قانونی که تیشه به ریشه یوزپلنگ ها زد

گالیه معاون اداره کل محیط زیست یزد دو یوز نر تنها و دیگر هیچ

دو یوزپلنگ ایرانی نر تنها و ســرگردان، آخریــن شــانس خــود را بــرای بقــا میآزماینــد! بیآنکه خبری از یوز ماده باشــد اکنــون چندســالی اســت کــه زیســتگاههای اســتان یــزد را دور خــود میچرخنــد و حــاال ســازمان محیــط زیســت اعــام کــرده شــاید امســال «آخرین سالی باشــد که در روز جهانی حیــات وحــش 12( اســفند) یوزپلنــگ ایرانــی را میتوانیــم در اســتان یــزد مشــاهده کنیم». این یعنی پایانی تلخ برای یکی از بزرگترین گربه سانان ایران و یــک قدم نزدیک شــدن بــه انقراض حتمی یوزپلنگ آسیایی!

خبر تلخ انقراض قریب الوقوع یوز در اســتان یــزد در حالــی اعام شــد که ســازمان ملل روز گذشته برای سومین ســال متوالی، نســبت به انقراض نسل گونههــای جانــوری بویژه گربه ســانان هشــدار داد. در همیــن حــال دبیــر کل سازمان ملل متحد نیز با صدور پیامی از محیط بانان شجاعی که زندگی خود را در دفــاع از گونههــای مورد تهدید به خطر میاندازند تشــکر کرد وگفت: اما حفاظتازحیاتوحشیکمسئولیت مشــترک اســت. آنتونیــو گوتــرش، اعام کرد:«امسال توجه بر گربه سانان بــزرگ جهــان اســت. این شــکارچیان با شــکوه که شــامل گونههایــی از قبیل یوزپلنگ، جگــوار، پلنگ، شــیر، پلنگ قطبــی و ببرهــا هســتند بهصــورت فزاینــدهای در معرض خطــر انقراض هســتند و ما علت کاهش آنها هستیم، پس میتوانیــم نجاتبخــش آنها نیز باشــیم.» او افــزود: از تمام مــردم دنیا بــرای باال بــردن آگاهی و اقــدام فردی بــه منظــور کمــک بــه تضمیــن نجات گربهســانان بــزرگ دنیــا و همــه تنــوع زیســتی گرانبهــای آنهــا درخواســت کمک میکنم.» ■ آخرین نفسهای یوز ایرانی

در ایــران اما اوضاع بــرای یوزپلنگ ایرانی بســیار بحرانیتر است بهطوری کــه چنــد دهــه ای ســت اینگونــه در لیســت گونههــای «بشــدت در خطــر انقــراض» قــرار گرفتــه اســت. معاون فنــی اداره کل محیــط زیســت اســتان یزد در گفتوگو بــا "ایران "میگوید: در بررسیهای ما در سال جاری همین دو یوزپلنگ دیده شــدند البتــه امیدواریم در بررســی هایمان اشتباه کرده باشیم وگرنه این میتواند تلخترین خبر برای دوستداران طبیعت و حیات وحش در این سرزمین باشد. حسن اکبری گفت: این دو یوز مشــاهده شــده، دو یوز برادر هستند که سال 87 بههمراه یک برادر دیگر در پارک ملی سیاه کوه یزد به دنیا آمــده بودنــد که مدتــی بعــد بههمراه مادرشان به پناهگاه حیات وحش دره انجیر رفتند و حدود 18 ماه آنجا بودند. از سال 92 یکی از آنها جدا و چندین بار به صورت تنها دیده شد.

اکبری درباره علت کاهش ناگهانی یوزهــا در زیســتگاههای یــزد گفت: در ســال 88 مجلــس قانــون رفــع موانع تولیــد و ســرمایهگذاری را تصویــب کــرد که به موجب این قانون ســازمان محیط زیست از گردونه استعامهای معدنــی در خــارج از مناطق حفاظت شــده خارج شــد. ایــن قانون تیشــه به ریشــه یوزپلنگهــا زد چــون بســیاری از معــادن در زیســتگاه هــای آزاد کــه عمدتــاً یوزها در آنجا تــردد میکردند بــدون کســب نظــر محیــط زیســت به بهرهبــرداری رســیدند. آغــاز فعالیت معدنــی باعــث توســعه جادهها شــد و راه دسترســی انســان بــه بســیاری از مناطق بکر باز و امنیت برای یوزها کاً از بین رفــت. این مقام افزود: جادهها و معــادن و کاهش طعمــه در مناطق آزاد مهمترین علت کاهش جمعیت یوزها در استان یزد شد. تأثیر جاده به حدی اســت که تنها در دهه 80 حدود 7 یــوز در اثــر تصــادف جــادهای در جادههای استان کشته شدند که از این تعــداد 5 یوز فقط در منطقه کالمند و بهادران از بین رفت و از بینرفتن این تعداد یوز تأثیر بسیار زیادی بر کاهش جمعیت و زاد و ولد دارد.

اکبــری افــزود: در حــال حاضر تنها کاری که میتوان کرد تکثیر در اســارت یــوز در اســتان اســت امــا تــاش برای تکثیر این گونه در شرایط نیمه طبیعی بــه دلیــل محدودیــت اعتبــار مالــی، مسکوت مانده و فقط نظاره گر نابودی تدریجی آن هســتیم. اکبــری افزود: هر شــهروند که این زنگ خطر را بشــنود و تصمیم بگیــرد کمکی به حفظ حیات وحــش ایــن ســرزمین مخصوصــاً یوز بکند حتماً میتوانــد و حتماً کاری از او ساخته است؛ خواه تصمیم گیر عرصه سیاست یا مدیریت کشــور باشد، خواه کارخانــه دار و معدنــکار و خواه کارمند یا مغازه دار، زیرا هر شــهروند میتواند بــا صرفهجویــی در مصــرف، تولیــد زباله کمتر، نریختــن زباله در طبیعت و رعایــت ســرعت مجــاز و پیشــگیری از تصــادف جــادهای حیــات وحــش، بهحفظ زیســتگاههای یوزپلنگ کمک کند.