از حقوق زنان تا کتاب کودک

یک هفته گذشــته اســت از هفتــم اســفند؛ ســیاُمین ســال درگذشــت «مهــری آهــی». امــا حیــف اســت او کــه غریبانــه و در بیخبری دارفانــی را وداع گفــت، از پس ســه دهــه از درگذشــتش، مــورد هیــچ یادکردی قرار نگیرد؛ دســتکم از ســبب خدماتش بــه فرهنــگ ایــران. درســت نــود و پنج ســال پیش در تهــرانزاده شــد و به مدرســه ژانــدارک رفت. در دانشگاه تهران، ادبیات فارسی خواند، اما وقتی سال ،1321 پدرش؛ مجید آهی، بهعنوان سفیرکبیر ایران در اتحاد جماهیر شــوروی، راهی مســکو شد، او هم در دانشــگاه «لومونوسوف»، زبان و ادبیات روسی را برگزید. چهار ســال بعد، که پــس از پایان مأموریت پــدر، به وطــن برگشــت، در ســال 1327 حــاال خود راهی شد تا دکترایش را بگیرد. از همان سال 1334 که به ایران برگشــت، تدریس زبان و ادبیات روســی را در دانشــکده ادبیــات دانشــگاه تهران آغــاز کرد و از ســال 1348 کــه مرکز زبانهای خارجی دانشــگاه تهران ایجاد، عهدهدار ریاســت آن شد. او همچنین چهــار دوره، نماینــده ایــران در کمیســیون مقام زن سازمان ملل متحد بود. در این میان، اما حضورش در فعالیتهــای اجتماعی، یکی از بخشهــای مهــم زندگــیاش بــه حســاب میآیــد. افــزون بــر آنکــه از مؤسســان و نایــب رئیس جمعیــت راه نــو و از اعضــای مؤســس و دبیر اول شورای عالی جمعیــت زنــان ایــران بــود، در ســال 1336 نماینــده ایــران در کنفرانس حقوق زن در مسکو بود کــه ازســوی ســازمان ملــل متحد تشکیل شــده بود. در سال 1338 از طــرف کمیتــه ارتباطــات برای شــرکت در همایــش زنــان و کــودکان بــه نیویــورک دعوت شــد و ســپس بنا به دعوت ســازمان ملل در کنفرانــس جمعیتهــای غیردولتی شــرکت نمود. او همچنیــن در دو همایــش مربوط به حقوق بشــر بــه مغولســتان و فیلیپیــن اعزام شــد. عضــو هیأت نمایندگی ایران در کمیسیون مقام زن سازمان ملل در 1341 و رئیــس ایــن کمیســیون در 1343 بود. در سال 1343 جزو هیأت نمایندگی ایران برای شرکت در مجمع عمومی ســازمان ملل متحد و نمایندگی ایران در کمیسیون ســوم (کمیسیون امور اجتماعی و اقتصادی) انتخاب شــد و انجام وظیفه کرد. او اما در مسائل فرهنگی نیز ورود کرده بود؛ انجمن کتاب را در سال 1336 تأسیس کرد و همچنین از اعضای مؤســس شورای کتاب کودک در ســال 1341 و عضو هیأت مشــاوران فرهنگنامــه کــودکان و نوجوانان از ســال 1358 بــود. مهــری آهــی کــه در کارنامهاش، ترجمــه «پدران و پســران» نوشــته ایــوان تورگنیف، «جنایت و مکافات» نوشــته فئودور داستایوســکی و «قهرمــان عصر ما» اثر میخائیل لرمونتوف اســت، ترجمهاش از رمان «ابله» اثر فئودور داستایوسکی، امسال، ازسوی انتشــارات خوارزمی انتشار یافت. او این کتاب را تــا بخشهای انتهایی ترجمه کرده بود اما درگذشت او باعث شد تا ترجمه این کتا ِب 1064 صفحــهای نیمــه کاره بماند کــه ترجمه آن توســط ضیاءالدیــن فروشــانی تکمیــل و پس از یک ویراستاری کلی، راهی بــازار نشــر شــد. بابــک احمدی، همــان زمــان دربــاره او کــه در بیاطاعــی خیلیها درگذشــت، نوشــت: «در این روزگار چه کسی را پروای مرگ اوست؟ ناسپاسان که ماییم دیگر چه ســود از هشدار ضــرورت یــاد از زندگــی، کارهــا و مرگ زنــی اندیشــمند و معلمی دانا؟ اما، خانم آهی که رفتهاست و بینیاز ازیاد...»