زنان همچنان محروم از حق نامزدی ریاست جمهوری

تفسیر شورای نگهبان ابهام ها را درباره « رجل سیاسی» بر طرف نکرد

تعریف معیارهای «رجل سیاسی»، همان موضوعی بود که محافل سیاسی و رسانهای مدتها انتظارش را داشــــتند؛ امــــا ارائه این تعریف از ســــوی شــــورای نگهبــــان، در هفتــــه منتهی بــــه تعطیــــات طوالنی نوروزی، باعث شــــد آن گونه که باید و شــــاید به این قرائــــت جدید توجه نشــــود. قرائتی کــــه در پی اباغ سیاســــتهای کلی انتخابات در دســــتور کار شورای نگهبان قرار گرفــــت و نهاد ناظر بــــر انتخابات، پس از یک ســــال و نیم نظرخواهی، نظر خود را در 11 بند اعام کرد. بر اســــاس سیاســــتهای کلی انتخابات که 24 مهرماه سال 95 از ســــوی مقام معظم رهبری خطــــاب به رؤســــای قوای ســــهگانه و رئیــــس مجمع تشخیص مصلحت نظام اباغ شد، شورای نگهبان مأموریــــت یافــــت «معیارهــــا و شــــرایط الزم برای تشخیص رجل سیاسی، مذهبی و مدیر و مدبر بودن نامزدهای ریاست جمهوری» را تعیین و اعام کند. ابـــاغ این سیاســـتهای صریح، با اســـتقبال محافل سیاســـی روبهرو شـــد؛ بویـــژه طیفی که معتقـــد بودند شـــورای نگهبان به دلیل نبودن یا نداشـــتن معیارهای روشـــن، واضـــح و صریـــح، در بررســـی صاحیتها «ســـلیقه»ای عمل میکند. خرســـندی دیگـــر، ایجاد روزنـــه امید بـــرای ورود زنـــان به میـــدان رقابتهای ریاســـت جمهوری بود؛ رؤیایی که چهـــار دهه به دلیل ابهام واژه «رجل»، بی تعبیر مانده بود. اگرچه شورای نگهبان با اســـتقبال از سیاســـتهای کلی انتخابات از تمام صاحبنظران و کارشناســـان این حوزه خواست ایـــن نهـــاد را در تعییـــن معیارهای «رجل سیاســـی» یاری دهند، اما بعد از یک ســـال و نیم بحث و جلســـه، ســـخنگوی شـــورای نگهبان اعام کرد نهاد متبوعش هنوز درباره اینکه زنان هم میتوانند «رجل سیاســـی» باشند، به جمع بندی نرسیده است. به این ترتیـــب پرچالش ترین موضـــوع زیرمجموعه «رجل سیاســـی» همچنـــان باتکلیف مانـــد؛ هر چند که برخی معتقدند نتیجه عملکرد چهل ســـاله شورای نگهبـــان به روشـــنی اعام میکنـــد که از دیـــدگاه این نهاد، تنها مردان مصداق «رجل سیاســـی» هســـتند. عباسعلی کدخدایی، ســـن داوطلبان را نیز جزو موارد جزئـــی ارزیابی کـــرد و تعیین تکلیف در ایـــن باره را به مجلس شورای اسامی محول کرد. فارغ از معطل ماندن «جنسیت» و «سن» در تعریف «رجل سیاســـی»، دیگر بندها نیز حاوی ابهاماتی بود. بـــرای نمونه شـــورای نگهبـــان در معرفـــی معیارهای تشخیص «رجل مذهبی» آورده است: «رجل مذهبی، رجالی هســـتند که آگاهی الزم به دین اسام و مذهب تشـــیع داشـــته و تدین و تقیدشـــان به انجام شـــعائر و مناسک دینی در زندگی فردی و اجتماعی از برجستگی ویژهای برخوردار باشـــد به گونهای کـــه در میان مردم به این خصوصیات شـــناخته و مشهور باشـــند.» یا در تعریف «رجل سیاســـی» آورده است: «رجل سیاسی، رجالی هســـتند که قدرت تحلیل و درک آنها از مسائل و پدیدههای سیاســـی به جهت آگاهی عمیقشـــان از مسائل سیاسی - اجتماعی اعم از داخلی و بینالمللی و حضورشـــان در صحنههای سیاســـی به نحوی باشد که همـــواره مصالح نظام اســـامی و معیارهای اصیل انقابی در عملکرد آنها لحاظ شـــده باشد به گونهای که در میان مردم به این خصوصیت شـــناخته و مشـــهور باشـــند.» مواردی که به اعتقاد ناظران و کارشناســـان، جامع، مانع و کافی نیســـت. یکـــی از بندهای پربحث قرائـــت جدید، محـــروم کردن محکومانـــی بود که در اثنای اتفاقات سال 88 بازداشت شدند. شورای نگهبان «فقدان سوابق ســــوء امنیتی از جمله در فتنــــه ســــال »1388 را در ردیــــف «محکومیــــت به اقــــدام علیــــه جمهوری اســــامی ایــــران» و «نبود وابستگی به رژیم گذشته و مؤثر نبودن در تحکیم آن» دانسته اســــت. حســــین کنعانی مقدم دبیر کل حزب سبز ایران و محســــن غرویان مدرس حوزه علمیه قم دو چهــــره اصولگرا در گفــــت و گو با «ایــــران» به این سؤال پاســــخ میدهند که معیارهای ارائه شده از سوی شــــورای نگهبان تا چه اندازه به شفافیت در تشخیص «رجلسیاسی» در انتخابات ریاست جمهوری کمک میکند.