نمای دیگر طرح واشنگتن علیه ایران
بیانیه مشــترک امریکا به همراه لنــدن، پاریس و برلین درباره مداخلهجویی ایران در یمن که متعاقب ناکامی واشــنگتن در نشســت اخیــر شــورای امنیــت بــرای بــه تصویــب رســاندن قطعنامــهای علیه ایران صادر شــد، نمــای دیگر طرحی اســت که امریکا بعــد از رویارویی با واقعیتهای جاری درباره برجام به مرحله اجرا گذاشته است. واقعیتی که بخشی از آن بــا تصمیم اخیر روســیه به وتوی قطعنامه پیشــنهادی امریکا که میکوشــید بــر پرونــده موهــوم ایران هراســی مهر تأییــد بزند، معــادالت تــازهای را پیش پای بازیگردانان عرصه بینالملل به تصویر کشیده است.
برجــام در حالــی از ســوی ترامــپ مــورد غضــب قــرار گرفتــه و در رونــد اجرا با بدعهدیهای قابل انتظار او روبهرو شــده که بر قلب اجماع شرکای اروپایی امریکا نشســته چنانکه همــه تالشها بر امکان دســتیابی ایران به حقــوق برجامیاش و مقابله با کارشکنیهای برجامی کاخ سفید متمرکز شده است. این در حالی است که چراغ ســبز کشــورهای اروپایی به گشــوده شــدن پرونده فعالیتهای منطقهای و موشــکی ایــران آن هــم در حالــی که میکوشــند توافق هســتهای را ولــو به خاطر محافظــت از سیاســت خارجه مشــترک نوپای خود نجات دهند، بــه یکی از وجوه مهم سیاست دفاع از برجام تبدیل شده است. این کوشش که پیش از این با توجه به تهییج کشورهای بینالملل و حامیان منطقهای امریکا نتیجهای از پیش معین داشــت، اینک در حلقه کشورهای طرف توافق هســتهای ابعاد تازهای یافته است. اروپــا بــرای نجات برجام حاضر شــده با تصمیــم امریکا در بهکارگیــری اهرمهای بینالمللی در عرصه دیپلماسی و ورود توجیه ناپذیر شورای امنیت به موضوعات مرتبط با ایران، همراهی و مســائلی همچون ادعای مداخلهجویی کشــورمان را در منطقــه به یک موضوع امنیت بینالمللی تبدیل کند تا دســتکم از قبال حضور در نمایش جدید دیپلماتیک امریکا، بقای توافق هستهای را که برای حفظ منافع امنیتیاش حائز اهمیت میداند، ضمانت کند. حال آنکه روسیه به عنوان یکی از مهمتریــن کشــورهای غیر اروپایی طرف توافق، آنچنان منافــع در هم تنیده ای در نقاط حساسیت برانگیز منطقه با ایران یافته که بی تردید میتوان مواجهه ترامپ با برجام را مؤلفهای کلیدی به شــمار آورد که به شــکل مستقیم یا غیر مستقیم در چارچوب رقابت جدی روســیه و امریکا معنادار میشود. چنان که نماینده روسیه در نشســت اخیر شــورای امنیت با وتوی قطعنامه ضد ایرانی، کشورهای منظومه غرب را در سیاســت مبتنی بر اقناع ســازی واشــنگتن ناکام گذاشــت تــا در عین به شکست رساندن پروژه مدعایی مداخلهجویی ایران در یمن، از قاطعیت این کشور در پیگیری سیاست توازنسازی در بازی قدرت با امریکا پردهبرداری کند.
بــه نظــر میرســد با وجــود چنین فضایــی که در مســیر اجــرای برجام و فــراز و فرودهای آن ترســیم شده اســت، پایبندی ایران به تعهداتش در چارچوب توافق، تســهیل بخشــی به روند راســتی آزمایی آژانــس بینالمللی انــرژی اتمی، تقویت روابط سیاسی با اتحادیه اروپا و ترغیب آن به رفع موانع بهرهمندی ایران از مزایای اقتصــادی برجــام و همچنیــن افزایش قــدرت تأثیرگذاری معنــوی و مفهومی در کشــورهای منطقــه میتوانــد امکان قابــل اعتنایی را بــرای پرهیز از افتــادن در دام مالحظات و محاسبات راهبردی ترامپ و رقبای منطقهای ایران فراهم کند.