دیدهبانی و نظارت بر قدرت

اســــــتیون اســـــپیلبرگ در فیلـــــم جدیـــــدش )The Post( به تــــالش روزنامهنــــگاران بــــرای انتشــار مقالههــا و ســندهای فوقســری پنتاگــون در زمــان ریاســت جمهــوری ریچــارد نیکســون و افشــای پنهانــکاری و فریبــکاری سیاســتمداران امریکایــی در جنگ ویتنام میپــردازد. موضوع این گونه اســت که دانیــل الســبرگ (تحلیلگــر نظامــی) مقالهها و ســندهای فوقســری را از محــل کارش (ابرشرکت رند) که برای ارائه تحقیق و تحلیل بــه نیروهــای نظامــی ایــاالت متحــده امریــکا تشــکیل شــده بوده، بیرون آورده و کپی آنها را در اختیار روزنامه نیویورکتایمز قرار میدهد. نیویورکتایمز انتشــار آنها را آغاز میکند اما با دســتور دادگاه از ادامه این افشاگری جلوگیری میشود تا اینکه باقیمانده مقالهها و سندها به دست روزنامه واشنگتنپست میافتد. کاترین گراهام (مالک روزنامه واشنگتنپست) پس از اینکه سردبیر روزنامه، او را در جریان دستیابی بــه آن مطالــب قــرار میدهــد، در وضعیــت دشــواری قرار میگیــرد زیرا تصمیــم نهایی با اوســت. کاتریــن با شــماری از شــخصیتهای پرنفــوذ و سیاســی دوســت اســت، بویــژه وزیــر دفــاع پیشــین امریــکا (کــه در افزایــش حضور نظامــی امریکا در ویتنام نقش زیادی داشــته) مشاورهای کاترین نیز مردانی هستند که بیشتر او را بــه چشمپوشــیدن از این ماجرا فراخوانده و پیامدهــای رویارویــی بــا کاخ ســفید و دادگاه را بــرای او تشــریح میکننــد. همچنین مســأله «منبع مشترک» در افشای سندهای فوقسری با توجه به دخالت دادگاه و دســتور منع انتشار بــه روزنامــه نیویورکتایمز، میتوانســته برای روزنامه واشنگتنپست هم دردسرساز شود اما کاترین با وجود مسائل و موانع و فشارهایی که بر او وارد میآید، تصمیم میگیرد که مقالهها و ســندها در روزنامــه منتشــر شــوند تــا مــردم حقیقت را بفهمنــد و فریبکاری درازمدت کاخ سفید برای افکار عمومی آشکار شود...

مطبوعــات در دموکراســی و نظــارت بــر قــدرت نقــش برجســتهای دارنــد. مطبوعــات دیدهبانهایــی هســتند که اگــر به وســیلهای در دســت قدرتمندان و حاکمها تبدیل شوند یا در موضوع نظارت بر قدرت شــهامت و شــجاعت نداشته باشــند یا محدودیتها و فشارها امکان کارکــردن را از آنهــا بگیــرد ...و خســارتهای زیــادی به حقــوق و منافع مردم وارد میشــود. جدیدتریــن فیلــم اســپیلبرگ، همچــون اثــر پیشــین او (پل جاسوســان) بســیار هوشــمندانه است و جنبههای اخالقی کمنظیری دارد. فیلم )The Post( در روایتی جذاب، ما را با بخشــی از کار مطبوعــات، آزادی مطبوعــات و اهمیت آن آشــنا میکند. برای نمونه، وقتی روزنامهنگاران شجاعانه عمل میکنند، افشــای پنهانکاری در جنگ ویتنام و در پی آن، افشــای ماجرای شنود در واترگیــت (محــل اســتقرار ســتاد انتخاباتــی حــزب دموکرات) بــه رســوایی سیاســتمدارانی میانجامد که با فریبدادن افکار عمومی برای پیشــبرد هدفهــای سیاســی خود به هر روشــی روی میآورند؛سیاســتمدارانی نیرنگبــاز کــه همواره در هر کجای جهان باشند، مطبوعات و به طور کلی رسانهها را دشمن خود میپندارند. دلت گر به راه خطا مایل است ترا دشمن اندر جهان خود دل است

«فردوسی»