طالبان، ریشه اصلی اختالفات

تنشهــا و اختافــات میــان دو کشــور همسایه و اســامی یعنی افغانســتان و پاکســتان، ریشه در مداخــات قدرتهــای بیگانــه بویــژه انگلیــس و ســپس امریکا دارد. شــاید مهمترین مسألهای کــه بــه لحــاظ تاریخــی روابــط دو کشــور همســایه را همــواره بــا اختافــات و تنشهایــی مواجــه ســاخته اســت، به بحث خــط «دیورانــد» برمیگردد. خطــی که در واقــع به مرز بین افغانستان و پاکستان گفته میشود. از سویی دیگر مداخات نظامــی قدرتهــای خارجــی یعنــی در یــک مقطع حمله نظامــی اتحاد شــوروی و ســپس حملــه امریــکا و نیروهای ائتاف بینالمللی تحت رهبری ناتو به افغانستان، موجب شــده تا روابط پاکستان و افغانســتان تحت تأثیر مداخات قدرتهــای بیگانه باشــد. در این میان شــکلگیری طالبان بیشترین تأثیر مخرب را در ایجاد اختافات بین افغانستان و پاکستان داشته است که به گفته بینظیر بوتو نخستوزیر ترور شده پاکستان، طالبان محصول طراحیهای انگلیس، پولهایعربستانسعودی،آموزشهایامریکاوجغرافیای پاکستان بوده است. در حقیقت مهمترین هدف غربیها در حمایــت از طالبان، القاعده و داعش نشــان دادن چهرهای کریه و تروریستی از اسام، تخریب روابط کشورهای همسایه در جهــان اســام و از همــه مهمتــر، ضربه زدن بــه انقاب اســامی و دســتاوردهای آن در منطقــه بــود. یکــی از دالیل اصلــی عدم موفقیــت دولت مجاهدین در افغانســتان نیز ناشــی از ایجاد ترس و واهمه از شکلگیری نظامی شبیه به انقاب اسامی در افغانستان و سپس ترساندن پاکستان از تأثیرات انقاب شیعی در پاکستان بوده است. مسلم است که بخش عمدهای از اختافات بین افغانستان و پاکستان به سیاســت استعماری قدرتهای خارجی باز می گردد که به نوعیریشهتاریخینیزدارد،امابخشدیگرایناختافاتدر فرآیند تحوالت افغانستان و پاکستان بوجود آمده که از زمان ظهور تا سقوط طالبان و سپس حمله امریکا به افغانستان تاکنونبهنوعیادامهدارد. نبودقراردادمرزیمیاندوکشور و عدم تمایل افغانستان به شناسایی مرزهایش با پاکستان کــه حتی در مقاطعی تا انکار موجودیت سیاســی پاکســتان نیز پیش رفته اســت، در افزایش تنشها میان اســام آباد و کابل مؤثر بوده است. در این میان دولت پاکستان نیز همواره تــاش کرده تا با مهار افغانســتان و گاه حمایت از گروههای طالبــان در افغانســتان به نوعــی مانع از هرگونــه خطری از جانب این کشــور شود. اقدامی که بر دامنه تنشها میان دو کشورافزودهومذاکراتصلحمیانمقاماتافغانیوطالبان را در وضعیت سخت و خطیری قرار داده است.