تنگ کردن حلقه انتخاب مردم

طبـــق اصل 115 قانون اساســـی رئیس جمهور باید از میان رجال مذهبی و سیاســـی انتخاب شـــود که واجد شـــرایطی چـــون ایرانیاالصل، تابـــع ایران، مدیـــر و مدبر، دارای حســـن نیت و امانـــت و تقوا، مؤمن و معتقد به مبانی جمهوری اســـالمی ایران و مذهب رسمی کشور باشد .یکی از مباحث اصلی و بســـیار مهم انتخابات، مســـأله واجدان شـــرایط انتخاب اســـت، یعنی کســـانی که بر اساس قوانین هر کشـــور میتواننـــد در انتخابات به عنـــوان نامزد شـــرکت کنند که شـــرایط کافی برای مدیریت کشور را داشـــته باشند. نظر به اهمیت انتخابات ریاســـت جمهوری در کشور ما، «رجل سیاسی» یکی از واژههایی است که در چهار دهه گذشته دستخوش تفســـیرها و تغییرات متعدد شده است و واپســـین آن، ارائه معیارهایی از ســـوی شـــورای نگهبان در روزهای منتهی به پایان ســـال گذشته بود که در اجرای جزء 5 بند 10 سیاستهای کلی انتخابات مطرح شد. آنچه در نگاه اول حائز اهمیت اســـت، نگاه قانونگذار به «رجل سیاســـی» اســـت؛ چه این نگاه بر اساس مبانیای بوده که اگر مورد توجه قرار نگیرد، با تفســـیرهایی که در شـــرایط و اقتضائات مختلف زمانی میشود، ممکن اســـت مبانی را دچار خدشه کرده یا از آن منحرف شود. یکی از این مبانی، ضرورت اعمال قدرت مردم در انتخاب اســـت. به عبارت ساده، این حق مســـلم مردم چه برای انتخاب شـــدن وچه برای انتخاب کردن اســـت که قدرت انتخاب داشته باشـــند. برهمین اساس هر موضوعی که این قدرت انتخاب را محدود کند، با مبانی مد نظر قانونگذار در تضاد و تناقض است. باید توجه داشت ما نباید با تفاسیرمان، حلقه انتخاب مردم را تنگ کنیم. این تفاسیر باید قدرت انتخاب همچنین تنوع انتخاب مردم را بیشتر کند. بر اساس قانون فعلی، «رجل سیاسی» به شخصیتهایی اطالق میشود که از عهده اداره کشور بربیایند. یکی از مواردی که ســـالها محل مناقشه اســـت، این است که آیا زنان هم میتوانند «رجل سیاســـی» باشـــند یا نه؛ در حالی که فارغ از نگاه جنسیتی اگر همان قید توانایی اداره کشـــور، معیار شـــود، شـــخصیتها فارغ از این که زن باشـــند یا مرد، میتوانند وارد میدان شـــوند. کســـانی کـــه با الزامات توسعه آشنا هستند به درســـتی میدانند که یکی از الزامات اصلی توسعه ایجاد فرصتهای برابر برای آحاد جامعه در فرآیند توســـعه اســـت و 50 درصد جامعه را زنان تشـــکیل میدهند. توجه به حضور زنان در مقدرات (به تعبیر حضرت امام) و ایجاد فرصتهای برابر در شاخصهای توسعه در نهایـــت به نفع کل جامعه اســـت و گام بزرگی اســـت برای پیشـــرفت و توسعه کشـــور. قاعدتاً برنامهریزیها و سیاستگذاریها باید به سمتی برود که شـــکافهای موجود در کشور ترمیم شود و یکی از این شکافها، شکاف جنسیتی است که در آخرینگزارش مجمع جهانی اقتصاد با اینکه ما یک رتبه ارتقا پیدا کردیم اما همچنانجزو پنج کشور آخر هستیم. این آمار و ارقام با روند توسعه یافتگی و همچنین مبانی اعتقادی ما که بر مشارکت اجتماعی انسانها فارغ از آنکه این انسان زن است یا مرد تأکید میکند، متفاوت اســـت. الگوهایی که در صدر اسالم از این مبانی اعتقادی تبعیت کردند، بیانگر آن اســـت که زن صرفاً برای محدود شـــدن به خانه و خانواده آفریده نشـــده است.شـــورای محترم نگهبان در ارائه معیارهای «رجل سیاسی» تا حدی تالش کرده این واژه را از ابهام خارج و موضوع را روشن کند اما به نظر میرسد برخی معیارهای مبهم، ایجاد محدودیت و تنگ کردن حلقه انتخاب مردم است و بازگشت به رویکردی که سبب ساز اتفاقات تلخ در یک دهه گذشته بود.