اندوه، همدوش عقالنیت
کشــور عزیــز مــا ایــران در طول یک ســال گذشــته شــاهد حــوادث تلخــی مثــل پالســکو، زلزلــه و حاال هم ســانحه اســفبار و تأثرانگیز کشــتی سانچی اســت. واکنش به یک «انــدوه ملــی» میتوانــد ابعــاد مختلفی داشــته باشــد. واکنش سریع و جمعی عاطفی اولین واکنش مورد انتظار و طبیعــی از روحیــه گرم و نوعدوســتانه ایرانیان بویژه در برابر درگذشت جانکاه دریانوردان است. اما مسأله مهم دیگــر توجه بــه حقوق شــرعی و قانونی بازمانــدگان این حادثه تلخ اســت که نباید مشمول زمان شود. نباید حق و حقــوق بازماندگان ســوگوار تحتالشــعاع واکنشهای دردمندانه و طبیعی قرار گیرد. نکته قابل توجه دیگر ریشهیابی این اتفاق و تعیین قاصــران و مقصران این حادثه برای پیشــگیری حتیاالمــکان از رخداد مجدد این گونه حوادث تلخ است. برای مثال به نظر میرسد بر اساس ادعاهای پس از وقوع حادثه ناگوار و اســفناک پالسکو این حادثه قابل پیشگیری بوده است. اگر ادعاهای مســئوالن امر درســت بوده باشــد که اخطارهایی بــه دســتاندرکاران این مجتمع تجاری داده شده است، چرا پیرو این اخطارهای به اصطالح پیاپی اقدامی شایسته و متناسب صورت نگرفته است؟ اخطار پشت اخطار صرف و بدون عمل پیشگیرانه نوشداروی پس از مرگ ســهراب اســت. باید فوراًدســت به کار میشدند. در مورد کشتی «سانچی» نیز این گونه تعبیر میشود که این حادثه غیرمترقبه و ناشی از مه غلیظ بوده است، اما دانش اندک من میگوید مگر کشتیها مجهز به سیستمهای رادار پیشرفته نیستند؟ به هر حال این سؤال مطرح است و ممکن است پاسخ داده شــود که اشــکالی در این سیســتم به وجود آمده اســت که ســؤال بعدی چرایی این اشکال مطرح میشود. به هرحال همانند پرداخت حقوق بازماندگان و عدم تأخیر در آن و بــدون تعــارف باید در ریشــهیابی این حادثه نیز تســریع الزم صورت گیرد. ریشهیابی این فاجعه نیز نباید به زمان موکول شود.ً
یــک نکته مهم دیگــر نیز وجود دارد که بعضا در ســطح بینالملل شــاهد آن هســتیم و آن تعللها و تعارفات غیر معمول در احقاق حق ملت اســت. بــا پیگیریهــای حقوقی مســتند و مســتدل میتوان جــواب قانع کننــدهای به پرسشهای ذی ربط به ملت داغدیده و شریف ایران داد.
بحمــداهلل مــردم بزرگــوار مــا در اندوههــای جمعی پرونده بســیار روشــن و درخشــانی دارنــد. جــزو کشــورهای نمونــه و خــاص در ایــن زمینه به شــمار میروند. البته باید توجه داشــت که واکنشها در شــادیها و غمها باید با یک عقالنیت خاص توأمان و بویژه پس از استقرار همراه باشد.