پایداری شبکه برق در سال 97 با 6 هزار مگاوات مدیریت مصرف

معاون هماهنگی توزیع شرکت مادر تخصصی توانیر در گفتوگو با «ایران» خبر داد

امســال نیازمند 2 هــزار مگاوات مدیریــت مصرف بخش خانگی هســتیم؛ به خاطر کاهش بارشها وضعیت ســدهای برقآبی مناســب نیســت.صنعت بــرق ایران بــا بیــش از 77 هزار مــگاوات ظرفیت نصــب شــده نیروگاهی در جهان جایگاه چهاردهم و منطقه رتبه نخســت را بهخود اختصاص میدهد امــا با وجــود این افتخارات که بر ســینهاش ســنجاق شــده، نقــاط ضعفی نیز دارد. از جمله«رشــد مصرف برق و باالبودن شدت مصرف انرژی»، «راندمان نیروگاههــا و تلفات انرژی برق»، «عدم تمرکز سیاســتگذاری، تدوین راهبردها و اتخــاذ تصمیمــات در بخــش انــرژی کشــور» و همچنیــن «انباشــت حجم بدهیهای صنعت برق بــه تولیدکنندگان بخش خصوصی برق، پیمانکاران و تولیدکننــدگان تجهیــزات و بانکهــا بــه میــزان بیــش از 30 هــزار میلیــارد تومان.»شــرایط ایــن صنعت هــر روز و هــر لحظه بدتر هم میشــود؛ از رشــد مصرف بــرق گرفته تا قد کشــیدن بدهیهای صنعت. در همیــن حال دولت مجبور اســت که هر ســاله بین 3 تا 5 هزار مگاوات به تولید برق کشور بیفزاید تا مبادا خاموشــی رخ دهد. اما برای ســاماندهی شــرایط ناگــوار این صنعت، با توجه به اینکه امکان اصالح تعرفهها و ایجاد 5 هزار مگاوات ظرفیت جدید در هر ســال وجود نــدارد، دولت راهــکار مدیریــت مصرف را در پیــش گرفته اســت. به ایــن ترتیب رویکرد دولــت دوازدهم بیش از آنکــه متوجه افزایش تولید باشد، بر مدیریت مصرف متمرکز شده است.

در ایــن بــاره رضــا اردکانیــان، وزیر نیرو میگوید: «بــرای جبران 200 ســاعت پیک (اوج مصرف) تابستان، ساالنه هزار میلیارد تومان هزینه میکنیم که امیدواریم بتوانیم بــا کمک مــردم از میــزان مصرف بــرق در تابستان کاسته شود.»تولید هر مگاوات برق حدود یک میلیون دالر ســرمایه نیاز دارد و اگــر دولت بخواهد افزایش 5 هزار مگاواتی مصرف برق در هر ســال را پاســخگو باشد، ســاالنه باید میلیاردها دالر ســرمایهگذاری انجــام دهــد. آن هم بــرای تأمین مصرف چند ساعت در چند روز سال که معموالً در ماههای خرداد و مرداد رخ میدهد.

در ایــن خصــوص معــاون هماهنگــی توزیــع شــرکت مــادر تخصصــی توانیــر در گفتوگــو با «ایران» اذعــان کرد: «مدیریت مصرف در دنیا سابقهای از دهه 1970 دارد. ایــران هــم در این زمینه کارهــای متعددی انجــام داده و بخصــوص در دو ســال اخیــر شتاببیشتریگرفتهاست.مصرفکنندگان را در ردههــای مختلف دســتهبندی کردیم و بــرای مصــارف بخشهــای کشــاورزی، تجــاری، اداری، صنعتــی و خانگــی بر پایه کارهای تشــویقی نظامنامههایی را طراحی کردهایــم کــه بــر اســاس آن، مشــترکان هر بخش در کاهش مصرف مشارکت میکنند و در عوض از مشــوقهای پیشبینی شــده بهرهمند میشــوند.»محمودرضا حقی فام ادامــه داد: «در واقــع با همکاری مشــترکان بــزرگ، تقاضــای بــرق در ســاعات پیــک کاهــش پیــدا میکنــد و در نتیجــه آن نیــاز نیســت که برای گذر بدون خاموشی از پیک تابســتان، ســرمایه گذاریهــای میلیــاردی انجامدهیم.» ■ همکاریصنعتوکشاورزی در پیک سال 96

براســاس آمــار شــرکتهای بــرق منطقــهای اســتانها حــدود 4 هــزار و 60 مگاوات و شــرکت مدیریت شبکه برق نیز با کمک کارخانههای بســیار بــزرگ حدود 4800 مگاوات پیک برق سال 96 را کاهش دادند.

معــاون هماهنگــی توزیــع شــرکت مــادر تخصصــی توانیــر میگویــد: «اگــر میخواســتیم ایــن حجــم از مصــرف را بــا ساخت نیروگاه تأمین کنیم، مجبور بودیم یــک نیــروگاه 5 هــزار مگاواتی بســازیم که عملیاتی شــدن آن حدود 15 هزار میلیارد تومان ســرمایه نیاز داشــت. این عدد قابل توجهی اســت که برای تأمین بــرق و گذر از پیک 200 تا 300 ساعته کشور باید پرداخت میشــد و در بقیــه روزهــای ســال هــم این نیروگاه بیاستفاده میماند و مجبور بودیم که هزینههای جاری آن را پرداخت کنیم.» ■ کاهشتولیدبرقآبیها درپیخشکسالی

ایــران حــدود 11 هــزار مــگاوات قــدرت نصــب شــده نیروگاهــی دارد و دیگــر هــم قرار نیســت ایــن رقم افزایش یابــد. چراکه شــرایط بارشهای کشــور مناسب نیست. امــا در ارتباط با قدرت تولیــد آن حقی فام میگویــد: «تولید ایــن نیروگاهها بــه میزان آب جمع شــده پشــت ســد بســتگی دارد و فکر میکنم که امســال وضعیت مناســبی نخواهدداشت.»

او ادامــه داد: «در پیــک ســال گذشــته حــدود 9 هــزار مــگاوات بــرق از این بخش تولیــد کردیــم کــه بیســابقه بــود. علــت توانمندی در تولید هم وجود آب در پشــت سدها بود. اما همانطور که اشاره کردم اگر وضعیت خشکسالی فعلی ادامهدار باشد یا تشدید شود اولویت در مصرف آب سدها با تأمین مصارف شــرب و کشاورزی است؛ نه برق. لذا فشار روی صنعت برق افزایش پیدا خواهــد کرد و نیاز به مدیریت مصرف بیشتریخواهیمداشت.» ■ امسالنیازمند همیاریبخشخانگیهستیم

بــرای عبور از تابســتان بدون خاموشــی وزارت نیــرو و شــرکتهای زیرمجموعــه مــدام در حــال برنامهریــزی هســتند. از افزایــش تولید گرفته تــا مدیریت مصرف. در خصوص تابستان 97 معاون هماهنگی توزیع شــرکت مادر تخصصی توانیر اظهار کــرد: «بــرآورد ایــن اســت کــه اگــر امســال بخواهیم بــدون دغدغه از پیک عبور کنیم و بارشهــا هــم تقویــت نشــود، در بخــش تولیــد بــرق نیروگاههــای برق آبی مشــکل خواهیم داشــت. موضوعی که در تابستان ســال قبل نداشــتیم. لذا اگــر این وضعیت ادامه داشــته باشــد، باید کمبود منابع آبی را هم جبران کنیــم.»او ادامه داد: «تصورم این اســت کــه باید حــدود 6 هــزار مگاوات مدیریت مصرف انجام دهیم که عدد قابل توجهی اســت. اگر بخش خانگی همکاری کند، بــدون مشــکل از پیک عبــور خواهیم کــرد. وگرنــه بیش از این بــه کاهش بارهای صنعتی و کشاورزی نمیشود امید داشت. لذا بخشهای خانگی و تجاری باید 2 هزار مــگاوات مدیریت مصرف انجام دهند؛ که البتهکارسختینیست.»

حقی فام با بیــان اینکه بارهای خانگی از نظــر مصــرف عمده نیســتند امــا تعداد آنهــا زیاد اســت؛ بیان کــرد: «در ســالهای اخیر برای اینکه مشــارکت این بخش را نیز جلبکنیم،براساسسیستمهایفرهنگی عملمیکردیمامابرایامسالبرنامههای ویــژهای را طراحــی کردهایــم کــه بــه امیــد خــدا اگر مصوبــات وزارت نیرو ابالغ شــود، میتوانیم این کار را با قدرت بیشتری انجام دهیم.»معــاون هماهنگــی توزیع شــرکت مــادر تخصصی توانیر توضیــح داد: «برای مثال طــرح تعمیرات وســایل سرمایشــی منازل را مدنظر قراردادهایم که با استفاده از یارانهاعطایی،صنوفمربوطهتمامکولرها را ســرویس کنند. بــه هرحال روغــنکاری، تغییــر فیلتر و امثال اینها میتواند بســیار مفید باشــد. به نوعی هم برای مردم ســود دارد و هم مصرف برق را کاهش میدهد.»

او بــا اشــاره به اینکــه آمادگــی داریم که 15 میلیون وســیله سرمایشــی را ســرویس کنیــم، اذعان کــرد: «ایــن کار بخصوص در مناطــق جنوبــی کشــور از جملــه بوشــهر، خوزســتان، هرمزگان میتواند مؤثر باشــد. در کالنشهرهایی نظیر تهران هم که مشکل شبکه داریم، این کار میتواند کارگشا باشد و کاهش مصــرف قابل توجهی را ایجاد کند. اما این اقدامات هم هزینه دارد و مجوزهای قانونــی میخواهد که ما بتوانیم به صنوف تحویــل کار بدهیــم و به طور مرتــب به آن نظارتکنیم.»

حقــی فــام افزود:«اگــر وزارت نیــرو بــه مــا اعتبــارات الزم را تخصیــص دهــد از اردیبهشت این کار را شروع خواهیم کرد.»

یک طرح جدید برای ادارات

معــاون هماهنگی توزیع شــرکت مادر تخصصــی توانیــر بــا بیــان اینکــه بارهــای صنعتــی و کشــاورزی تقریبــاً کارهــا خیلی خــوب پیــش رفتــه و در حــال رســیدن بــه اشباع هستیم، اظهار کرد: «برای هماهنگ کردن عرضه و تقاضای برق باید مشترکان خانگــی و تجاری کمــک کنند. بــرای مثال پیشــنهاد ما ایــن بود کــه مانند کشــورهای اروپایــی رادیــو بــرق را در دوره پیــک راه بیندازیم تا در تابســتان مــردم را آگاه کنیم کــه با مدیریت مصرف چقدر میتوانیم به اقتصادکشورکمککنیم.»

او ادامــه داد: «یــک تکنولــوژی جدیــد کــه اســتفاده از آن از 2013 در امریــکا آغــاز شــده IOT اســت. به این معنا که مدیریت بســیاری از اشــیا و وســایلی را کــه قابلیــت اتصال به شبکه اینترنت دارند، با اینترنت مدیریــت کنیم. مــا نیز بهدنبــال عملیاتی کردن این تکنولوژی در ایران هستیم. حتی بــرای نمونه آن را در 3 شــرکت دولتی اجرا کردهایــم و در آینــده نزدیــک نتایــج را بــه مردم اعالم خواهیم کرد. دراین تکنولوژی میتوانیم برای بارهای اداری دولتی تهران بعــد از ســاعت 4 الــی 5 از راه دور کولرها را تمام خامــوش کنیم و نیم ســاعت قبل از شروع کار اداری دوباره آنها را روشن کنیم. از نظر تکنولوژی توانایی انجام این کار را برای بار خانگی داریم اما این کار برای مشترکان خصوصــی مجــوز میخواهد.لــذا بهدنبال مدیریــت مصرف بخش اداری هســتیم تا نگذاریــم محیطهــای اداری بویــژه دولتی مصرف بیش از حد برق داشته باشند. اول طرح را از خودمان شروع میکنیم و انشااهلل اگر اســتقبال شــد میتوان برای مکانهای دیگــر انجــام داد. االن برخی از کشــورهای صنعتی حتی برای بخش خانگی هم این کار را انجــام دادهاند.»بهنظــر میرســد که امسال اگر همه دست به دست هم ندهیم و مصرف برق را مدیریت نکنیم، خاموشی بدون برنامهریزی یــک تهدید بزرگ برای کشور باشد. اما با خاموش کردن چند المپ اضافه یا استفاده از وسایل غیرضروری مثل ماشین ظرفشــویی و لباسشویی در ساعات غیر پیک میتوان از این مشــکل جلوگیری کــرد. فقط کافی اســت که چند ســاعت در شــبانه روز یعنــی از ســاعتهای 12 تــا ۶1 و همینطور 19 تا 23 شب، رعایت و مصرف را مدیریت کنیم.

مصرفکنندگانرا در ردههای مختلف دستهبندیکردیم و برای مصارف بخشهایکشاورزی، تجاری،اداری،صنعتی و خانگی بر پایه کارهای تشویقینظامنامههایی را طراحی کردهایم که بر اساس آن، مشترکان هر بخش در کاهش مصرفمشارکت میکنند و در عوض از مشوقهایپیشبینی شدهبهرهمندمیشوند