Iran Newspaper

ماجرای ریاست جمهوری دهخدا

-

در بحبوحـــه رویدادهای سیاســـی اواخـــر دوران قاجار و طرح مســـأله انحالل کامل ســـلطنت در ایران گروهی نام علیاکبر دهخـــدا را بهعنـــوان گزینه مناســـب برای ریاســـت جمهوری مطرح کرده بودند. دهخدا در آن ایام بهعنوان یک سیاستمدار فرهیخته مترقی و اســـتبداد ســـتیز و چهرهای کـــه هیچ نقطه تاریکی در کارنامـــه­اش نبود و حتی در میان اســـتقالل­طلبان نواحی دوراز مرکز ایران نیز دارای اعتبار فراوان بود و گزینهای مناســـب برای ریاست جمهوری محســـوب میشد. در مقابل دهخدا رضاخانی قرار داشت که تا پیش از اقدام به کودتا هیچ کنش قابلتوجهی در کارنامهاش نداشت. نگهبان قلچماق خانه فرمانفرما که بواسطه زدوبندهای سیاسی با انگلیسیها خودش را باالکشیده بود و از خودش هیچ آلترناتیوی جز قلدری و هتاکی نداشـــت قطعاً در مواجهه با فرد معتبر و فرهیختهای نظیر دهخدا که هم چپهای تازه پاگرفته ایران قبولش داشـــتند و هم خوانین و ســـران قومیتهای دوراز مرکز و هم مشـــروطه طلبان آزادیخواه در یک شـــرایط سالم و عادی هیچ حرفی برای گفتن نداشـــت. اما برخالف رضاخان که در شـــرایطی آشفته خودش را باال کشیده بود عالمه دهخدا اهل زدوبند با سفارتخانهه­ا و سرکوب خونین مخالفانش نبود و شاید از همین رو بود که نخواســـت عزت نفش خویش را قربانی فضای ناســـالم سیاســـی آن دوران نمایـــد. هرچند که با تحکیم پایههای قدرت رضاخان وی نیز همانند بســـیاری از آزادیخواها­ن مشروطهطلب به انزوا روی آورد و کار تدوین لغتنامه را مجدانه پیگرفت. در غائله ملی شـــدن صنعت نفت نیز نام دهخدا یکبار دیگـــر بهعنوان آلترناتیو دوران گذار مطرح شـــد. عالمه دهخدا که در آن ســـالها از حامیان جدی و معتبر دکتر محمد مصـــدق محســـوب میشـــد در اوج تقابل دولت و دربـــار بازهم نامش بهعنـــوان گزینه مناســـب برای ریاست شورای ســـلطنت تا پیش از انتخابات ریاســـت جمهوری مطرح شـــده بود. طرح این مسأله به موازات بازنشـــر مقاالت تند دهخدا علیه نظام پادشاهی (که در دوران اقامتش در سوئیس نگاشته شده بود) باعث شد تا حامیان سلطنت پس از ساقط کردن دولت مصدق به خانه دهخدا هجوم بردند و پیرمرد را بشدت مضروب کردند.

 ??  ?? محمد تاج احمدی پژوهشگرتار­یخ
محمد تاج احمدی پژوهشگرتار­یخ

Newspapers in Persian

Newspapers from Iran