ارتباطمردمباگذشت هتاریخ یشانقطعشدهاست

تحلیل یوســف اباذری از برخی شعارهای واپسگرا در تجمعات اخیر

دکتر یوسف اباذری، استاد جامعهشناسی دانشگاه تهران، 12 دی ماه، در حاشـــیه کالس جامعهشناســـی ادبیات خود به اعتراضات اخیر در کشور گریزی زد و علت برخی شعارهای واپسگرای مردم را قطع رابطه آنان با تاریخشان عنوان کرد.

٭٭٭ در این ســـی / چهل ســـال گذشـــته، ارتباط مردم با گذشتهشان قطع شـــد و دوره شاه به یک کارتون بدل شد. خاطرم هست اوایل انقالب، فیلمی از تلویزیون پخش میشد که در آن بچههای محل یک ســـاواکی را دســـت میانداختند این در حالی است که ساواک یکی از دهشـــتناکترین سیســـتمهای امنیتـــی در دوره پهلوی بود و این نوع تصویرســـازی فیلم باعث شـــده بود تا دهشـــت ساواک و جنایاتـــش از خاطـــر افراد برود. ما متأســـفانه به جـــای ارتباط با گذشته، «گذشتهسازی» کردیم.

امروز هم باًســـیطره اینترنت و نمایندگی کردن این فضا توسط جوانـــان، صرفا به زمان حال توجه داریم و این باعث میشـــود که بتدریـــج ارتباطمان را با گذشـــته از دســـت بدهیـــم و در نهایت به نقطهای برســـیم که از هر گونه تاریخ و ســـنت تهی شـــویم.همین امـــر باعث میشـــود تا مردم وقتی احســـاس نارضایتـــی میکنند، شعارهای واپســـگرا بدهند. فقط یک جوانی که چیزی از تاریخش نمیداند ممکن اســـت شـــعارهای واپســـگرا بدهد. کافـــی بود به دوره مشـــروطه رجوع کند تا بداند یکی از اساسیترین مطالبههای مردم، مشروط شدن قدرت شاه بود.

از این رو، بر این باورم که باید تجربهها را نســـل به نسل منتقل کـــرد. اگر مـــردم را در خأل رها کنیـــم، حاصل این امـــر، چیزی جز کودک شـــدن مردم نیست. واقعیت این اســـت که تجربه سیاسی ما از مشـــروطه تا به امروز به مردم منتقل نشـــده است. به اعتقاد بنیامین، وقتی انتقـــال تجربه صورت نگیرد، افراد همچون کودک (یعنی نســـلی کـــه کوچکتریـــن تجربهای نـــدارد) با مســـائل خود برخورد خواهند کرد.