در سال جدید حتما تغییر می کنم!
خیلـــی از مـــا در آخرین روزهای ســـال با فکـــر کردن بـــه اینکه در ســـال جدید حتماً تغییراتی اساسی در زندگی ایجاد خواهیم کرد، خیال پردازیهای زیادی میکنیم اما بعد از دو، ســـه ماه متوجه میشویم امسال هم مثل سالهای قبل فقط در حال ادامه زندگی هســـتیم و نه تنها در زندگی خانوادگی بلکه در زندگی شخصی و روابط خود پیشرفت چندانی نداریم، فرشـــاد رضایی، روان شـــناس در گفتوگو با «ایـــران» به ما میآموزد چطور رؤیای تغییر را به واقعیت تبدیل کنیـــم، او میگوید: در ابتـــدای امر نباید دنبال تغییرات رادیکال باشیم چون در حکم یک شوخی است، باید باور کنیم که معجـــزهای اتفاق نخواهد افتاد پس دنبال تغییـــرات کلی در خود نباشـــیم چون ممکن اســـت با شکست خوردن کار از قبل هم بدتر شود. ■ اســـتانداردهای تغییـــر در زندگـــی شخصی
اگـــر تغییـــرات کلـــی یـــا بـــه قـــول روانشناسان تغییرات رادیکال ممکن و منطقی نیســـت پس استاندارد تغییر چیست؟
رضایی در ادامـــه توضیح میدهد: بایـــد یـــاد بگیریـــم کـــه هـــدف بـــا آرزو متفـــاوت اســـت. مثالً وقتـــی میگوییم کـــه خدایا میخواهـــم در ســـال جدید پولدار شـــوم، این جمله یک آرزو است و بـــا هدف فرق دارد، در قدم اول بیایید هـــدف گذاریها را منطقـــی کنیم.برای دســـتیابی به ایـــن هدف بهتر اســـت با مدل »smart« آشـــنا شـــویم، نـــام این مـــدل از حـــروف اول کلمـــات کلیـــدی گرفتـــه شـــده، »specific« بـــه معنـــای مشـــخص و شـــفاف اســـت. یعنی باید هدف مشخص و شفافی داشته باشیم، »mesurable« به معنـــای اندازهگیری اســـت، مثـــ ًال اگـــر میخواهیـــم درآمد باالتری داشته باشـــیم میزان آن را هم باید مشـــخص کنیم یا اگر میخواهیم رابطه جدیدی برقرار کنیم باید بدانیم که این رابطه با چه فـــرد یا افرادی قرار است ایجاد شود، »achievable« یعنی قابـــلًحصـــول و به این معنا اســـت که واقعـــا بتوانیـــم هدف برســـیم. مثالً وقتی ماشـــین پراید دارم نمیتوانم به پورشـــه فکـــر کنـــم، »realistic« هم به این معنا اســـت که هدفگـــذاری نباید خیلی تخیلی و غیرمنطقی باشد یعنی باید در دنیـــای واقعی قابل دســـترس باشـــد، »time limited« بـــه ایـــن معنا اســـت که بایـــد برای هدفی کـــه در نظر داریـــم محدودیت زمانی تعیین کنیم، بهعنوان مثال میخواهم تا انتهای سال درآمدم را از »x« به »y« برسانم. ■ تغییر سبک زندگی چاره کار است
برخی افراد برای آگاهی از اتفاقی که در آینده پیش میآید دســـت به دامن فالگیـــر و رمـــال میشـــوند امـــا رضایی معتقـــد اســـت: هیـــچ فالگیـــر و رمالی نمیتواند آینده خوبی رقـــم بزند، این ما هستیم که با عقل و منطق میتوانیم حـــال خود را بهتر کنیم و بـــاور کنیم که هرگونه تغییری نیازمند تالش اســـت، در اصـــل تغییر ســـبک زندگـــی راهکار اصلی اســـت، یکـــی از عادتهای غلط برخی افراد زمانبندی نامناسب خواب اســـت، کســـی که ســـاعت خواب کافی نـــدارد نمیتواند حـــال خوبی داشـــته باشد، اســـتاندارد زندگی شهروندان در کشـــورهای جهان اول 8 ساعت خواب، 8 ســـاعت کار و 8 ســـاعت تفریـــح در طول روز است، البته همه میدانیم که بخش آخر یعنی 8 ســـاعت تفریح در کشور ما و کشورهای مشابه امکان پذیر نیست با وجود این خودمان میتوانیم به خودمان کمک کنیم.
این روان شناس درباره کمک کردن به خود پیشـــنهادهایی دارد: تفریحات متعـــددی در جامعـــه ما وجـــود دارد، ورزش، پیـــاده روی، دویـــدن و حرکات ریتمیـــک از جملـــه کارهایـــی هســـتند که به خوب شـــدن حـــال روحی کمک شـــایانی میکنند، البته به خاطر داشته باشـــیم که تلویزیون نگاه کردن یا فیلم دیدنهای پی در پی که با سکون متوالی همراه اســـت کمکی به بهتر شدن حال روانی افراد نمیکند، تفریحاتی از قبیل استفاده از مواد مخدر هم ممکن است بتوانـــد حـــال و روحیه را خـــوب کند اما جنبههای تخریبی بیشـــمار بر جســـم و طبعـــاً روح مصرفکننـــده عوامـــل بازدارندهای هستند که هر عقل سلیمی را از مصـــرف آنهـــا قطعاً بازمـــی دارد. برخی گمـــان میکنند با هر وســـیلهای باید حال روحی را خوب کرد در حالی که ممکن است با مصرف مواد یا قرصها فقط به صورت مقطعی و موقت شادی نصیبمان شود که به پشیزی نمیارزد.
رضایـــی با بیان اینکـــه برخی اوقات وجود حال بـــد در هر انســـانی طبیعی اســـت اضافـــه میکنـــد: اگر مشـــکالت روحـــی در کارهای روزانـــه اخالل ایجاد کننـــد و حاالت افســـردگی بیشـــتر از دو هفته طـــول بکشـــند، تا آنجایـــی که در روابـــط خانوادگـــی یـــا احساســـی و در تحصیـــل با مشـــکالت عدیـــده مواجه شوید باید مراقب باشید و با بهرهگیری از مداخالت روان شناســـی تغییراتی در رابطه با بهبود حاالت روحی ایجاد کنید.
از آنجایـــی که حـــال خوب یـــا حال بـــد در تعیین هـــدف و رســـیدن به آن مهمترین نقـــش را ایفا میکند باید یاد بگیریـــم چطور میتوانیـــم حال روحی خوبی داشته باشیم. همین نکته سبب میشود در رسیدن به اهداف و برآورده شـــده رؤیاها هر روز نزدیک و نزدیکتر شویم.