چگونه«اعراض»رابه«اعتراض»تغییردهیم؟
ارزیابی سیدجواد میری از ناآرامی های اخیر
دکترسیدجوادمیری،جامعهشناس،معتقداستکه«امرسیاسی»درجامعه در حال فروپاشــــی است و بازنگری در باب چیســــتی آن در ایران باید اولویت نخستینماباشدتابتوانیمنیروی«اعراض»رابه«اعتراض»بدلکنیم.
٭٭٭ دکتـــر میـــری، عضو هیـــأت علمـــی پژوهشـــگاه علومانســـانی و مطالعـــات فرهنگی در شـــبکه اجتماعـــی خود یادداشـــتی با عنوان «اعتراض یا اعراض: نگاهی به رویدادهای اخیر در ایران» در واکنش به تجمعات روزهای اخیر نوشـــته اســـت و معتقد اســـت کـــه ما در ایران با فروپاشـــی امر سیاســـی مواجهایم که در نتیجه آن مردم رأی خود را در تصمیمات سیاســـی سیاســـتمداران نمیبیننـــد. او بر این باور اســـت که «امر سیاســـی» با نوعی اجماع بین بازیگران سیاســـی بـــه وجود میآید و این اجمـــاع راهی برای اقناع افـــکار عمومی پیدا میکند تا مردم به انحای مختلف رأی خود را در سیمای تصمیمات سیاســـی سیاســـتمداران خویش ببینند.اما به اعتقـــاد او این اجماع و اقنـــاع در بزنگاههای مختلفی از بدو تأســـیس جمهوری اســـالمی دچـــار افت و خیزهایی شـــد و هر بار که شـــکافی ایجاد شـــد به جای پرداختـــن بـــه بنمایههای درونـــی گفتمان حاکـــم، بهدنبال عوامل برون-سیستمی گشتیم و این موجب شده که امکان ترمیم درونی و تنومند شدن سیستم رخ ندهد. وی اشکال گفتمان حاکم را در بافتار ذهنی و ســـاختار عینی ماتریکس قدرت دانست که امر سیاسی را در قالب«خیر و شـــر» یـــا «حق و باطل» مفهومســـازی میکند. بهزعم او، این ســـاختار تئولوژیک امکان چانهزنی و داد و ستد بین نیروهای سیاسی در داخل و تعامل با خارج را ناممکن میکند و این دگرگونی، امکان اجماع بین نیروهای سیاســـی و اقناع مـــردم را با چالشهای درونی روبهرو کرده اســـت و در چنین وضعیتی «اعتراض» سخت و دشوار ممکن میگردد و به جای آن «اعراض» قاعده اصلی میشود. دکتر میری معتقد اســـت که در حـــال حاضر باید بازنگـــری در باب «چیستی امر سیاســـی در ایران» اولویت نخستین ما باشد تا بتوانیم نیروی «اعراض» را به «اعتراض» بدل کنیم.