چترحمایتیبرایسالنهایخصوصیتئاتر
گفتوگوباشاهینچگینیرئیسهیأتمدیرهانجمنصنفیتماشاخانههایایران
زمانی بــرای دیدن تئاتر در شــهر تهران فقــط نام مجموعه تئاتر شــهر و بعدها ســالن ایرانشــهر را به یاد میآوردیم. اما با گســترش ســالنهای خصوصی دیگر تعدد نام سالنها، نوعی تنوع دراجرای تئاتر ایجاد کرد. کمتر از یک دهه است کهاینسالنهایکوچکدراطرافمجموعهتئاترشهررشد کردهاندوازجایگاهمجموعهتئاترشهرنیزکاستهاند.امااین ســالنها انجمن صنفی نیز دارند و شاهین چگینی رئیس هیأتمدیرهانجمنصنفیتماشاخانههایتهراناست.او متولد9531فارغالتحصیلرشتهمعماریوکارشناسیارشد کارگردانی نمایش از دانشــگاه آزاد، مدیرمرکز آفرینشهای هنر«مان»ومدیرتماشاخانهاستادمشایخیاست.باتوجه به رشد وگسترش سالنهای تئاتر خصوصی در سطح شهر تهرانبرآنشدیمتابااوبهگفتوگوبپردازیم. ■ چطور شــد کــه انجمــن صنفــی تماشــاخانههای ایران راهاندازیشد؟
شــروع فعالیت به کمتــر از یک دهه میرســد. حدود 6 یــا 7 ســال پیــش یــک یــا دو ســالن کوچک افتتاح شــد و بســتری را بــرای تماشــاخانههای بزرگتــر فراهــم کــرد. راهاندازی سالنهای خصوصی در ذات خود اتفاق مثبتی اســت؛ اما نحوه حمایت و ارائــه راهکارها برای حیات این تماشاخانههااهمیتویژهایدارد. ■ منظورشماازحمایتچیست؟
بخــش خصوصی زمانــی فعال میشــود؛ که توســط دولت فعال شود در حالی که هرگز وزارت فرهنگ و ارشاد به فکر اعتبار و تشــویق صاحبان ســرمایه برای راهاندازی ســالنهای خصوصی تئاتر نیســت. در حالی که دولت در راستایاصل44خصوصیسازیمیتواندبهاینمجموعه کمککند. ■ منظورشماازقوانینسرمایهداریچیست؟
تماشــاخانه دار برای حفظ ســرمایه خود از هر روشــی که ممکن است باعث افزایش میزان فروش بلیت شود؛ استفادهمیکند.درنتیجه«گیشهمحوری»مطرحمیشود و گیشــه محوری قانون خــودش را دارد. حضورچهرههای سینمایی،کارکمدیو...درنتیجهدیگراصالتتئاترپابرجا نخواهد ماند. اینجاست که نقش دولت مطرح است. این فرمول ثابت شــده اســت و دولتهــا برای اینکــه تئاتر به سمت گیشــه محوری نرود؛ از تئاتر حمایت میکنند و هر ســاله بودجهای را برای تئاتر و گروههای خصوصی درنظر میگیرند. اما در تئاترخصوصی ایران هنوز این مشــکات وجــود دارد و مــا دیگر نمیتوانیم تئاترهای اســتخوان دار و قوی را شــاهد باشــیم. متأسفانه در حال حاضر وضع به سمت یک بحران پیش میرود. ■ نخستینسالنخصوصیکهدرایرانراهاندازیشد؛کدام است؟
نخستین تماشــاخانه «آو» یا «دا» سابق و بعدها هم «سه نقطه» و سالن «استاد مشایخی» بود. سالن «باران» بعد از سالن مشایخی به شکل گسترده شروع به فعالیت کــرد و بعدهــا ســالن «پایتخــت»، «پالیــز» ...و راهاندازی شدند. ■ اکنونچندسالنخصوصیدرشهرتهرانداریم؟
در حــال حاضــر41 ســالن خصوصــی در شــهر تهران فعالیتمیکند. ■ درشهرستانهانیزعضوگیریصورتگرفته؟درکدام شهرهاسالنهایخصوصیفعالهستند؟
مشــهد، خوزســتان، ســاری، قــم، کرمــان، بهبهــان. امــا درحــال حاضر41عضــو در شــهر تهــران و 3 عضو در شهرستانهافعالهستند. ■ از انجمــن صنفــی تماشــاخانههای ایــران بگویید؟ چه اهدافیداردوبهچهدلیلراهاندازیشد؟
بخــش خصوصــی آرام آرام بــه ایــن فکر افتــاد که در قالب نظام صنفی و برای رسیدگی به امور جاری، پیگیری اختافــات داخلــی ...و راهانــدازی شــود و مرجعــی بــرای رسیدگی به شــکایات باشد. بنابراین این صنف راهاندازی شــد. در هر حــال اگر بهصورت علمی به این مســأله نگاه کنیم؛ تماشــاخانهداری کاری مدیریتی اســت و نیــاز دارد در یــک انجمــن صنفــی بررســی شــود. بنابرایــن صنــف تماشــاخانههای خصوصی ایران با تأکید وزارت فرهنگ و ارشــاد و وزارت کار، رفاه و اموراجتماعی در مهرســال59 تشــکیل شــد و از آن تاریخ هیــأت مدیره آن انتخاب شــد کــه ریاســت آن برعهــده اینجانــب و دبیر آن آقــای خیام وقارکاشــانی، آقــای داود نامــور خزانه دار و بــازرس آقای محمودیوسفیاست. ■ سالنهای خصوصی مشکاتی همچون نبود پارکینگ، فضــای آزاد بــرای گفتوگــوی هنرمنــدان و مخاطبــان عاقهمندبهتئاتررادارد.چرا؟
خــب هیچکــدام از این ســالنها بــرای تئاتــر طراحی نشــدهاند و تنهــا صاحبان ملــک عاقهمند به هنــر تئاتر هستندوملکخودرابرایاینهنرسرمایهگذاریکردهاند. گاهــی این اماک تنها یک انبار بودهاند. بنابراین طبیعی اســت امکانات کافی را نداشــته باشند. حتی برخی از آنها اســتانداردهای کافی یا هیــچ گونه تســهیاتی ندارند؛ اما تاش میکنند؛ فعالیتهای هنری خود را ادامه دهند. از طرفی دولت هم تاشی برای تشویق سرمایه داران بزرگ برای حضور فعال ایجاد نمیکند تا آنها راغب باشند. ■ چطوردولــت میتواند ســرمایه داران بــزرگ را برای حمایتازتئاترترغیبکند؟
برای نمونه میتواند معافیت مالیاتی به آنها ارائه دهد. ■ مگردربخشفرهنگهممالیاتتعلقمیگیرد؟
در بخش فرهنگ قانون مالیاتــی فرق میکند. اما اگر یک بنگاه سرمایهداری یا یک کارخانه را از مالیات معاف کرد تا به تئاتر کمک شود؛ شاید بتوان وضعیت سالنهای خصوصی را بهبود بخشــید و ســرمایه داران بزرگ جذب شــوند. اخیراًمالیات بر ارزش افزوده که متوجه مخاطبان بود و بین 3تا9درصد توسط مخاطبان و از طریق افزایش قیمــت بلیــت بایــد پرداخــت میشــد؛ از هنر موســیقی، تئاتر و ســینما حذف شــد و این مســأله باعث دلگرمی ما اســت. امیدواریم دولت از فعالیتهای ســالنهای تئاتر خصوصیبیشترحمایتکنند.