامهریزی برای پاسخگویی ســریعتر بــه ناشــران و مؤلفــان میدانــد. البتــه تصریح دارد که سرنوشــت کتابهایی که منتظر کســب مجــوز هســتند در شــرایط فعلــی خیلــی ســریعتر از یک دهه قبل روشن میشود اما هنوز بهســرعت عمل بیشتری در این رابطه نیاز است تا اهالی نشر بتوانند برنامهریزیهای طوالنیتری داشته باشند. ■ همه مسائل ممیزی به ارشاد ختم نمیشود

رضا حاجی آبادی، مدیر مسئول نشر «هزاره ققنوس» برخالف دو ناشــر قبلــی مدیر تازه وارد اداره کتاب را نمیشناســد، ولی او هم تأکید دارد که جابــه جاییهای زودهنگام به نفع بدنه نشــر نیست. او در همین رابطه به «ایران» گفت:«طی 12 ســال قبــل آدمهای مختلفــی بــه اداره کتاب آمده و رفتهاند. متناسب با طرز تفکری هم که هر یک داشــتهاند در این مدت با نگاههای مختلفی در نــوع ممیزی آثار روبهرو شــدهایم. متأســفانه اغلب این مدیران تا با کم و کیف کار آشنا شدهاند به ناچار جای خود را به فرد جدیدی دادهاند.»

او در ادامــه افــزود: «بــا توجه به اینکــه فراتر از وزارت ارشاد هر از گاهی شاهد اعمال نفوذ برخی افــراد و ســازمانهای خــارج از وزارت ارشــاد در حوزههای مدیریتی ارشاد هستیم نمیتوان گفت که همه مسائل ممیزی کتابها تنها به اداره کتاب محدود میشــود. با این همه امیــدوارم مدیر تازه اداره کتاب ســرعت بیشــتری به انجام فعالیتها و پاســخگویی بــه اهالــی نشــر بدهــد. در بحــث نمایشگاههایاستانی،تشکلهاوحمایتازاهالی نشر هم امیدواریم شاهد اتفاقات تازهای باشیم.»

عصــر روز گذشــته مراســم تودیــع و معارفــه محمد ســلگی و جــواد مرادینیا، مدیران ســابق و جدیــد اداره کل کتــاب و توســعه کتابخوانــی وزارت ارشــاد برگزار شد و محسن جوادی معاون فرهنگی وزیر ارشــاد در این مراســم اداره کتاب را یکی از دشوارترین بخشهای مدیریتی در وزارت ارشــاد عنــوان کرد. حــاال بایــد دید که مــرادی نیا که پیــش از این هم ســابقه مدیریت ایــن اداره را برعهده داشته آن را به چه مسیری هدایت کرده و چقدر در جلب نظر اهالی نشر موفق خواهد بود.