تربیت صحیح فرزندان در سایه احترام، عشق و اعتماد

تربیـــت صحیـــح فرزنـــدان یکـــی از مهمتریـــن اهـــداف هـــر پـــدر و مـــادری اســـت. آگاهی از راز و رمـــز فرزندپروری و بهکارگیـــری نـــکات و راهکارهای تربیتی موجب میشود شخصیت کودک از ابتدا بدرستی شکل بگیرد و در سنین مختلف زندگی بخصـــوص در دوران بزرگســـالی کمتردچارآسیبهایاجتماعیشود.

طبیعی است که تا یک سالگی کودک متوجـــه رفتـــار والدین و آمـــوزش نکات تربیتی نمیشود و تنها نیازمند حمایت آنهاســـت. در این ســـنین رفـــع نیازهای جســـمی و روانی کـــودک در اولویت قرار دارد و تربیت در مورد او مؤثر نیست.

امابعدازیکسالگیرفتهرفتهکودک توانایی درک ســـخنان و رفتـــار والدینش را بهدســـت آورده و کم کم شـــخصیتش شـــکل میگیرد. متخصصان معتقدند هرچند نمیتـــوان از این ســـنین قوانین تربیتی ســـختی را در خانه برقرار کرد اما میتوانبارفتارمناسبگامهایمحکمی درمسیرتربیتفرزندانبرداشت.

ویدا فالح - روانشـــناس - در توضیح این موضوع بـــه «ایـــران» میگوید: پایه ارتباط هر والـــدی با فرزنـــدش را ارتباط اولیه او با همســـرش تشکیل میدهد. به عبارت دیگر اگر زن و شوهری در برقراری ارتبـــاط صحیح با یکدیگر دچار مشـــکل باشـــند قطعاً در برقراری ارتباط با فرزند خود نیز مشکل خواهند داشت. در چنین شرایطی نه تنها نمیتوانند او را بدرستی تربیـــت کنند بلکه فرزندی با مشـــکالت فراوان خواهند داشـــت. در حقیقت این مشکالت حتی اگر در کودکی شروع نشود بعد از ســـنین 12 یا 13 سالگی و در دوران بلوغ به شکل بسیار بدی نمایان خواهد شد.

این روانشـــناس معتقد است، ارتباط بین والدین بر اســـاس احترام، اعتماد و عشق شـــکل میگیرد. از اینرو هریک از والدین وظیفـــه دارد به گونهای رفتار کند کهفرزندشهموارهاینسهاصلراببیند، بشنود و درک کند.

وی در ادامـــه توضیـــح میدهد: زن و شوهر باید تحت هر شرایطی به یکدیگر احترام بگذارنـــد. یعنی هنگامی که یک زنبهدلیلاختالفنظریکهباهمسرش داشته یا بهدلیل نوع رفتار همسرش از او دلگیراستبازهمبایددرحضورفرزندان محترمانه با او صحبـــت کند یا در غیاب وی نیـــز در مـــورد همســـرش محترمانه صحبتکند.

حتی اگـــر فرزندی از پدرش گله کند و بگوید:«مادر،رفتارپدرباشمامراناراحت کـــرده و مـــن از او دلگیرم» مادر باید خیلـــی محترمانه بـــرای فرزنـــدش توضیـــح دهـــد که اختالف نظـــر او و همســـرش و حتی ناراحت شدن آنها از یکدیگر به هیچ وجه دلیـــل بیاحترامی هیچ یـــک از اعضای خانواده به پدر نیست. پدر و مادر در رفتار باسایراطرافیانهمبایدایناصلرامورد توجهقراردهند.

باورهـــا و جهـــان بینی کودکـــی که در چنین خانوادهای بزرگ میشود و شاهد روابـــط احترامآمیـــز والدین بـــا یکدیگر است،بدرستیشکلمیگیرد.

چنیـــن کودکـــی میآموزد کـــه باید با دیگران بدرســـتی رفتار کند و اجازه ندارد هنگام اختـــالف نظر با دیگـــران به آنها توهینکندیارفتارناشایستینشاندهد.

به گفتـــه ایـــن مـــدرس مهارتهای زندگی، رعایت این اصل نیازمند آموزش وبازسازیشناختیاست.هریکازماباید دوباره خودمان را مورد تحلیل قرار دهیم چـــون متأســـفانه بســـیاری از خانوادهها نیاموختهانـــد کـــه اختالف نظر داشـــتن بـــا دیگران به معنـــای اجازه بـــرای رفتار ناشاسیتوتوهینآمیزباآنهانیست.

ویـــدا فـــالح در ادامه تأکیـــد میکند: «عشـــق» اصل دیگری اســـت که باید در روابط بین زن و شـــوهر حاکم باشد. ابراز عشقوعالقهبهصورتکالمیبهگونهای که کودکان شاهد آن باشند بسیار اهمیت دارد.

ابراز کلمات تحسینآمیز و تشویقی مانند «عزیزم»، «خوشـــحالم کردی» یـــا «چقـــدر برایـــم مهمـــی» و تبادل احساسات خوشـــایند بین زن و شوهر باعث میشود بچهها احساس امنیت و آرامش داشته باشند. در واقع چنین کودکانی احساس میکنند انسانهای مهـــم زندگیشـــان، پایـــدار هســـتند و رابطه محکم آنها محیط خانه را امن کرده اســـت. حس این کـــودکان مانند افرادی اســـت که هنـــگام بـــروز زلزله در خانههایـــی ایمـــن و محکم زندگی میکننـــد. هرچنـــد ممکن اســـت این افراد احســـاس ترس داشته باشند اما مطمئن هســـتند که در بحرانها کمتر آسیب میبینند.

ایـــن روانشـــناس با اشـــاره بـــه اینکه پیش نیاز عشق پذیرش تفاوتها است خاطرنشـــان میکنـــد: خانوادههایی که ساختارهای روانی و عاطفی محکم تری دارند کمتر آســـیب میبینند و بچههای چنیـــن خانوادههایـــی ســـالم بـــزرگ میشوند و از نظر شخصیتی افراد استوار و محکمی هستند که میتوانند بعدها با دیگرانروابطصمیمیبرقرارکنند.

وی اظهـــار میکند: «اعتمـــاد» اصل دیگـــری اســـت که یـــک خانواده ســـالم برای ایجاد روابط ســـالم به آن نیاز دارد. بیاعتمـــادی کـــه با تـــرس، اســـترس و احساسات منفی توأم میشود استحکام و تداوم یـــک رابطه را به خطر میاندازد. از ایـــنرو هریک از زوجین باید اعتماد به نفس و عزت نفـــس خود را تقویت کنند تا بیدلیل دچار بیاعتمادی به همســـر خودنشوند.

این مـــدرس مهارتهـــای زندگی در خاتمه میافزاید: پدر و مادری که در این زمینهها کمبودهای اساسی داشته باشند الگوی مناســـبی بـــرای تربیـــت فرزندان نخواهند بـــود. از اینرو بهتر اســـت برای خودمـــان وقـــت بگذاریم، ســـاختارهای فکری و نگاهمان بـــه اطرافیان و زندگی را بازبینـــی کنیـــم و در صورت نیـــاز برای داشـــتن زندگی بهتـــر و آرامش بیشـــتر آموزشببینیم.