اهمیت سفر وزیر خارجه فرانسه به ایران

بــا توجــه بــه شــرایط بینالمللــی کــه درخصــوص برجــام وجــود دارد کــه میتــوان آن را در تــاش بــی وقفــه امریکاییها برای بازگرداندن جو ایرانهراســی و همیــن طــور ســیاهنمایی نقــش ایــران در منطقــه خاورمیانه خاصه کرد، سفر وزیر امور خارجه فرانسه بــه عنــوان یکــی از متحدیــن امریــکا بــه کشــورمان از اهمیــت ویــژه و قابــل ماحظــهای برخــوردار اســت. خصوصــاً اینکــه ماهیــت مناســبات 5+1 در قبــال کشــورمان تغییراتــی داشــته اســت. مجموعــه ایــن کشــورها در جریــان مذاکرات برجــام در این نقطه هم نظر بودند که میشــود بــا نظــام سیاســی جمهــوری اســامی ایــران بــدور از سیاســتهای فشــار و تهدیــد، گفتوگــو کرد و با مصالحــه به تأمین منافع دو طــرف پرداخت. حال آنکــه در فضای پســابرجام و بعــد از تغییر دولــت در واشــنگتن دو رویکرد در مجموعــه 5+1 از این حیث شــاهد هســتیم؛ رویکــرد امریــکا در مقابل رویکرد دیگــر کشــورهای .5+1 در ایــن بیــن خصوصــاً رویکــرد قدرتهــای اروپایی به عنــوان نزدیکترین شــرکای امریکا میتوانــد قابل اهمیت و تأثیرگذار باشــد. اروپاییهــا علــی رغــم فضــای تندی که دولــت ترامــپ علیه کشــورمان به راه انداختــه، مشــخصاً راه دیگــری را پیــش گرفته و کامــاً با این مســیر هماهنگ نشــدهاند. هــر چند به دلیــل تهدیــدات امریکا هنــوز امکان بهرهبــرداری صد درصدی از شــرایط پســابرجام برای کشــورمان فراهم نشــده اما نمیتوان این نکته را نیز نادیده گرفت که اروپاییها در این موقعیت نه تنها مسیر خود را با دولتمردان واشنگتن هماهنگ نکردهاند بلکه در مقاطع زیادی به مخالفت با سیاستهای امریکا در قبال برجام برخاستهاند. در واقع اروپاییها با باز کردن زاویــه جدیــدی به بحث برجام ســعی کردند که رویکرد جدید واشــنگتن را به ســمت اجماع مجدد برگردانند و البته سیاست امریکاییها هم در این مقطع ایراد اتهامات جدید به کشورمان درخصوص مسائل موشکی و منطقه بود.

قطعاً نمیتوان گفت که اروپاییها در این فقره کاماً مخالف امریکا بودند امــا ایــن نکتــه را هم نمیتــوان نادیده گرفت کــه اروپاییها آن طــوری که قباً در ســوابق روابط آنها با امریکا ثبت شــده با سیاســتهای این کشــور همراهی نکردند. در واقع سیاســت قابل رصد در این عرصه میتواند تاش برای سوق دادن مســائل مرتبط با ایران از مســائل هســتهای به غیر هســتهای بوده که در همیــن راســتا میتــوان موضعگیریهــای اخیــر مقامــات اروپایــی را ترجمان سیاســتهای امریکاییها دانســت. انگلیس و فرانســه که بــه نوعی نمایندگی رویکــرد امریــکا را در اتحادیــه اروپــا دارند قاعدتــاً در تاش هســتند که به یک موضع مشــترک برســند. از همین منظر اتفاقــاً گفتوگو با فرانســویها از این جهت که میتوانند در انتقال مواضع کشورمان نقش قابل ماحظهای داشته باشــند، دارای اهمیت اســت. همچنین مناسبات دوسویه ایران و فرانسه فارغ از برجــام هم در این ســفر دارای اهمیت اســت که میتوانــد زمینههای جدی برای گسترش مناسبات سیاسی و اقتصادی فراهم کند.

علیرغــم اهمیتهــای ملــی ایــن ســفر، جریانــی در داخــل بــا تأکیــد بــر سیاستهای اروپاهراسی و بستن درهای کشور به روی دیگران نتایج این دست ســفرها را تحــت تأثیر خــود قرار میدهــد. در واقع همــان نگاهی کــه برجام را ضد منافع ملی تعبیر میکند و مناســبات خارجی کشــورمان را عموماً از زاویه بدبینی مینگرد، در این دست مقاطع فعالیت خود را بیشتر میکند. ترجمان ایــن رویکــرد در داخل آن اســت کــه از دید این جریــان همه افراد یــا نفوذی یا عامل دشــمن هستند، مگر آنکه خافش ثابت شود. اتهاماتی که اروپاییها به ناحق در موضوعاتی مانند موشکی به کشورمان وارد میکنند از طرف مقامات کشــورمان پاسخ شــفاف و روشــن داده شــده و رئیس جمهور ما به صراحت از حــق موشــکی کشــورمان دفاع کــرده. با ایــن وجود ایــن جریان درصــدد ایجاد فضایــی اســت که بتواند طی آن دولت را ناموفــق و ضعیف جلوه دهد و از این رهگذر موفقیت سیاسی خود را در داخل تثبیت کند. حال آنکه چنین رویکردی میتوانــد بــه ضــرر کل منافــع ملــی کشــورمان باشــد و در دنیا به نوعــی باعث مشروعیت بخشیدن به اتهامات واهی شود که علیه کشورمان مطرح شدهاند.