بیمه ای که کفاف هزینه درمان معلمان را نمی دهد
اگرچــــه در چنــــد ســــال گذشــــته حقوقهای پایین اعتراض فرهنگیان را در پی داشته اما مشکالت بیمهای آنهــــا همچنــــان یکــــی از دغدغههای اصلی این قشــــر به حســــاب میآید. مشــــکالتی که چند ســــالی اســــت که صــــدای فرهنگیــــان را هــــم درآورده اســــت و در این ســــالها بارهــــا و بارها بــــا وجود تغییر و تحــــوالت در فرآیند کار، نتوانســــته دل معلمــــان را بــــه دســــت آورد. امســــال بــــرای خریــــد عینک ۰۲هزار تومــــان و برای زایمان یــــک میلیــــون و ۰۰۲ هزارتومــــان اضافــــه کردنــــد که با ایــــن مبلغ هیچ فرهنگــــیای جــــرأت نمیکنــــد بــــه بیمارســــتان خصوصی مراجعه کند. معلمــــان میگویند ایــــن بیمه کفاف هزینههای درمان آنهــــا را نمیدهد. میگویند هزینههای درمان باالســــت و آنهــــا در خیلــــی از مــــوارد بــــا قرض و وام پایشــــان را بــــه مراکــــز درمانــــی میگذارنــــد. فرهنگیــــان کــــه بیمــــار هستند باید چند ساعت وقت صرف کننــــد و از ایــــن طــــرف شــــهر بــــه آن طرف شــــهر برای مراجعه به منطقه آمــــوزش و پــــرورش برونــــد تــــا ثابت کننــــد هزینه بیماریشــــان را پرداخت کردهانــــد و بیمــــه بایــــد هزینــــه آن را پرداخت کند. البته این تنها بخشــــی از مشکالت بیمهای فرهنگیان است. در ســــوی دیگــــر خیلــــی وقــــت هــــا فرهنگیان بــــرای گرفتــــن هزینههای درمــــان خــــود بــــا مشــــکل مواجــــه میشــــوند و باید ساعتها وقت تلف کنند و بــــه نمایندگی بیمه در مناطق آموزش و پــــرورش مراجعــــه کنند و بــــا مشــــکالت کاغذبــــازی و ایرادهای مختلفــــی که نماینــــده بیمه میگیرد مواجــــه میشــــوند. فرهنگیــــان بایــــد اســــناد و مــــدارک شــــامل دفترچــــه، قبــــض پرداخت خدمات پزشــــکی و درمانی، گزارش رادیولوژی یا امآرای و نســــخه را ارائه دهنــــد. عمدتاً همه این مــــدارک ارائه میشــــود و هزینه درمــــان چنــــد مــــاه بعــــد بــــه حقوق فرهنگیان واریز میشــــود یا در موارد مختلفــــی در مورد مشــــخص نبودن تاریخ یا کامل نبودن اسناد و مسائل دیگر ایراد گرفته و از پرداخت هزینه امتناع می شود. بسیاری از فرهنگیان به خاطر این مشکالت و اتالف وقت قیــــد دریافــــت هزینــــه پرداختــــی را میزننــــد؛ موضوعی کــــه البته برخی از فرهنگیان هم آن را تأیید میکنند: « متأســــفانه مســــئوالن آمــــوزش و پــــرورش کمترین هزینــــه بیمهای را برای بهداشت و درمان معلم ها در نظر گرفتهاند، به عنوان مثال هزینه خرید عینــــک ۰5 هزار تومان اســــت و مــــا اصــــالً در زمینه دندانپزشــــکی تســــهیالتی دریافت نمیکنیم. از آن طــــرف مراکز طــــرف قــــرارداد وزارت آمــــوزش و پــــرورش هــــم بســــیار کم اســــت. به همین خاطر ما مجبوریم هــــر مرکــــز درمانی کــــه میرویم پول پرداخــــت کنیم بعد فیــــش آن را به بیمــــه ارائه کنیــــم و پــــول بگیریم که این پروسه برای دریافت هزینه سه یا چهار ماهی طول میکشد. متأسفانه بیمــــه هــــم با مراکــــز خوبی قــــرارداد نمیبنــــدد. وقتی هم که بازنشســــته میشــــویم دیگر نمیتوانیم از طرح بیمه طالیی استفاده کنیم و هر سال هم وزارت آمــــوزش و پرورش با یک بیمه جدید قرارداد میبندد.» ■ ما خودمان خبر داریم
بیمـــه تکمیلـــی فرهنگیـــان در ســـال 89 در دولت دهـــم و زمانی که حاجیبابایی وزیر آموزش و پرورش بود، شروع شـــد. گرچه همه کارهای حاجیبابایی شـــتابزده بود و به زیان آموزش و پـــرورش تمام شـــد اما در کارنامه او، راه انـــدازی بیمه تکمیلی تنهـــا کار مثبت اســـت که اســـمش را هم بیمه طالیی گذاشتند؛ موضوعی کـــه مهـــدی بهلولی دبیـــر آموزش و پـــرورش و فعـــال صنفـــی معلمـــان
به آن اشـــاره میکنـــد: « بیمه طالیی در اوایـــل کارش کارنامـــه قابل قبولی داشـــت و از دیگر بیمههـــای تکمیلی کارمنـــدان دولـــت و ســـازمانهایی ماننـــد شـــهرداری و بانکهـــا، خیلی عقب نبـــود. مثالً در ســـال 89 حدود دویســـت هزار تومـــان کمـــک هزینه دندانپزشکی داشت و ۰5 هزار تومان کمـــک هزینـــه عینـــک. در آن زمـــان بیمههای تکمیلـــی برخی ارگانهای دیگـــر مثالً کارکنان متـــرو یا بانکها، حدود ۰۰5 هزار تومـــان کمک هزینه دندانپزشـــکی داشـــتند.اما در چنـــد
سال گذشـــته این بیمه تضعیف شده اســـت. کمک هزینه دندانپزشـــکی و عینـــک کامالً حذف شـــده در صورتی که بیمه تکمیلی بســـیاری از کارکنان دولت یا شـــرکتهای نیمـــه دولتی، تـــا دو میلیـــون تومـــان کمـــک هزینه دندانپزشکی میدهند و کمک هزینه عینـــک هم طوری اســـت که کســـانی کـــه به عینک نیاز دارنـــد در تهیه یک عینـــک با کیفیـــت، چندان مشـــکلی ندارند.
وی تأکیـــد میکنـــد: مـــا وقتی پای صحبت مســـئوالن آموزش و پرورش
مینشـــینیم و از ضعیـــف بودن بیمه تکمیلـــی فرهنگیان انتقـــاد میکنیم در پاســـخ میگوینـــد که مـــا خودمان خبر داریم و میدانیم که در مقایســـه بـــا بیمههای تکمیلـــی دیگر ضعیف اســـت اما وضعیت مالـــی آموزش و پرورش طوری اســـت که اجـــازه ارائه یک بیمـــه قویتر را نمیدهـــد. ادعا میکننـــد کـــه مثـــ ًال در بانـــک، خـــود بانک ســـهم قابـــل توجهـــی از بیمه تکمیلـــی کارمندانـــش را میدهـــد. یعنـــی اگـــر اآلن از یـــک کارمند بانک ماهانـــه هشـــتادهزار تومـــان بابـــت بیمه تکمیلی کم میشـــود اما ساالنه حـــدود دو میلیـــون تومـــان، کمـــک هزینه دندانپزشـــکی داده میشـــود و خود بانک دو ســـه برابر سهم کارمند به شـــرکتهای بیمه میپـــردازد اما آموزش و پـــرورش چنین پولی ندارد که بخواهد به جای سهم واقعی بیمه شونده به شرکتهای بیمه پرداخت کند. ادعـــای دیگر هم این اســـت که بیمه تکمیلـــی نیرومنـــد فرهنگیان، از همـــان آغاز، ســـنگ ســـنگین بود و در نیمه راه ماند و در ســـال 91 حدود ۰1ماه از سهمی که آموزش و پرورش بایـــد بـــه فرهنگیـــان میپرداخـــت ، نپرداخت.
بهلولی معتقد اســـت: فرهنگیان، ضعـــف بیمـــه تکمیلـــی خـــود را در ضعف مدیران ارشـــد وزارتخانه خود میبیننـــد کـــه توانایی جـــذب بودجه مناســـب بـــرای آمـــوزش و پـــرورش ندارنـــد. اآلن طـــرف بیمـــه تکمیلی فرهنگیان، شـــرکت آتیهسازان حافظ اســـت که در میان شـــرکتهای دیگر بیمـــه، چنـــدان جایگاهـــی نـــدارد. قـــرارداد آمـــوزش و پـــرورش بـــا این شـــرکت به صـــورت صندوقی اســـت و آمـــوزش و پـــرورش نمیخواهد که خودش کمکی به ایـــن صندوق کند. فرانشـــیزی که فرهنگیان میپردازند حـــدود ۰۲ درصد اســـت درحالی که خیلـــی از کارکنـــان دیگـــر، حـــدود ۰1 درصـــد فرانشـــیز میدهنـــد. ســـقف خیلی از عملهـــای جراحی، پایینتر از بیمههـــای دیگر اســـت. فرهنگیان بسیاری هســـتند که مثالً از یک هزینه دو ســـه میلیونی یک عمـــل جراحی کوچک، چهارصد پانصد هزار تومان بیشـــتر دریافـــت نکردهانـــد و بقیـــه را از جیـــب خودشـــان پرداختهانـــد. مدت زمانی هم که طول میکشـــد تا صندوق سهم خود را به بیمه شونده بپردازد گاهی خیلی طول میکشد. ■ بودجه هزینههای درمان نداریم
برخی از فعــــاالن صنفی معلمان هم بــــر این باورند کــــه بیمه تکمیلی فرهنگیــــان پایینتریــــن رتبــــه را در مقایســــه بــــا دیگــــر دســــتگاهها و ســــازمانهای دولتی دارد موضوعی که رضاخواه فعــــال صنفی معلمان به آن اشــــاره میکند: در حال حاضر بیمــــه تکمیلــــی فرهنگیان، بــــا بیمه آتیه ســــازان حافــــظ قرارداد بســــته و این قرارداد بهصورت صندوقی بسته شــــده اســــت. یعنی به ازای خدماتی که این شــــرکت به بیمه گذاران ارائه میدهــــد، حــــق الزحمــــهای را بابت خدمــــات دریافــــت میکنــــد، از ایــــن بابت شرکت بیمه ریسک ضرردهی نخواهد داشــــت و آموزش و پرورش مطمئــــن اســــت کــــه ســــود زیــــادی بابــــت دریافــــت خدمــــات بیمــــهای پرداخــــت نمیکنــــد. از اصلیتریــــن مشــــکالت بیمــــه آتیه ســــازان حافظ هم نبود پوشش قراردادی با اکثریت بیمارســــتانهای خصوصی و پوشش قراردادی با مراکز بیمارستانی دولتی یا نیمه دولتی است که از نظر کیفیت در سطح پایینی قرار دارد. در حالی که بسیاری از ســــازمانها و دستگاههای دولتی با بیمارســــتانهای خصوصی بســــیار گرانقیمــــت، قراردادهــــای جامعــــی دارند. اگــــر فرهنگیان برای درمان به مراکــــز خصوصی مراجعه کننــــد، بایســــتی تمــــام هزینههــــا را خودشــــان پرداخــــت کنند و بعــــداً با بردن فاکتور اقــــدام به دریافت وجوه کنند. در موارد متعددی با محاســــبه حــــق فرانشــــیز و تطبیــــق با قــــرارداد مبلغ ناچیزی پرداخت میشــــود. در زمانی که فرهنگیــــان با بیماری های صعبالعــــالج یا بیماریهای مزمن مواجــــه میشــــوند، ایــــن مشــــکالت هزینههــــای کمرشــــکنی را بــــه آنــــان تحمیل خواهد کــــرد درحالی که رفع این مشکالت از اهداف اولیه تشکیل بیمههــــای تکمیلــــی بوده کــــه اکنون بطور ناکارآمدی در حال اجراست.
وی مشـــکل دیگر بیمـــه تکمیلی فرهنگیـــان را نبود پوشـــش خدمات دندانپزشـــکی میدانـــد و میگویـــد: در طول چهارســـال گذشـــته خدمات دندانپزشـــکی تحـــت پوشـــش بیمه تکمیلـــی بـــه فرهنگیان ارائه نشـــده، در حالـــی که بهعنوان مثـــال بانکها خدمـــات دندانپزشـــکی را بـــه ازای هر ســـال مبلـــغ 1 میلیـــون تومان در اختیار کارمندانشـــان قـــرار میدهند و ایـــن خدمـــات در صورت اســـتفاده نکردن، در ســـالهای بعد بهصورت تجمیعی قابل اســـتفاده خواهد بود. ارائه نشـــدن هزینههای دندانپزشکی به فرهنگیان باعث آســـیب جدی به بهداشـــت دهان و دنـــدان فرهنگیان و خانوادههـــای آنان شـــده و اکثریت فرهنگیـــان اقـــدام به ویزیت ســـاالنه یا شـــش مـــاه یکبـــار دندان هایشـــان نمیکننـــد و در نهایـــت ناتوانـــی در پرداخـــت هزینههای دندانپزشـــکی، منجـــر بـــه کشـــیدن دندانهایشـــان میشـــود. علت اصلی ایـــن اختالف در بیمههای تکمیلی، همان مشـــکل اصلـــی آمـــوزش و پـــرورش، یعنـــی نداشـــتن بودجه کافی است. خدمات بیمـــه تکمیلـــی مناســـب یـــا خـــوب بطورکلی خدمات گرانی است.
وی معتقد است: در بیمه تکمیلی مطابق قانـــون، پنجـــاه درصد هزینه بیمه، از طرف ســـازمان یا اداره تحت پوشش پرداخت میشود که این مورد را وزارت آمـــوزش و پـــرورش رعایت میکند. اما ســـازمانها و دســـتگاهها از محل ســـایر درآمدهـــای خود، قادر هستند سوبســـیدی را عالوه بر کمک اســـمی که قانون آنها را موظف کرده، بـــه کارمندان خـــود اختصاص دهند. در مـــواردی ماننـــد صندوقهـــای بیمهای صداوســـیما، کارکنان فوالد، مجلـــس شـــورای اســـالمی، بانکها و غیـــره، ایـــن صندوقهـــا کمکهای چنـــد برابر، به نســـبت هزینـــهای که کارمند پرداخـــت میکند به صندوق بیمه کمک میکنند. این سوبسیدها، سازمانها را در ارائه خدمات بیمهای خـــوب توانمنـــد میکنـــد. بـــا چنیـــن دیدگاهی عمالً مشکل بیمه تکمیلی فرهنگیان، زمانی حل خواهد شد که ذینفعان این مسأله مانند نمایندگان مجلس شورای اســـالمی که گاهی در حمایـــت از فرهنگیـــان مصاحبه یا از تریبـــون مجلس ســـخنرانی میکنند، دولت و دستگاههای برنامهریز کشور مانند ســـازمان مدیریت قبـــول کنند که خدمـــات بیمه تکمیلـــی خدمات گرانی اســـت، ایـــن خدمات گـــران را نمیتـــوان بـــا پرداخت ســـهم پنجاه درصـــدی وزارت آمـــوزش و پرورش تأمین کرد و بایست ردیف بودجهای جداگانه و نسبتاً مناسب از نظر مالی را برای این کار اختصاص و در اختیار آموزش و پرورش قرار دهند.
امسال برای خرید عینک ۰7هزار تومان و برای زایمان یکمیلیون و ۰۰۲ هزارتومان اضافه کردند که با این مبلغ هیچفرهنگیای جرأت نمیکند بهبیمارستان خصوصیمراجعه کند
طرف بیمه تکمیلیفرهنگیان، شرکت آتیه سازان حافظ است. قرارداد آموزش و پرورش با این شرکت به صورت صندوقی است و آموزش وپرورش نمیخواهد که خودش کمکی به این صندوق کند. فرانشیزی که فرهنگیان میپردازند حدود ۰۲ درصد است درحالی که خیلی از کارکنان دیگر، حدود ۰1 درصد فرانشیز میدهند