شادی مخالفان دولت از نوسانات ارزی مشکوک است

جعفرزاده عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس در گفت و گو با «ایران»:

«ناجــا و دســتگاههای امنیتــی بایــد پاســخگو باشــند، چــون التهابهــای اخیــر هیــچ دلیــل اقتصادی نــدارد»؛ این اظهار نظر روز دوشنبه کرباسیان، وزیــر اقتصــاد دربــاره تالطم بــازار ارز بود. در شــرایطی که مخالفــان دولت ایــن اتفاقــات را بــه شکســت «دولت برجــام و تلگــرام» تعبیــر میکننــد، ارزیابی وزیــر اقتصاد چقــدر میتواند منطقی باشــد؟ این سؤالی است که با غالمعلی جعفرزاده، عضو کمیسیون برنامــه و بودجــه مجلــس مطــرح کردیــم. او در ایــن رابطــه بــه «ایران» گفــت ســابقه مخالفان دولت نشــان میدهــد کــه نقــش داشــتن آنهــا در تالطمهــای اخیــر نمیتوانــد تعجب برانگیــز و بعید باشــد. او در عین حال باز هم دولت را پاســخگوی اصلی این وضعیت میداند.

وزیــر اقتصــاد دربــاره تالطمهــای بــازار ارز در روزهــای اخیر گفتــه بود که این اتفاقات الزاماً اقتصادی نیســت و ریشههای سیاسی هم دارد. به نظر شما بــه عنوان یک عضو کمیســیون برنامه و بودجــه مجلس ایــن ارزیابــی چقدر میتواند دارای صحت باشد؟

مــن در این بحث چنــد موضوع را بایــد مطــرح کنــم. اول اینکه هــر نوع زمینــه و پشــت پــردهای که بــرای این تحــوالت منفــی اقتصــادی در نظــر بگیریــم بــاز هــم در نهایــت اگــر یــک مرجــع پاســخگویی داشــته باشــد آن مرجــع دولت اســت و بایــد توضیح و پاســخ بدهد که چرا ایــن اتفاق افتاده اســت. من واقعاً دوست داشتم آقای کرباســیان کــه ایــن حــرف را زده، یک آدرس هم میداد کــه ما االن بتوانیم مســتندتر دربــاره اظهــار نظــر ایشــان صحبــت کنیم. نکتــه دوم اینکه به هر حــال همــه پدیدههــا در اجتماعــات انســانی چنــد عاملــی هســتند و هیچ پدیــده یــا تحولــی را نمیتــوان ســراغ داشت که یک عامل واحد زمینه ایجاد آن باشــد. بــرای بحــث تالطمهــای ارزی اخیــر همًمیتوان ایــن موضوع را گفت که حتما هم مســائل سیاســی دخیــل بــوده، هــم برخی درصــدد به هم زدن بازار ارز و ثبات کشــور بودند، هــم ســوء مدیریتهای داخلــی تأثیر گذاشــته و هــم مجموعه شــرایطی که از قبل در کشور وجود داشت. بنابراین چیــز عجیبی نیســت که ایــن موضوع پشــت پرده سیاســی هم داشته باشد. اما مســأله ســوم این اســت کــه فردی ماننــد مــن نمیتوانــد ســند بدهد که آیا قطعاً چنین پشــت پــردهای وجود داشــته یا نــه؟ به این معنــا که عدهای بخواهنــد در رقابتهــای سیاســی داخلــی برای زمیــن زدن دولــت بازار ارز را بــه هــم بریزنــد. اما در کنــار این یکســری چیزهــا هــم وجــود دارد کــه آدم را به شــک میانــدازد. مهمترین آن هلهلــه و پایکوبی اســت که جریان مخالــف دولــت از این اتفاقــات به راه انداختهاند.

خب این را همین جریان میتواند بگویــد کــه در دوران تالطــم ارزی در دولــت احمدینــژاد هــم مخالفانش همیــن کار را کردنــد. اینهــا بــا هــم چه فرقی دارند؟

انصافــاً اظهــار نظرهــای آن موقع هــر چــه بــود ابــراز خوشــحالی نبــود. اعتراض بود و انتقاد، اعتراض شــدید هــم بود امــا کســی بابــت آن افزایش 300 درصدی قیمت دالر خوشــحالی سیاســی نکــرد. امــا االن میبینیــم که دارنــد ابراز خوشــحالی میکننــد. این طــور بیــان میکننــد که دیدیــد دولت روحانــی به گل نشســت و شــعارهای انتخاباتــیاش نقــش بر آب شــد این نــوع رفتــار البتــه شــبیه خوشــحالی همیــن آقایــان و جریــان از روی کار آمــدن ترامــپ و شــعار پــاره کــردن برجــام بــود. مگــر همینهــا نبودند که میگفتنــد ترامپ اگر یــک کار عاقالنه بکنــد، پاره کــردن برجام اســت؟ مگر همینهــا نبودنــد کــه انــواع و اقســام ســیگنالهای منفــی را در مقابــل جــذب ســرمایهگذاریهای خارجــی بــه دنیــا ارســال کردنــد؟ بنابرایــن بــا آن ســابقه قطعــاً میتــوان شــک کرد کــه پشــت پردههایــی وجــود دارد، هر چنــد من شــخصاً االن ســندی در این زمینــه نــدارم اما اگــر فردا ثابت شــود که دســت مخالفان دولت هــم در کار بوده تعجــب نمیکنم. در این کشــور به جایــی داریم میرویم که دیگر گویا منافــع ملــی چنــدان مطرح نیســت. یعنــی یــک اتفاقــی بــرای ایــن دولت میافتــد کــه حــاال یــا مقصر اســت، یا نیست، یا سهلانگاری کرده یا نکرده، جریــان رقیب به جای اینکــه در وهله اول توجــهاش به منافع ملی باشــد به دنبال اســتفاده سیاسی از این فرصت و زمیــن زدن و زیر ســؤال بردن دولت اســت. مــن نمیگویــم کســی نباید از دولــت مچگیــری کنــد امــا در جایــی کــه داریم به ســمت یک بحــران ملی میرویــم جــای مچگیــری نیســت، اینجــا جــای همــکاری بــرای بــرون رفت از بحران اســت و بعــد از بحران میشــود هــزار و یــک نقــد بــه دولــت انجام داد و اســتیضاح به راه انداخت و سیاستهای دولت را زیر سؤال برد. همیــن جریانی کــه در دل این تالطم ارزی کــه داشــت تمام کشــور را به هم میریخــت دنبال رســوا کــردن دولت بود، یک سال و نیم پیش سر موضوع پالســکو اســم کســانی که نقدهایی به مدیریــت شــهرداری وارد میکردنــد را گذاشــته بــود کاســب بحــران. شــما تیتــر اول روزنامههای اینهــا را ببینید. ما همه ســوار یک کشــتی هستیم. من میگویم خوشــحالی اینهــا چه معنی دارد؟ مگــر آقــای روحانــی رئیــس جمهوری یک جای دیگر است؟ خود احمدینــژاد مگــر رئیــس جمهــوری کشور دیگری بود؟

ارزیابــی شــما از اینکــه جریــان منتقدان سیاسی تمام تقصیر را متوجه دولــت میدانند چیســت؟ چقدر این نقــد آنها درســت اســت و احتمــاالً از رفتــن در این مســیر دنبال چــه هدفی هستند؟

مــن معتقدم که دولــت صف اول پاســخگویی در ایــن زمینه باید باشــد،

به نظر شما میتوانست؟

حتی اگر مقصر اصلی نباشد. اما اینکه تمام تقصیر را گردن دولت بیاندازیم چیز دیگری است. من معتقدم دولت نباید میگذاشــت کار به اینجا بکشد و میتوانست جلوی آن را بگیرد.

به نظر من میشــد به شرطی که از قبل به فکــرش میبودنــد. این بحث نــرخ ارز تمــام زحمات دولــت در این قریــب بــه 5 ســال را بــه هــم ریخــت. حرف من این نیست که دولت و صرفاً دولت تقصیــری در ماجرا دارد. اولین تقصیــر دولــت ایــن اســت کــه نیامــد قبــل از ایــن توضیــح دهد که شــرایط چگونه است و چه کسانی چه کارهایی میکننــد. مــن شــخصاً توقع داشــته و دارم کــه مقامــات دولــت صریحتــر و بیپردهتــر بــا مــردم ســخن بگوینــد و گزارش بدهند. یک شــائبه وجود دارد

کــه برخــی دنبــال کودتــای اقتصادی علیــه دولــت هســتند و میخواهنــد زمیــن بــازی را بــه ایــن ســمت ببرند. قــدرت دولت تــا اینجا در تــک نرخی کردن تــورم بــوده و میخواهند این را بی اثر کنند. دولت اگر فکر میکند این شــائبه واقعیت دارد و اگــر میخواهد جلــوی آن را بگیــرد، اولیــن قدمی که بایــد بــردارد ایــن اســت کــه بیپــرده درباره آن سخن بگوید.

چقدر خود شما معتقدید این شائبه واقعیت داشته باشد؟

من در شــیطنتهای طرف مقابل شــکی نــدارم. وقتــی اینهــا میرونــد و ترامپ را تشویق میکنند که بیا برجام را پاره کــن و میخواهند چهرهای غیر قابــل مذاکــره و غیر قابــل گفتوگو از ایــران مخابره کننــد، احتمالش وجود دارد که ایــن طرف ورود کرده باشــند.

مگر در اتفاقات دیماه همین جریان در گام اول فعــال نشــد؟ اینجــا هــم بعید نیســت چنین شــود ولی اگر هم ایــن گونــه باشــد نباید شــک کننــد که مثــل همــان اتفاقــات دیمــاه، زمــام امور خیلی زود از دستشــان در میرود و کیان کشــور به خطر خواهــد افتاد. با این تفســیر باز هم تأکیــد میکنم من نمیخواهــم بگویم قطعــاً و یقیناً این جریــان در تالطــم اخیر نقش داشــته امــا ایــن را میتوانم به جــرأت بگویم که سابقه مخالفان دولت نشان داده، میشــود به آنها شــک کرد کــه در این ماجرا هم نقشــی داشتهاند. مشخص شــدن این موضــوع هم مســتلزم این اســت که شــخص رئیس جمهــوری و نهادهای مســئول در دولت به صورت واضــح در این رابطه با مردم صحبت کنند.