میانجیگریایگلتون برای آشتی با شعر

اگر شــما هم از آن دســته هستید که شعر نمیخوانید و وقتــی هــم میپرســند چرا، بــه این جملــه معروف اتکا میکنید که «شــعرهای امروز کــه نه معنی دارند و نــه وزن و نــه قافیــه و هیــچ معلــوم نیســت از چــه میگوینــد»، امــروز میخواهم کتابی به شــما معرفی کنم که یکســره از این اتکا بینیازتان میکند و با شعر آشــتیتان میدهد. عنوان کتاب هم بســیار سرراست اســت یعنــی از همــان روی جلد متوجه میشــوید که بیطــول و تفصیــل و پیچیده گوییهای مرســوم، قرار است یاد بگیرید چطور شعر بخوانید.

کتــاب «چگونــه شــعر بخوانیــم»، کتابــی اســت از تــری ایگلتــون کــه اخیراً انتشــارات آگه با ترجمه پیمان چهرازی منتشــر کرده است؛ کتابی که میتوان آن را در مقولــه نقــد عملــی یــا کاربســتی قــرار داد. ایگلتــون را مخاطبان نقد و نظریــه ادبــی، بخوبــی میشناســند. او نویســنده کتابهــای مهمــی چــون «مارکسیســم و نقــد ادبی» و «پیــش درآمدی بر نظریه ادبی» اســت که هر دو به فارســی ترجمه شــدهاند و اتفاقاً بر روند مطالعاتی عاقــه مندان بر این دو حــوزه در ایران تأثیرگذار هم بودهاند. پیش از «چگونه شــعر بخوانیم»، کتاب مشــابهی نیز از ایگلتون به فارسی ترجمه شــده که «چگونه ادبیات بخوانیم» کــه وجه مشــترک این دو کتاب، وجــه راهنماگون آنهاســت. ایگلتون در هر دو کتــاب، چراغــی دســتتان میدهــد تا راهتــان را گم نکنیــد با این تفــاوت که در این کتاب جدید، مشــخصاً بر شــعر متمرکز شده است. البته بیانصافی است اگــر «چگونــه شــعر بخوانیــم» را صرفــاً راهنمایــی در نظــر آوریــم کــه ایگلتون با آن تســهیاتی برای بهتر خواندن شعرها و فهــم کــردن آنها به دســت داده باشــد؛ کتــاب در خــال ایــن هــدف، بــه نوعــی تاریخ نگاری تحلیلی نقد شــعر و بررسی مواضــع مختلف منتقدان و ناظران ادبی در انگلیس اســت از قرون گذشته تا حاال. بــه ایــن اعتبــار، بــا خوانــدن ایــن کتــاب، عــاوه بــر اینکــه راهنمایــی دســت اول دست گرفتهاید تا با آن بتوانید شعرهای مختلــف را با نگاهــی دقیقتــر بخوانید و از فهمیــدن یــا حتی نفهمیــدن آنها لذت ببریــد، درباره نگاههــای مختلف به شــعر بــه طور کلی و مســائل مربوط بــه آن مانند باغت هم اطاعات کســب میکنیــد. ایگلتون این کتاب را برای دانشــجویانش نوشــته، اما در نظر داشــته که کتاب نه فقط برای دانشــجویان رشته ادبیات، بلکه برای همه عاقهمندان بــه شــعر جذاب باشــد و در عین حــال بتواند کســانی را کــه از آن فراریاند به خواندنــش ترغیــب کنــد. البته اگــر خودتــان دانشــجوی ادبیات بوده باشــید، عاوهبــر یادگرفتن از این کتاب، کلی فرصــت همذاتپنداری با آقای ایگلتون یا دانشــجویانش را پیدا میکنید؛ وقتی او درباره دانشجویانش و تصوراتشان از ادبیات حرف میزند، متوجه میشوید وضع سواد و نوع عاقهمندی برخی دانشجویان این رشته در همه جای دنیا ظاهراً یکسان است.