درخشش خورشید هدایت

بهمناسبت میالداماممحمدباقر(ع)

تقارن بهار طبیعت با بهار معنویت دینی که با ماه رجب آغاز و در ماههای شــعبان و رمضان استمرار مییابد و با جوشش وکوشش معنوی نیز همراه اســت، حسن اتفاقی اســت که میتوان آن را به فال نیک گرفت ونشانه خوش یمنی سال جدید تلقی کرد. والدت با سعادت امام محمد باقر(ع) در طلیعه ماه رجب نیز حسن تصادف دیگری است که از برکات این فصل خبر میدهد. فصلی که والدت مولی الموحدین امیرالمؤمنین علی(ع) خورشــید عدالت و والدت خجســته اثرخاتــم االوصیا، ولیعصر، امام زمــان(ع) در آن رقم میخورد. امام محمد باقر(ع) در دوران خالفت معاویه و رواج ظلم و دورویی و خشــونت متولد شد و به توصیه رسول اکرم(ص) که والدت آن حضرت را پیش از آن خبرداده بود، نام جدش – محمد - را بر او نهادند و لقبش را نیز امین برگزیدند تا نسبت آن حضرت با پیامبر گرامیاسالم(ص)توثیقوفرصتاحیایحقیقتدینبهترفراهمآید.

امــام محمد باقر(ع) پــس از یک دوره طوالنی - نزدیک به یک قــرن - که گوهر دین را خطرانحرافتهدیدمیکرد،فرصتیبهدستآوردتابهشکلیتفصیلیبهتشریعوتشریح شــریعت محمدی(ص) بپردازد و اســالم ناب را به نســلهای بعد بشناســاند. از اینرو هر عامل مقومی که نسبت آن حضرت را با رسول خدا(ص) تقویت میکرد، زمینهای بود برای تســهیل این مأموریت الهی. همچنین آن حضرت(ع) در یک فاصله زمانی کوتاه ضمن تبیین اصول مکتب به پاسخگویی به ابهامات فراوان امت و تصحیح عقاید عامه از طریق احتجاجبامنحرفانوگمراهانپرداختوتوانستشاگردانبسیاریتربیتکردهوبهاقصی نقاط جغرافیای اسالمی گسیل دارد تا عقاید حقه را ترویج کند. با وجود آنکه آغاز امامت حضرتش(ع) با شــرایط نامســاعد اجتماعی همراه بود، اما آن حضرت توانست نهضتی علمی را پایهگذاری کند که تا آن زمان، درجهان اسالم بیسابقه بود. معارف پرارج اسالم، بهدلیلممنوعیتنقلحدیثازپیامبراسالم(ص)تاآنزمانادامهداشتبههمیندلیل معارف دین کم کم به دســت فراموشــی سپرده میشد و سخنان منصوبان و وابستگان به خلفای وقت، جایگزین آنها میشد، امام باقر(ع) با دوراندیشی و تحمل مشکالت بسیار، توانستمقدماتتأسیسیکدانشگاهبزرگاسالمیبرمبنایتعالیمنبویرابنیانگذاری کند و عالوه بر علوم دینی در سایر زمینههای علمی نیز تعالیم بسیاری را گسترش دهد. آن حضرت در همه صفات واالی انســانی، سرآمد روزگار خود بود، از اینرو توانست شیفتگان علموفضیلتراازسراسرجامعهاسالمیپیرامونخویشگردآوردهواحادیثوآثارعلمی بسیاری از خود به یادگاربگذارد. بهطوری که شیخ طوسی در رجال خود، نام864 نفر از آنان را ذکر کرده اســت. مشــهور است از آن حضرت خطاب به فرزندش امام جعفر صادق(ع) نقل است که فرمود: پسرم! از کسالت و ماللت در کارها گریزان باش، زیرا این دو سرآغاز هر شری است. اگر به کسالتگرایی نخواهی توانست حقی را ادا کنی و اگر ملول و بیقرار گردی، برهیچحقینتوانیشکیباییورزی.