از شریدان تا آرونوفسکی، از اسمیت پیر تا نیکسون جوان
آنهایی که شایسته قدردانی ویژهاند
اسامی کاندیداهای اســـکار 2018 هم چندی پیش اعالم شد و حاال فقـــط توزیع این جوایز و همچنین بافتا و ســـزار که به ترتیب به مثابه اســـکارهای بریتانیا و فرانسه هستند و جوایز تک سازمانهایی مانند اتحادیه تهیهکنندگان و کارگردانان سینمایامریکاماندهاستتابااعالمآراونتایجبررسیشان بهترینهای یک ســـال اخیر ســـینما معرفی و از آنها تجلیل شـــود. در میان اینجوایز طبعاً اسکار که در روز 14 اسفند بهعنوان آخرین جایزه سال پایان یافته 2017 در تاالر کداک تیاتر شهر لسآنجلس امریکا توزیع میشود، اهمیتی بیش از سایرین دارد اما باید پرسید یک ماه و 18 روز پس از شروع سال 2018 و در حالی که نحوه اقدام هنرمندان و چند و چون فیلمها و نوع نگاه استودیوهای سازنده آنان به این آثار تا حدی مشـــخص شـــده، فرجام این سال چیســـت. برخی نفرات ویژه و فیلمهای متفاوت در سال سپریشده کاری کردند که نامشان ماندگارتر از پیش شود، حتی اگر اسکارها و گلوبها و بافتاها و ســـزارها از آنها دریغ شود که البته شده است! یکی از آنها فیلم «رودخانه بادی» کار تازه تیلور شـــریدان امریکایی است که پیشتر فقط سناریســـت بود و اینک با این فیلم بهعنوان نخستین تجربه کارگردانیاش به دستاوردهایباالترینائلمیشود.
و نو به نــــهوینتصویــــراســــتتنهــــا گونــــهایاشــــتاینبلکه دســــتیارانشدر ســــوژهبا کشــــیدننــــوعآن ایــــن قاطعانــــهارتباطو با کمپانیبرخوردفیلــــم جالــــباینو بدنام هنرمندانهفیلم ونــــوع شــــریدان قــــدری شــــده بود نیز به کــــهکرد. بــــرایبهمحضاینکه ســــایرینآنهادرس اخبارآمــــوزافشــــای جلوه تخلفات بــــزرگ اخالقی هــــاروی وین اشــــتاین مالک فاســــد ایــــن کمپانی را شــــنیدند، در اقدامی ضربتی و ســــریع حــــق پخش فیلم را کــــه پیشتر به این استودیو فروخته بودند، پسگرفتند و در اقدامی جالبتر اعالم کردند 70 درصد از هر میزان سودی که در گیشهها و سایر موارد نصیب «رودخانه بادی» شــــود، مستقیماً به سازمانهای حامی حقوق زنان اهدا خواهد شــــد، با این استدالل که زنان مورد تعرض قرار گرفته توسط ویناشتاینقربانیاناصلیکجرویهای وی بودهاند. ■ سرعتیخیرهکنندهدر08سالگی
نفــــر دوم ســــزاوار تجلیــــل در ســــال گذشــــته که او هــــم درس اخــــالق و هم درس جوانی در عین پیر بودن به جهان سینماداد،ریدلیاسکاتمعروفاست. او فقط در اواخر سال 2017 مطلع شد که کوین اسپیســــی یکی از بازیگران اصلی فیلمجدیدش(بانام«تمامپولموجود در جهان») مانند وین اشــــتاین ســــابقه حمله و بیحرمتی بــــه زنان و نوجوانان را دارد و در نتیجــــه در اقدامی که اجرای آن غیر ممکن بهنظر میرسید، تمامی صحنههای در بر دارنده کاراکتر اسپیسی را از نو و این بار با حضور کریستوفر پالمر گرفــــت و در عرض فقــــط 10 روز فیلم را از لوث وجود اسپیســــی پــــاک و به فواید حضور پالمر خوشــــنام مجهز ساخت و درســــت در همان تاریخ مقرر برای آغاز اکــــران فیلم، آن را روانــــه بازار کرد. حتی استودیوی سازنده این فیلم معتقد بود که اسکات در 80 ســــالگی قادر به انجام این کار بسیار سنگین نیست و اگر توانش را هم داشته باشــــد، زمان اندک موجود ایــــن فرصت را بــــه وی نخواهــــد داد اما همگان با چشــــمهای گردشــــده شاهد اکــــران این فیلم با محو آثار اسپیســــی و به روالی بیمشــــکل بودنــــد و از آن پس همــــه کارگــــزاران بــــه شــــکلی بینتیجه در صدد یافتن عنوان و جایزهای بودهاند که اینکار بزرگ را جــــواب گوید و بتواند پاداشی شایسته برای آن تلقی شود. ■ تجدیدرابطهعشقونفرت
فیلــــم دیگری کــــه ســــزاوار تجلیل و توجه ویژه در سال گذشته است، «مادر» جدیدترین ســــاخته دارن آرونوفســــکی اســــت. اینکــــه کارهــــای ایــــن ســــینماگر درعین عــــرض ارادت عمیق عدهای به آنها از ســــوی برخی دیگــــر کوبیده و یک رابطه عشــــق و نفرت بین آنها و سینما دوســــتان برقــــرار شــــود، تجربــــهای تازه برای آرونوفســــکی و فیلمهای او شامل «کشــــتی گیر» و «قوی سیاه» نیست و در نتیجــــه اضافه بر تأیید مجدد ویژه و غیر متعارف بودن وی باید بر کار عالی برخی هنرمندان دیگر در شکلگیری تازهترین اثر هنری او مهر تأیید زد و از آن جملهاند متیو لیباتیک در مقام مدیر فیلمبرداری و فیلیپ مسینا بهعنوان طراح صحنه. ■ مگـــر کارتـــون هـــم مدیـــر صحنـــه میخواهد؟!
دیگــــر چهره عالی ســــینمایی ســــال گذشته هارلی جسوپ است که طراحی صحنه را در کارتون ابتــــکاری و پرفروش «کوکــــو» بــــر عهــــده داشــــت. او هم یک فضای رئالیستی را برای این فیلم تدوین و ارائــــه کرد و هم بهگونــــهای رفتارکرد که یک ســــرزمین خیالی در بر دارنده عنصر مرگ درون چنان دنیای واقعیای شکل گیرد و هــــر دو مــــورد بخوبی بــــا یکدیگر پیونــــد بخورنــــد. بواقع در جهان ســــینما طــــراح صحنه فیلمهای غیــــر کارتونی و دارای بازیگران زنــــده از هر نظر جالب و با ارزش اســــت. در انیمیشــــنها که همه چیز پیشــــتر روی بومهای نقاشــــی شکل میگرفتواینکدرابرکامپیوترهاتدوین میشود، داشتن یک طراح و مدیر صحنه ســــختترین و بیموردتریــــن کار نشــــان میدهد زیرا مــــکان و «صحنه»ای وجود نــــدارد که احتیــــاج به مدیریــــت و طراح داشته باشد اما جسوپ این کار نادیده را با ادغام کارتون با حقیقت بهشکل تکان دهندهای در »Coco« انجام داده است. ■ دورازجوایزامادرخشان
در مــــورد بازیگران شــــکی نیســــت که گــــری اولدمــــن بریتانیایی برنده اســــکار برترین بازیگر مرد نقش اول ســــال برای فرو رفتن در قالب وینســــتون چرچیل در فیلم «تاریکترین ساعات» خواهد شد و در قســــمت زنان هم بعید است فردی بجز فرانسیس مک دورماند کهنهکار که به شــــکلی خیره کننده در «ســــه بیلبورد بیرون ابینگ میسوری» احیا شده است، برنده این جایزه باشد اما تعدادی بازیگر دیگر هم که البته نامزد اســــکار و گلوب و بافتای امسال نیز نشــــدهاند، در این سال به مدارج باالیی در کارشان رسیدند و یکی از آنها لوئیز اسمیت پیر است که بیش از 60 ســــال بعد از جلب نظر در کنار جیمز دین افسانهای در فیلم کالسیک «شرق بهشــــت» در «مارجوریپرایــــم» نمــــره قبولی مجدد گرفتــــه و دیگری ریچارد گر است که 40 سال بعد از بازی در نخستین فیلم عمدهاش به نام «در جستوجوی آقای گودبار» در کنار دایان کیتون در فیلم جدید «نورمــــن» که پیرامون اوجگیری و سپس ســــقوط یک معاملهگر اجتماعی و اقتصــــادی در نیویورک اســــت، بهتر از هــــر دورهای در عمرش بــــه ایفای نقش پرداخته است. در این ارتباط جیمز مک آووی اســــکاتلندی در فیلــــم »Split« و سینتیانیکسون جوان هم در قالب امیلی دیکینســــون در فیلم «یک اشتیاق آرام» چشمها را خیره میکنند.
■ NewYorker:عبنم