«برجام» نیازی به اصالح ندارد

روســیه: توافق هستهای اصالح نمیشود و هرگونه تالش برای مختل کردن آن با مخالفت مواجه خواهد شد

دونالد ترامــپ باز هم ناگزیر به امضای فرمــان تعلیــق تحریمهــای هســتهای ایــران شــد. در شــرایطی کــه امریــکا بــا انتقاد از توافق هســتهای برای عملیاتی کــردن تعهــدات برجامــیاش خــط و نشــان کشــیده بــود، ایــن تصمیــم کــه بــا تحریــم چنــد نهــاد و چهره سیاســی ایران و بیانیهای تهدیدآمیز همراه بود، حائــز یــک واقعیــت اســت و آن اینکــه دولتمــردان امریکایــی در مخــدوش کردن روند اجرای برجام با موانع جدی در عرصه بینالمللی رو به رو شــدهاند. واقعیتــی کــه در دوران پســابرجام بــا بیاعتنایی کشورهای اروپایی به مخالف خوانــی برجامــی امریــکا و پایــان عصر تســری تحریمهای امریکایــی به روابط کشورهای دیگر با ایران آغاز شد و اینک در ناتوانی ترامپ برای پایان بخشــیدن یکجانبه به برجام نمایان شــده اســت. ایــن گونــه بــود که باوجــود آنکــه رئیس جمهــوری امریکا در یک ســال گذشــته کوشــید محافــل داخلــی و بینالمللــی را بــرای تغییر و اصالح برجــام متقاعد کنــد، کاری از پیــش نبــرد و او مجبــور شــد جمعــه شــب در حالــی کــه فرمان تعلیــق تحریمهــای هســتهای ایــران را امضــا میکرد بــه بیانیــهای تهدیدآمیز و مشــروط اکتفا کنــد. ایــن در حالی بود کــه دولــت امریــکا همزمــان چندیــن و چند نهاد و چهره سیاســی ایــران را هم در فهرســت جدید تحریمها قرار داد تا ناکامیاش درخصوص توافق هستهای را جبران کرده باشد. ■ فرصت آخر

ترامــپ کــه بارها اعــالم کرده اســت برجــام بدترین توافقی اســت که ایاالت متحــده در طول تاریخ خــود آن را امضا کــرده، جمعــه گذشــته اعالم کــرد برای بــار آخــر تعلیــق تحریمهای هســتهای علیــه تهــران را تمدیــد میکنــد. او در بیانیــهای با تکــرار مواضع پیشــین خود دربــاره برجام از جملــه اینکه این توافق در ازای امتیازهــای انــدک بــرای امریکا مزیت بیشــماری برای ایرانیها داشــته اســت، گفت:«مــن دو مســیر را بــرای ادامه ترســیم کردهام: یا نقایص فاجعه بــار برجام را اصــالح کنید یا امریکا از آن خارج میشــود. آماده همکاری با کنگره بــرای تهیــه یک طــرح فراحزبــی درباره ایران هستم».

ترامپ در این بیانیه به طرح شــروط چهارگانــهای پرداخــت که بــه اعتقاد او طــرح کنگره بــرای اصــالح برجــام باید آنهــا را مدنظــر قرار دهد. درخواســت از ایران برای بازرســیهای نظامی در همه ســایتهای مورد درخواســت بازرســان بینالمللــی، ضمانــت ایــران مبنــی بــر دســت نیافتــن به ســالح هســتهای، بــدون تاریــخ بودن طــرح جدیــد کنگره و همچنیــن اعــالم جداییناپذیــر بودن موشــکهای دوربــرد و برنامههــای تســلیحاتی و محکــوم کــردن آزمایــش موشــکی ایــران، شــروط چهارگانــهای اســت که ترامپ در بیانیــه خود از کنگره خواســت آنهــا را مــد نظــر قــرار دهــد. ترامــپ همچنیــن در حالــی کــه اعــالم کــرد با کشــورهای اروپایی برای رســیدن بــه توافقی که به گفتــه وی مکمل توافق هســتهای اســت تعامــل کــرده اســت، اروپــا را تهدید کــرد در صورتی که نتواند درباره اصالح برجــام با امریکا به توافق برســد، او امریــکا را از ایــن توافــق خارج خواهــد کــرد. وی گفــت: «امــروز اعمال برخــی تحریمهــای معیــن هســتهای را متوقــف میکنــم، امــا تنهــا بــرای اینکه توافــق متحــدان اروپاییمــان بــرای اصالح نقایص فاحش توافق هســتهای ایــران را محفوظ نگــه دارم، این آخرین فرصــت اســت. بــدون وجــود چنیــن توافقی، ایــاالت متحده از تعلیق مجدد تحریمهــا بــرای باقــی مانــدن در توافق هســتهای ایران خــودداری خواهد کرد». او تأکید کــرد: «اگر در هــر زمان قضاوت مــن ایــن باشــد که چنیــن توافقــی قابل دستیابی نیســت، فوراً از توافق هستهای خارج میشــوم. هیچکس نباید به کالم مــن شــک داشــته باشــد. گفتــم توافــق هســتهای را تأیید نخواهــم کرد و این کار را انجــام ندادم. به این تعهد هم پایبند میمانــم». رئیس جمهــوری امریکا در شــرایطی مجبــور شــد بــار دیگــر اجرای تعهدات هســتهای را بپذیــرد که او چند مــاه پیــش بــا تأییــد نکــردن پایبنــدی ایــران بــه توافق هســتهای، اجــرای یک بنــد از قانــون مصوب کنگره موســوم به «اینارا» را بــه جریان انداخته بود؛بندی کــه بــر اســاس آن چنانچــه برجــام از ســوی رئیــس جمهــوری امریــکا تأییــد نشــود، کنگــره ۰۶ روز فرصت دارد برای بازگردانــدن تحریمهــای قدیمــی یــا اعمال تحریمهای جدید تصمیمگیری کنــد. ایــن در حالی بــود کــه فرصت دو ماهــه قانونگــذاران امریــکا ماه گذشــته بــدون هیــچ طــرح و پیشــنهادی بــرای تغییــر برجــام مطابــق آنچــه ترامــپ دنبال میکرد به پایان رســید و او مجبور شــد بــار دیگــر دربــاره توافــق هســتهای تصمیمگیری کند.

ترامپ پیش از این گفته بود چنانچه کنگره در این زمینه کاری نکند، خودش بهعنــوان رئیــس جمهــوری دســت بــه اقدام خواهد زد و از توافق خارج خواهد شــد. اگرچــه رئیــس جمهــوری امریــکا اینــک تصمیــم گرفــت برجــام باقــی بمانــد امــا تأکید کرد که ایــن آخرین بار است تعلیق تحریمهای هستهای ایران را بــدون تغییــر برجــام امضــا میکنــد. پیــش از ایــن رهبــران کشــورهای طرف توافــق هســتهای و همچنیــن مســئول اتحادیــه اروپــا به دولت و کنگــره امریکا هشــدار داده بودند که قبل از برداشــتن هــر گامــی، از قبیــل بازگردانــدن دوباره تحریمهایــی کــه بایــد طبــق برجــام برداشــته شــوند بــه عواقــب کار و تأثیــر آن بر امنیت امریــکا و متحدانش توجه داشته باشند. ■ هیلی: بقیه کشورها به امریکا بپیوندند

کمــی پــس از امضــای تعلیــق تحریمهای هستهای از سوی کاخ سفید و تصویــب تحریمهــای جدیــد، نیکــی هیلــی، نماینده امریکا در ســازمان ملل متحد با صدور بیانیهای گفت واشنگتن انتظــار دارد دیگــر کشــورها نیــز بــرای عقب راندن «رفتار ثباتزدا و خطرناک ایــران» بــه امریــکا بپیوندنــد. هیلــی در ایــن بیانیــه تأکیــد کــرد: «ترامــپ ایــن اقــدام را انجام داد تا نشــان دهد امریکا بــه پایبنــدی بــه مفــاد توافق هســتهای ایران ادامــه میدهد اما رفتــار ثباتزدا و خطرنــاک ایران را تحمــل نمیکند». وی در ادامه از تالش امریکا در ســازمان ملل بــرای جذب همــکاری بینالمللی جهــت تقویــت اقدامــات علیــه «فعالیتهــای موشــکی ایــران، اعمال ممنوعیت تســلیحاتی بر ایران و مقابله بــا حمایــت دولت ایــران از تروریســم» خبــر داد. هیلــی همچنیــن افــزود کــه میتواننــد تمــام آن اقدامــات را خــارج از موضــوع برجــام پیگیری کننــد اما اگر اجمــاع بینالمللــی بــرای آن حاصــل نشــود، آنگاه امریــکا توافق هســتهای را مانعــی بــرای صلــح در نظــر میگیرد. اســتیون منوچیــن، وزیــر خزانــهداری امریــکا نیز بــا صدور بیانیــهای با ادعای اینکه ایران حقوق بشر را نقض میکند، گفــت ایاالت متحــده نمیتوانــد کناری بایستد و این مسأله را تماشا کند. «باب کورکــر» رئیــس کمیتــه روابــط خارجــی مجلس ســنای امریکا هم درباره بیانیه ترامــپ گفــت: «کســانی کــه بــا اجــرای برجــام مخالف هســتند، از جمله من و رئیسجمهوری، معتقدیم توافق بدی اســت و اکنــون فرصتی بــرای بهبود آن وجــود دارد». اما نانســی پلوســی، رهبر اقلیــت مجلــس نماینــدگان امریــکا در مخالفــت بــا مواضــع ترامــپ، شــرایط جدید او درباره برجام را هدیه جدید به تندروها دانست و افزود:«شروط ترامپ بــه ایــران راهــی بــرای خــروج از توافــق میدهد و آن را به ســوی سالح هستهای بازمیگرداند». ■ تأکید اروپا و روسیه بر اجرای برجام

با وجــود بیانیــه هشــدارآمیز ترامپ و درخواســت از اروپــا بــرای پیوســتن بــه طــرح اصــالح برجــام، یکــی از ســخنگویان اتحادیه اروپا بعــد از اعالم تصمیــم ترامــپ درباره تمدیــد تعلیق تحریمهای ایران گفت که اتحادیه اروپا بــه تعهد در قبــال برجام پایبند اســت. ایــن مقــام اروپایــی بــا تأکیــد بــر اینکــه رایزنی ســه کشــور اروپایی طــرف توافق از جملــه آلمــان، انگلیــس و فرانســه بــا سایرکشــورهای اروپــا دربــاره برجــام ادامه خواهد یافــت، تأکید کرد اتحادیه اروپــا که 28 عضو دارد، به تداوم اجرای کامــل و مؤثــر برجــام متعهــد اســت. همزمــان ســخنگوی وزارت خارجــه آلمــان نیــز در واکنش به شــروط رئیس جمهــوری امریــکا بــرای ادامــه برجام، از تمایــل ایــن کشــور بــه اجــرای کامــل توافــق هســتهای خبــر داد. بــه گــزارش رویترز وزارت خارجه آلمان در بیانیهای

اعــالم کرد برلیــن با انگلیس و فرانســه دربــاره چگونگــی پیشــرفت اجــرای توافــق هســتهای با ایران مشــورت کرده و خواســتار تــداوم آن اســت. مقامهای اروپایــی در حالی کوشــیدند بــه مواضع تهدیدآمیــز ترامــپ بــه آرامــی واکنش نشــان دهنــد کــه معــاون وزیــر خارجــه روســیه از مواضــع برجامــی ترامــپ به ســختی انتقاد کرد. ســرگئی ریابکوف با تأکیــد بر اینکه مســکو و اتحادیه اروپا به توافق هســتهای متعهد میمانند گفت: «روســیه بــا هــر تالشــی بــرای تضعیف توافــق کنونی بــا ایران مخالف اســت». او تأکیــد کــرد: «توافق هســتهای اصالح نمیشــود و هرگونه تــالش برای مختل کــردن آن بــا مخالفــت مواجــه خواهــد شــد». ریابکــوف با بیــان اینکــه در قبال تصمیمــات و بیانیههایــی کــه ازًســوی واشنگتن منتشر شد، موضع کامال منفی داریم، تصریح کرد:«هیچ منطقی برای بــزرگ نمایــی تصمیــم ترامــپ بــرای ادامــه تعلیــق تحریمهای ایــران وجود ندارد چراکــه امریکا بهدنبــال تضعیف برجام بود و در حال تقویت یک رویکرد بیقید و شرط در قبال مسائل مرتبط با ایران اســت». معاون وزیــر امور خارجه روسیه افزود: «چشمانداز خروج امریکا از توافــق هســتهای بــا ایران یــک ضربه بســیار جــدی به نظــام کلــی توافقهای بینالمللــی و تقویت رژیم منع اشــاعه هستهای است». ■ ظریــف: برجــام قابــل مذاکــره دوباره نیست

وزیــر خارجــه ایــران بیانیــه ترامــپ دربــاره تعلیــق تحریمهــای ایــران را تالشی مذبوحانه برای تضعیف برجام توصیف کرد. «محمد جواد ظریف» در صفحــه توئیتر خود در واکنش به بیانیه رئیــس جمهوری امریکا دربــاره برجام و شــروطی کــه بــرای تمدیــد تعلیــق تحریمهــای ایــران گذاشــته نوشــت: «سیاســت ترامــپ و بیانیــه امــروز بــه مثابــه تالش مذبوحانــه برای تضعیف توافــق محکــم چندجانبــه و نقــض مخــرب بندهــای 28 62، و 29 اســت. برجــام قابــل مذاکــره دوباره نیســت». وی تأکیــد کــرد: «امریکا به جــای تکرار لفاظیهــای نخ نما شــده باید خودش را کامــالً منطبــق بــا برجام کنــد، مانند ایران». وزارت امور خارجه ایران نیز در بیانیهای با محکومیت ادعاهای رئیس جمهــوری امریــکا تصریــح کرد:«ایران هیــچ اقدامــی فراتــر از تعهداتــش نکــرده اســت و هیچ تغییــری در توافق هســتهای را نــه اکنــون و نــه در آینــده نخواهــد پذیرفــت و اجــازه نمیدهــد هیــچ ارتباطی بین برجام و هر موضوع دیگری برقرار شود». در بخشی از بیانیه وزارت امور خارجه در خصوص تمدید تعلیــق الزامــی تحریمهــای برجــام و برخی تحریمهای جدید توســط دولت امریــکا آمــده اســت:«رئیس جمهوری امریــکا بــر اســاس رویه یک ســاله خود همچنــان بــه اقدامات خصمانــه علیه مــردم ایــران ادامــه داده و تهدیداتی را تکــرار میکنــد کــه بارها در اجــرای آنها ناتوان مانده اســت و با ادامه روش یک ســال گذشــته خــود همزمــان بــا انجام اقدامــات اجبــاری منــدرج در برجــام و بــرای نشــان دادن خصومــت بــا مردم بزرگ ایران، از ســر اســتیصال تعدادی از اتبــاع ایرانــی و غیرایرانــی را بــه بهانههــای غیرقانونی، کهنه و مضحک در فهرســت تحریــم قرار داده اســت تا حداقــل جبــران بخشــی از ناکامیهای خــود را کــرده باشــد». بیانیــه وزارت خارجه درباره تحریمهای جدید امریکا افــزوده اســت: «تصمیــم رژیــم امریکا بــرای افزودن تعــدادی از اتبــاع ایرانی و غیــر ایرانــی به فهرســت خودســاخته و غیرقانونــی تحریمــی امریــکا، فقط و فقــط اثباتکننــده اســتمرار خصومــت هیأت حاکمــه امریکا علیه ملت بزرگ ایران است».

وزارت خارجــه قــرار گرفتــن نــام آیــتاهلل آملــی الریجانــی، رئیــس قوهقضائیــه ایــران در فهرســت تحریمهــای جدیــد امریــکا را عبــور امریــکا از خطــوط قرمــز رفتــاری در جامعــه بینالمللــی دانســته و اعالم کرده:«ایــن اقــدام حتمــاً بــا واکنــش جدی جمهوری اســالمی پاســخ داده خواهد شد و مسئولیت تمامی تبعات ایــن اقــدام خصمانه به عهــده دولت ایاالت متحده خواهد بود». ■ رئیس جمهــوری در پیامی با تســلیت رحلــت عالم پر تــالش و چهــره ماندگار تبلیغ اســتان اصفهان؛ حجتاالســالم والمســلمین مهــدی مظاهــری، از درگاه خداوند متعال برای ایشان علو درجات و همجواری با ائمه اطهار(ع) و برای عموم بازماندگانصبرمسألتکرد./ایرنا ■ حجتاالسالم حســن روحانی رئیس جمهوری، قانون «اصالح تبصرهبنــد (ب) ماده )35( قانون برنامه پنجســاله ششــم توســعه اقتصــادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اســالمی ایــران» را برای اجرا به وزارت جهاد کشــاورزی و سازمان برنامه و بودجه کشور ابالغ کرد./پایگاهاطالعرسانیریاستجمهوری ■ غالمعلیرجاییمشاورمرحومهاشمیرفسنجانی:اصالحطلبان عوض شــدند نه هاشــمی. دعــوت اصالحطلبان از «معیــن» برای رقابت با «هاشمی» در انتخابات 84 اشتباهی فاحش بود. هاشمی جایگزینیندارد./فارس ■ علی اصغر یوســفنژاد، ســخنگوی کمیســیون تلفیــق مجلس: بررسی الیحه بودجه سال 97 کل کشور در کمیسیون تلفیق مجلس با موافقت هیأت رئیســه مجلس به مــدت یک هفته و تــا پایان دی تمدیدشد./ایسنا ■ حجتاالســالم بهرامــی رئیس دیــوان عدالت اداری از شــعب بــدوی و تجدیدنظر و شــعب اجرای احــکام دیوان عدالــت اداری خواســت پروندههــای قبل از ســال 95 را تــا پایان امســال مختومه کنند./ایلنا ■ فاطمه ســعیدی، عضو حزب کارگزاران شایعاتی که در خصوص کمرنگ شــدن نقــش اســحاق جهانگیــری در دولت تدبیــر و امید مطرح میشود را شایعات فضای مجازی خواند و گفت: من خودم این موضوع را از آقای جهانگیری ســؤال کردم و ایشــان شدیداًآن را تکذیبکردند./خبرآنالین ■ حســین مقصودی نماینده مجلس با بیان اینکــه رئیس مجلس مانع به جریان افتادن سؤال از رئیس جمهوری شده گفت: جمعی از وکالی ملت قصد دارند از رئیس مجلس به هیأت نظارت بر رفتار نمایندگانشکایتکنند./تسنیم

■ مقامات ســابق امریکا: طــرح ترامپ، زورگویی به سایر طرفها است

شــماری از مقامــات امنیــت ملــی پیشــین امریکا، از جمله جــان کری وزیر امور خارجه و وندی شرمن مسئول ارشد تیم مذاکرهکننده هســتهای این کشور در دوره اوبامــا بــا انتشــار بیانیــهای شــروط ترامــپ بــرای اصالح توافق هســتهای را محکــوم و تأکیــد کردنــد که دیپلماســی همچنان مؤثر اســت. ایــن بیانیه افزوده اســت: «طرح رئیــس جمهوری شــامل زورگویی به همپیمانانمان برای اصالح متــن توافقــی اســت کــه آنهــا میدانند در تأمیــن امنیــت مشــترکمان کارســاز بوده اســت و بهصورت علنــی نیز اعالم کردهانــد کــه تمایلــی بــه اصــالح آن ندارنــد.» این مقامات هشــدار دادند که اقــدام امریــکا بــرای نقــض یا خــروج از توافق هســتهای با ایران رابطه واشنگتن بــا شــرکای اروپایــیاش را تضعیــف میکند. فیلیپ گوردون، یکی از مقامات امنیــت ملی پیشــین در دولت اوباما نیز کــه به وی دربــاره این مذاکرات مشــاوره میداده است، گفت: «تصمیم ترامپ، ایــن توافــق را فعــالً زنــده نگه مــیدارد امــا آن را در مســیر فروپاشــی قــرار داده اســت.» شــرمن هم گفت: «بعید است اروپاییهــا بــا توافــق جدیدی بــا امریکا بدون حضور طرفهای دیگر این توافق از جملــه ایران، چین و روســیه موافقت کنند.»