ایرانازگف توگوهایبدونشرطبااروپاییهااستقبالکند
«علی اکبر فرازی»، دیپلمات سابق ایران در اروپا در گفتوگو با «ایران»:
وزیر خارجه فرانســه در شــرایطی امروز میهمان مقامهای بلندپایه ایران اســت کــه برجــام و مانــع تراشــی دولتمــردان امریــکا در مســیر اجــرای آن یکــی از موضوعاتی اســت کــه موجبــات نگرانی شــرکای اروپایــی ایــن کشــور را فراهــم ساخته است. چه این نگرانی به پیگیری دستورالعملی از سوی مقامهای پاریس انجامیــده کــه گفتوگو پیرامون مســائل منطقهای و فعالیتهای موشــکی ایران را در صــدر اولویــت مذاکــرات «ژان ایــو لو دریان» با مقامهای کشــورمان نشانده است. علی اکبر فرازی، دیپلمات پیشین در اروپــا در گفتوگو با «ایران»، به تبیین ابعــاد ایــن ســفر پرداختــه و میگویــد: «خواســته فرانسه به ازسرگیری گفتوگو با ایران در چارچوب موضوعات مختلف، دست یافتنی نیســت مگر اینکه پیگیری آن در قالب گفتوگوهای بی قید و شرط و با پرهیز از ورود به حوزه دفاعی ایران به جریانبیفتد.»
وزیر خارجه فرانسه یکی از ابعاد مهم سفر بهتهرانوگفتوگوبامقامهایکشورمان رابهمباحثمنطقهایونگرانیکشورهای غربی از روند فعالیتهای موشکی ایران معطوف کرده است. موضوعی که به نظر میرسدزیرسایهبهانهتراشیامریکادرباره برجام بــه اولویــت کشــورهای اروپایی از جملــه فرانســه تبدیل شــده اســت... آیا میتــوان ایــن ســفر را در امتــداد تــاش پاریسبرایحفظبرجامدانست؟
وزیر خارجه فرانسه در حالی به تهران ســفر کرده اســت که متعاقباً ســفر آقای مکرون به ایران مطرح اســت. این ســفر در شــرایطی انجام میشود که برجام در معــرض تهدید امریــکا قرار گرفتــه و در چنین موقعیتی باید دید فرانسه مکرون در سیاســت خارجی چه نگاهی را دنبال میکند. اگر نگاه این کشــور مبتنی بر یک رویکردمستقلدرعرصهبینالمللباشد در این صورت برای فرانســه روشن شده که نقش جمهوری اســالمی بــرای ایجاد امنیت و مبــارزه با تروریســم در منطقه، نقش بی نظیری است که میتواند مورد توجــه فرانســویها قــرار گیــرد. از ایــن رو میتواند اســتراتژی منطقــهای خود را بر مبنای این گزاره تدویــن کند. اما اگر نگاه ایــن کشــور همچنان مبتنــی بر بیــرون و آتالنتیکگرایی باشد، کماکان در پیگیری اهــداف منطقــهای خــود، کاری از پیــش نخواهدبرد. بــه نظــر شــما ابتنــای سیاســت خارجی فرانســه در قبال ایران بر کدام یــک از این رویکردهاست؟
به نظر میرسد فرانسویها در زمین مثلث امریکا -عربستان - اسرائیل بازی نکنند و رویکرد مســتقل خود را برگزینند چــرا کــه اگــر سیاســت خارجــی فرانســه مبتنیبرجلبرضایتامریکاییهاباشد آنموقعمجبورنداینسیاستمستقالنه را کمرنگتر کنند و اهداف مثلث امریکا - عربســتان - اســرائیل را دنبــال کننــد. یکــی از این اهداف، جابه جا کردن نقش ایران و عربســتان در منطقه است. اینک عربســتان به عنوان یکی از شــرکای مهم منطقــهای امریــکا، یکــی از جریانهــای اصلی حمایت کننده از تروریسم منطقه اســت و این در حالی اســت که این کشور رقابت تنگاتنگی با ایران دارد و میکوشد از قبــال همپیمانــی بــا امریــکا فضــا را علیــه ایــران تخریب کند. بــه این ترتیب مقامهــای دولت امریــکا تالش میکنند با طــرح موانعی بر ســر اجــرای برجام و اصالح آن یا ایجاد بهانههایی هم سطح آن، چنیــن فضایی را علیه ایران ترســیم کرده و در این مســیر شرکای اروپاییشان از جمله فرانسه را با خود همراستا کنند.
لــذا چنانچــه تــوازن منطقــهای برای مقامهای فرانســوی حائز اهمیت باشد، سیاســت مســتقالنه ایــران در منطقــه نبایــد از نگاه آقــای ژان لودریان و مکرون نادیــده گرفتــه شــود. در چنیــن فضایــی طرح موضوعاتی از ســوی فرانســه که در چارچــوب حــوزه دفاعــی ایــران مطــرح میشــود، بیشــتر بــه گــره خــوردن کالف گفتوگــو بــا ایــران میانجامــد. طبیعی اســت کــه هیــچ کشــور مســتقلی، اجازه گفتوگو درباره این موضوع را به کشوری نخواهد داد ضمن آنکه فرانسویها باید به خاطر داشــته باشند که رشد عربستان در زمینــه خریــد ســالحهای مخــرب و حمایتــی کــه بــه طــور پیــدا و پنهــان از جریانهای تروریستی و رادیکال منطقه دارنــد، چه آینــده فاجعهبــاری میتواند بــرای امنیت منطقــه و اروپــا و خصوصاً فرانسویهاداشتهباشد. پاریــس در رونــد گفتوگوهایــی کــه میکوشــد پیرامون مســائل منطقــهای و موشــکی با ایران آغــاز کند، چه نقشــی را برایخودقائلاست؟
اگــر فرانســه بخواهــد برجــام باقــی بمانــد اما مطابــق خواســته امریکاییها به صورتی باقی بمانــد که ایران از منافع حاصــل از آن ســودی نبــرد، در واقــع در جهت اقدامات تخریبــی علیه ایران گام برمــیدارد اما اگــر واقعاً هدفشــان این باشد که هم برجام حفظ شود و هم ایران ازمواهبآنبهرهمندشود،طبیعتاًایران از گفتوگــو با این کشــور در هیچ موردی فروگــذاری نمیکند. بدیهی اســت ایران در حوزه دفاعی و امنیتی خودش حاضر به چانهزنی نیســت اما اگر در یک سطح باالتر و برای حفظ امنیت منطقه باشــد، طبیعی اســت که بــه عنوان یــک بازیگر مؤثر در امنیت منطقهای با فرانســویها صحبــت خواهــد کــرد امــا اگــر شــرط و شــروطی برایش مطرح شود و آن شروط در امتــداد تضعیــف تــوان دفاعــیاش باشد، قطعاً از حضور در این گفتوگوها پرهیز خواهد کرد. این مسأله بیش از هر چیز به نگاه فرانسویها بازمیگردد. ســوای دســتور کار مقامهــای فرانســوی بر گفتوگوپیرامونمسائلیادشده،بفرمایید اینکشــوربــرایتعمیــقروابطسیاســیو اقتصادیخودباایــرانچهطرحیرادنبال میکند؟ خاصه آنکه در شرایطی که برجام ازسویامریکاموردتهدیدواقعشدهاست، دفاع مقامات پاریس از برجام در چارچوب چنین مناســباتی چه اهمیتی دارد؟ اساساً رابطهباایرانتاچهاندازهبرایفرانسهجدی است؟
این دقیقــاً همان نکته کلیدی اســت کــه باید به مقامــات فرانســوی در تهران گوشــزد شــود و آن اینکــه امریــکا تــالش میکنــد بــه واســطه تهدیــد برجــام کــه میداند بــرای اروپا حائز اهمیت ویژهای اســت، آنهــا را بــا خــود در تحریــم ایران همــراه ســازد. ایــن در حالــی اســت کــه مقامهای امریــکا تالش میکننــد توازن منطقــهای را علیه ایران به هــم زده و در عین حــال جداگانــه با کشــورهای عربی منطقــه قراردادهــای کالن اقتصــادی و نظامــی امضا کنند. تهدیــد امریکا مبنی بر اینکه اگــر اروپایی ها نتواننــد اقدامات مؤثری علیه ایران داشــته باشند خودش به تنهایی اقدام میکند، یعنی واشنگتن به تنهایــی میخواهــد منافــع منطقه را به ســود خــودش روانــه کنــد و از صلح و امنیــت منطقهای چیزی بــه اروپاییها و فرانسویهانرسد.
ســه میلیــون شــغل در امریــکا کــه ترامپ اعالم کرده در کشــورش به وجود آورده اســت، بایــد فرانســه را هوشــیار کند. این ســه میلیون شــغل و ســودهای دیگــری کــه امریــکا از فــروش ســالح به کشــورهای منطقــه از جملــه عربســتان، بحرین، امارات و ســایر کشورها به دست آورده اســت باید اروپاییها را متوجه این موضوعکندکهمراقبباشندامریکاییها شــرکای اروپایی خود از جمله فرانســه را مشغول گفتوگوهایی برای هیچ نکنند و خودشــان سود سرشــار این گفتوگوها را از طریــق فــروش ســالح و حتــی ادامه گفتوگوهــای ایجــاد نیروگاههــای هســتهای برای عربستان به جیب نزنند. فرانســه باید متوجه این دام باشد گرچه جمهــوری اســالمی از نفس ایــن مذاکره دربــاره هــر موضوعــی بــا فرانســویها اســتقبال میکند اما باید مطمئن باشند منافــع ایــن گفتوگوهــا در ایجــاد توازن منطقهایاست. نفس ســفر وزیــر خارجــه فرانســه حاوی چه پیامی بــرای رابطــه دوجانبه تهرانپاریس است؟
روابــط دوجانبــه ایران و فرانســه فراز و نشــیبهای متعددی داشــته اما هیچ گاه حالــت غیر دوســتانه نداشــته اســت گرچه این فراز و نشــیبها بیشتر تبعات اقتصــادی بــرای فرانســویها داشــته و مقــداری جایگاهشــان را در بــازار ایــران تحــت تأثیــر قــرار داده امــا االن بــه نظر میرســد مقامــات ایــن کشــور بــا ایجــاد خــط اعتباری جدیــد میخواهند جبران مافــات کــرده و مقــداری از مشــکالت ناشــی از تحریمهای امریکا را کمرنگتر کنند. زمینههای اقتصادی و سیاســی دو کشــور در شرایط کنونی ظرفیت بیشتری بــرای کار دارد و فرانســویها میتواننــد جایگاه بهتری را نســبت به ســایر رقبای اروپاییشان داشته باشند. گشایش موزه «لوور» در تهران و یا به نمایش گذاشــتن آثــار هنــری زمــان قاجــار در فرانســه در آســتانه این ســفر پیامهای مثبتــی برای تقویــت روابــط دو کشــور دارد، امــا کافی نیست.اگرفرانسویهابخواهندصادقانه روابطشان را با ایران توسعه دهند قطعاً ایــران آمــاده همــکاری و گفتوگــو در چارچــوب گفتوگو با اتحادیه اروپاســت به شرط آنکه در رفتار آنها صداقت دیده شود. در شرایط کنونی که ســمت و سوی رابطه دوجانبه تهــران و پاریس تا حــدود زیادی به اجرای درست برجام و حمایت اروپا و فرانســه از آن در مواجهه با کارشکنیهای مقامهــای واشــنگتن گره خورده اســت، ایرانچگونهمیتواندمشکاتپیشروی اینرابطهرابهدرستیمدیریتکند؟
باید استراتژی برخوردمان با اتحادیه اروپــا و از جمله فرانســه به عنــوان عضو مهــم اتحادیه اروپا روشــنتر باشــد. باید بپذیریــم بخشــی از اقدامات فرانســه در قبال ایران ممکن است تحت تأثیر فشار امریکا باشــد بنابراین باید تا اندازهای که تحت فشــار امریکا هستند به آنها کمک کنیم تــا از این فشــارها رهایــی پیدا کنند اما در عیــن حال باید بــرای آینده روابط خودمــان بــا فرانســه نیز تعریف داشــته باشیم. این روابط نباید یک جانبه باشد و صرفــاً بــه بــازار خــودرو ایــران محدود شــود. باید با فرانســویها برای دستیابی به یک راه حل واحد برای تعمیق رابطه دوجانبه و ایجاد توازن و امنیت منطقهای مشترکاًهمکاریکنیم.