صدای پای آرامش در بازار ارز و سکه

سیف: سامانه الکترونیکی ارزی برای مدیریت بازار از امروز بهصورت آزمایشی شروع به کار میکند

گـــروه اقتصـــادی/ دالر تا اواســـط هفته گذشته با سیری افسار گسیخته افزایش قیمـــت خـــود را ادامـــه داد و تـــا مرز 5 هـــزار تومانـــی شـــدن نیـــز پیـــش رفت امـــا در دوروز انتهایـــی هفتـــه این روند تغییـــر کرد و ایـــن ارز ۰۰2 تومـــان ارزان شـــد و معامالت هفته گذشته خود را با قیمت 472۰ تومان به پایان رساند. روز چهارشـــنبه ابتدا خبر از دســـتگیری ۰9 دالل ارزی و بلوکه شـــدن 775 حساب با گردش مالی ۰2 هزار میلیارد تومانی رســـید و پس از آن نیز برنامههای بانک مرکزی بـــرای مدیریت بـــازار ارز اعالم شـــد؛ اقداماتی که قـــرار اســـت از امروز اجرایی شود و توانستند پیش از اجرا نیز التهاب ســـرکش بازار را روی ریل نزولی بیندازنـــد. ولـــیاهلل ســـیف، رئیس کل بانک مرکزی در گفتوگویی تلویزیونی با تشریح تدابیر مدیریت بازار ارز شامل انتشار اوراق گواهی سپرده ریالی، گواهی ســـپرده ریالی مبتنی بر ارز و طرح پیش فروش ســـکه بهارآزادی گفت:«بزودی وبا عملیاتی شـــدن این برنامهها ثبات در بازار ارز حاکم میشود.» ■ استقبالکارشناساناقتصادی این اقدامات بانک مرکزی با اســـتقبال اغلب کارشناســـان و فعاالن اقتصادی نیز روبهرو شـــده اســـت. ســـید حســـین ســـلیمی، رئیس کمیســـیون بـــازار پول وســـرمایه اتـــاق بازرگانـــی تهـــران بـــه «روزنامـــه ایـــران» میگوید:«ممکـــن اســـت اقداماتـــی ماننـــد برخوردهـــای قهری امنیتی در بازار ارز چندان اثرگذار نباشد اما قطعاً مکانیزم های اقتصادی مختلفی را میتوان برای مدیریت بازار وضع کـــرد. اقدام جدیـــد بانک مرکزی برای انتشـــار اوراق نیز در همین دســـته اســـت، اقدامـــی کـــه پارلمـــان بخـــش خصوصـــی نیز پیـــش از این پیشـــنهاد آن را داده بـــود. انتشـــار اوراق در همـــه جای دنیا تجربه شـــده است و میتواند اثرات خوبی داشـــته باشـــد.» ســـلیمی ادامه میدهد:«امـــا برای پیش فروش ســـکه که تاکنون انجام شد، در میانه راه اعالم کردند که خریدار باید یک میلیون تومان را علیالحساب و بقیه مبلغ را در زمـــان تحویل گرفتن ســـکه بـــه قیمت روز بپردازد. برای همین این سیاســـت نتوانســـت چندان در بازار اثرگذار باشد، بانک مرکزی باید شرایط جدیدی را در نظر بگیرد تا بتواند کار را به پیش ببرد.» بر اســـاس همیـــن منطق کارشناســـی، در برنامه جدید بانک مرکزی، شـــرایط پیش فروش سکه نیز تغییر کرده است. ■ شرایطاوراقمشارکتی که از امروز منتشر میشود هر سال در دو ماه پایانی سال نوساناتی در بـــازار ارز به وجود میآید اما امســـال عـــالوه بـــر روال معمـــول ســـالهای گذشته، مشـــکالت دیگری نیز به وجود آمد. ولیاهلل ســـیف، رئیـــس کل بانک مرکزی در این باره میگوید:«بررسیها نشـــان میدهد که بـــا توجه به تســـویه حســـابهای بینالمللی در پایان سال میـــالدی، همـــواره در زمـــان مشـــابه با نوســـاناتی در بـــازار ارز مواجـــه بودهایم امـــا در ســـالجاری عـــالوه بر مســـائل اقتصادی تأثیرگـــذار در بازار ارز بهدلیل مباحث سیاسی بینالمللی و همچنین حضور ســـوداگران و سفته بازان در بازار ارز، دامنه نوســـانات و التهابات بازار ارز بیـــش از پیشبینیهـــا بـــوده و این امر نگرانیهایی برای جامعه به وجود آورد که نهایتاً بانک مرکزی با همراهی شبکه بانکی تصمیماتی برای بازگشت ثبات به بازار ارز اتخاذ کرده است.» ســـیف با تشـــریح هماهنگی و انسجام قوا بـــرای بازگرداندن ثبات بـــه بازار ارز گفت:«بـــا همـــکاری و هماهنگـــی بین قوه قضائیه، نیروی انتظامی، ســـازمان امـــور مالیاتـــی و ســـایر دســـتگاههای ذیربط نســـبت به شناسایی سفته بازان و ســـوداگران بـــازار ارز اقدامـــات جدی انجام شـــد و بخش آثار التهابی از سوی سوداگران متوقف شده است و به هیچ وجه در آینده اجازه شـــکلگیری مجدد اینگونه فعالیتها داده نخواهد شد.» رئیـــس کل بانـــک مرکـــزی اقدامـــات اقتصادی بـــرای کنترل التهابـــات بازار ارز و رفـــع نگرانیهـــای جامعـــه در خصوص حفـــظ ارزش داراییها را نیز چنیـــن توضیح داد:«از تمـــام امکانات برای برون رفـــت از وضعیت موجود و برگردانـــدن آرامـــش به بـــازار و حفظ و تداوم دســـتاوردهای حاصله اســـتفاده میکنیـــم و در این راســـتا بـــرای ایجاد اطمینـــان در فعاالن بـــازار درخصوص توانمنـــدی مجموعـــه اقتصـــاد کشـــور نســـبت به ایجـــاد آرامـــش و تأمین ارز خارجـــی مورد نیاز، ســـه اقدام توســـط شبکه بانکی شامل انتشار اوراق گواهی ســـپرده با نرخ ســـود ۰2 درصد، انتشار اوراق گواهـــی ســـپرده مبتنـــی بـــر ارز با نـــرخ ســـود 4 و 4.5 درصد و طرح پیش فروش سکه بهار آزادی از طریق شعب منتخب بانک ملی انجام میشود.» بر اســـاس صحبتهای ســـیف، شبکه بانکـــی کشـــور اجـــازه دارد از تاریـــخ 82بهمـــن 1۳96 بـــه مـــدت دو هفتـــه نســـبت به انتشار گواهی سپرده ریالی با نرخ ۰2 درصد اقدام کنـــد. اوراق مزبور با سررســـید یک ســـال منتشـــر خواهد شـــد و نرخ بازخریـــد قبـــل از موعد آن 41درصد خواهد بود. برای انتشار اوراق گواهـــی مبتنی بـــر ارز نیز شـــبکه بانکی کشـــور گواهی ســـپرده ریالـــی ارز بنیان با سررســـیدهای یک و دوســـاله منتشر میکند. نرخ ریال مورد محاسبه در زمان افتتاح گواهی ســـپرده متوســـط یک مـــاه قبل سامانه سنا خواهد بود و نرخ سود برای سررســـیدهای یاد شـــده بـــه ترتیب 4 و 4.5 درصـــد خواهد بود و در سررســـید، ارز یا معادل ریالی آن به نرخ متوســـط یک هفته قبل ســـامانه ســـنا به دارنده اوراق پرداخت خواهد شـــد. در صورت بازخرید این اوراق قبل از سررسید، سود ســـپرده کوتاه مدت ریالـــی (۰1 درصد) به دارنده اوراق پرداخت خواهد شد. ■ شـــرایط جدیـــد پیـــش فروش ســـکه و راهاندازی سامانه الکترونیکی در برنامههـــای جدیـــد، بانک مرکزی بـــرای پیش فروش شـــش ماهه ســـکه بهـــار آزادی بـــه قیمـــت یـــک میلیون و ۰۰4 هـــزار تومـــان و پیـــش فـــروش یک ســـاله ســـکه بهار آزادی با قیمت یـــک میلیـــون و ۰۰۳ هـــزار تومـــان از طریـــق شـــعب منتخـــب بانـــک ملی اقـــدام خواهد کـــرد. در شـــرایط جدید متقاضیان میتوانند ســـکه را براساس قیمـــت قطعـــی پیش خریـــد کنند؛ به گونـــهای که ســـکه تمام بهـــار آزادی با قیمت یک میلیـــون و ۰۰4 هزار تومان برای سررسید شـــش ماهه و همچنین یک میلیـــون و ۰۰۳ هـــزار تومان برای سررســـید یـــک ســـاله خواهد بـــود. در ایـــن حالـــت در زمان سررســـید هرچه اختالف بیـــن قیمت بـــازار و نرخهای کنونی باشـــد، ســـود خریدار است. این در حالی است که پیشبینیها نشان از رشد قیمت سکه تا سال آینده بیش از نرخهای موجود دارد؛ بنابراین سودی باالتر از آنچه که در شـــرایط قبلی برای پیش فروش تعیین شده بود میتواند نصیب خریدار شود. در طـــی اقدامی دیگـــر از بانک مرکزی بـــرای مدیریـــت بـــازار نیـــز ســـامانه الکترونیکـــی ارزی از امـــروز بـــه صورت آزمایشـــی شـــروع بـــه کار میکنـــد. رئیـــس کل بانـــک مرکزی در ایـــن باره میگوید:«بـــا اســـتفاده از این ســـامانه خریداران و فروشـــندگان ارز متناسب با نیازهای خود نسبت به انجام عملیات ارزی در محیـــط الکترونیـــک اقـــدام میکنند. همچنیـــن بتدریج صرافیها و ســـایر بازیگران بازار ارز به این سامانه متصـــل خواهنـــد شـــد. ایـــن ســـامانه امـــکان کنترل و مدیریت بـــازار ارز برای سیاســـتگذار و امکان فعالیت شفاف را برای متقاضیان ارز فراهم میکند.» ■ رصد فعالیت های ارزی در شبکههای اجتماعی توسط پلیس فتا با تمـــام این اقدامات رصد امنیتی بازار نیز ادامه دارد و این کنترل تنها محدود به بازار چهارراه استانبول و سبزه میدان نمیشود. بر اساس اعالم رئیس پلیس فتا، شبکههای مجازی هم کنترل و رصد میشـــوند، چرا که برخی از فروشندگان ارز و صرافان قانونی تبلیغ مراکز خود را در فضای مجازی انجام میدهند. تورج کاظمـــی میگوید: «طبـــق تدابیر پیشبینی شـــده، پلیس فتا نیز فضای مجـــازی را کنترل و رصـــد میکند تا اگر افرادی قصد داشتند، در فضای مجازی اخـــالل در بـــازار ارز ایجـــاد یـــا حرکتی کنند کـــه تأثیرگذار باشـــد، شناســـایی و بسرعت نســـبت به این افراد اقدامات قانونی انجام شـــود. اما در حال حاضر با رصدهایـــی که انجـــام دادیم، چنین گزارشی به ما نشده است.»