افسردگی بعد از گردشبیهوده

در روزهای پایانى سال طبق نقشــه راه ترســیم شــده طــی ســالهای اخیــر کــه «پرســه زدن» بیبرنامه و بــاری به هر جهــت بــرای بســیاری «موتیف» رفتارهایشان شده در فروشــگاههایی که حراج باالی پنجــاه درصد زدهاند. عدهای خوش خوشان مشــغول گشت وگذار هستند و صاحبــان کار و ســرمایه هم انــگار میدانند نبایــد دل خوش به این آمد و شــدها باشــند و پی مشــتریانی هســتند که بواقع خریدارند. گویا تصمیم از پیش گرفته شــدهای است که همــه میدانند ایــن «مالها» مالی نیســتند بــرای همــه و بــرای عــدهای فقــط تفریحــی هســتند از بــرای گــذران وقــت؛ کــه دســتاویز دیگــری بــرای جایگزیــن بهتــر ندارنــد و از تــه دل خوشــحالند. افــرادی ســرمایه و مایه سالهایشــان را دادهانــد تا دیگرانــی مفت و مجانی در مکانهایی اینچنینی خوش باشند و در پی بود و نبود و چرایی مسائل روز، دست کم برای ســاعاتی نباشــند؛ که خــود غنیمتی اســت بــزرگ و بایــد از بــرای ایــن فراموشــی موقتی سپاســگزار هم بود! این از طبقاتی که روح تجــارت در آنها جاری اســت و در همین مجتمعهــا امــا تناقضاتی شــکل میگیرد که پرداختــن بــه آنهــا بــرای شــناخت روحیات جامعــه بــد نیســت. بســیاری از افــرادی کــه مراجعــه به این مکانها دارنــد برای اینکه از قافله آمدنهای بیجهت عقب نمانند پس از گــردش نوعــی افســردگی بعــد از مراجعه گریبانشان را میگیرد که خود خواسته و خود ساخته است و گریزی هم از آن نیست. وقتی بها و قیمتهای این فروشــگاهها را مشاهده میکننــد (که تــازه بیشترشــان در همه ســال در حــراج هســتند و معلــوم نیســت این چه قانون حراج کردن است که همیشه در چنین وضعی هســتند) و قدرت خریــد ندارند؛ تازه اول جنــگ و دعواهــای زن و شــوهری و بچــه و پدر و مادری شــروع میشــود کــه چرا خرید نداریــم و مگــر مــا چه از ایــن و آن کــم داریم کــه نمیتوانیم از چنین مکانهایی دســت پر خارج شویم؟! و گشت وگذار ساده که به قصد تفریــح و تفرج بوده بهســادگی تبدیل به یک معضل خانوادگی میشــود. نکته طنز ماجرا آنجاســت که بیشــتر این مراجعهکننــدگان از مناطــق دیگری میآیند و خود هم آگاهند که یارای خرید ندارند و برای اینکه در جمع آشنا و فامیــل پــز «مال گــردی» بدهنــد؛ حاضرند اوقات خوش زندگی را به تلخی بکشــانند. در پس این مجتمع ساختنها و چرخیدنها، اگر توجه به روحیات خریدارها، لحاظ نشود و در واقع خود مراجعهکنندگان به این موارد توجه نکنند؛ آفت آن، گریبانگیر خانوادهها میشود. نکته این زندگیهای پسامدرنی همین است که عدهای بهاندازه گام برنمیدارند و مشتاق هســتند هــر آن کاری کــه افــراد فــالن منطقه مرفه نشین انجام میدهند، آنها نیز در همان طریق گام بردارند که آسیب زندگیها و کم و کسریهای رفتاری و اخالقی از همین نکتهها آغــاز میشــود کــه متأســفانه توجهی بــه آن نمیشــود.ای کاش این بیت سعدی را خوب درک میکردیم: گدایانی از پادشاهی نفور/ به امیدش اندر گدایی صبور.