هشدار جامعهشناسان به رشد طالق در ازدواجهای زیر پنج سال

افزایش 29 درصدی طالق نسبت به ازدواج

ســازمان ثبت احوال کشــور در تازهترین اظهارنظر خــود از افزایش بیســابقه طالق در ســال 96 خبر داد. براســاس اعالم ســخنگوی این ســازمان، آمار طــالق در ســال ٥6١ ٥9، هزار و ١٧9 مــورد بوده که ایــن میزان در ســال 96 بــه ۴٧١ هــزار و ٧9۵ واقعه رســیده اســت. «ســیفاهلل ابوترابی»، همچنین با اعالم ثبــت ۸۰۶ هزار و ٧٧9 مورد ازدواج در ســال 69، از رســیدن نســبت طالق بــه ازدواجهای ثبت شــده به 29 درصد خبــر داد که این میزان باالترین آمار در تاریخ ثبت احوال ایران از سال ۴۴۳١ است. بــه ایــن معنی که در ســالهای گذشــته شــاخص طالقهای ثبت شــده، رشــد صعودی داشــته، اما در ســال 96 به باالترین میزان خود رســیده اســت! براین اســاس، کارشناسان ضمن هشدار نسبت به افزایش بیســابقه طالق در کشور از فروپاشی نهاد خانــواده در آینــدهای نزدیک خبــر میدهند. آنها معتقدند که «طــالق» برای برخی زوجهای جوان بهدستاویزیبرایشوخیتبدیلشده،بهطوریکه آنها با برگزاری جشــن طالق در تاالرهای مجلل و ریختوپاشهایعجیبوغریب،هیچاباییبرای اعالمجداییخودندارند.آنطورکهمعاونتوسعه و پیشگیری سازمان بهزیستی به «ایران» میگوید: تداوم این روند غلط میتواند جامعه را با چالشها و آسیبهای جدی روبهرو کند.

دکتر «فاطمه عباسی» آمار اعالم شده از سوی ثبــت احــوال را تأییــد کــرده و میافزایــد: «با توجه به افزایش طالق در ســالهای اخیــر باید بهدنبال راهکارهایی برای پیشگیری از این آسیب باشیم تا حداقل بتوانیم افزایش آن را کنترل کنیم.»

وی بــا اشــاره بــه اینکــه پیمایــش طــالق یکــی از اقدامــات پژوهشــی ســازمان بهزیســتی بــرای شیوعشناســی ایــن آســیب اســت، تأکیــد میکند: «این طرح از سال ٥9 آغاز شده و نتایج آن تا پایان امســال اعالم خواهد شد. نتایج فعلی طرح نشان میدهد، اعتیاد همسر، بیکاری، روابط نامشروع و عــدم ارتباط مؤثر از دالیل اصلی طالق محســوب میشوند.»

وی ادامه میدهد: «سامانه کاهش و پیشگیری از طالق یکی از برنامههای سازمان بهزیستی برای کاهش این آسیب است. این سامانه تاکنون نقش بســزایی را در کاهش آمار طالق در کشور ایفا کرده، به طور مثال اســتان خراســان رضوی کــه رتبه اول در میزان طالق را در ســال ۳9 کســب کــرده بود در ســال ٥9، بهعنوان هشتمین استان پرطالق کشور شناختهشد.»عباسیبااشارهبهاینکهارائهخدمات مشــاوره و مــددکاری یکــی از مهمتریــن اقدامات سامانه پیشگیری از طالق به زوجهای جوان است، میافزایــد: «در همین زمینه به همه مشــاوران زیر پوشــش ســازمان بهزیســتی نیز آموزشهای الزم دربــاره طــالق ارائه شــده تا به زوجینی کــه کمتر از ۰١ ســال از زندگی مشترکشان میگذرد، خدمات آموزشیارائهکنند.»

وی با اشاره به اینکه بیشترین تمرکز ما در زمینه پیشگیریهایاولیهاست،میگوید:«بیشترینآمار طالق مربوط به زوجهایی است که کمتر از ٥ سال از زندگیشــان میگــذرد، بــه همیــن خاطر تالش میکنیم تا آموزشهای الزم را به این زوجین ارائه کنیمتاکمتردچارآسیبشوند.» ■ طالقبهخاطریکبرشپیتزا

براساس آمار ثبت احوال کشور، روند صعودی طالق از آغاز دهه ۰٧، آغاز شــده است، اما از اوایل دهــه ۰۸ همزمــان با افزایــش تعــداد ازدواجها که بیشــتر مربــوط به متولدیــن دهــه ۰۶ بــود، تعداد طالقها دوباره افزایش یافت، تا جایی که در ســال ۵۸، تعــداد طالقهــا به بیش از دو برابر ســال ۵٧ رسید. با این حال از سال 9۸، با آغاز کاهش تعداد ازدواجها،تعدادطالقهاهمچناندرحالافزایش اســت. البته بــه گفتــه جامعــه شناســان، افزایش تعداد این آسیب در دهه ۰۸ و ۰9 دالیل متعددی میتواند داشــته باشــد. «امــان اهلل قرایــی مقدم» - جامعــه شــناس- تنوع طلبی دختــران را یکی از عوامل اصلی باال رفتن آمار طالق در کشور میداند و میگوید:« گاهی مشاهده میکنیم یک زوج پس از گذشــت 24 ساعت از ازدواج شان، به خاطر دعوا بر ســر یک پیتزا از یکدیگر طالق میگیرند. امروزه طــالق در بســیاری از زوجهای جــوان از حالت یک معضل خارج شــده و به دســتاویزی برای شوخی تبدیل شــده است. برگزاری جشــنهای طالق نیز ایــن موضــوع را تأیید میکنــد.» او ادامــه میدهد: «تعــداد زیــادی از زوجهای جــوان بــه ازدواج نگاه احساسی دارند. رواج دوســتیهای قبل از ازدواج و بدبین شدن زوجها نسبت به یکدیگر هم موجب بروز اختالف در میان آنها میشود.»

قرایی مقدم، مســئولیت پذیر نبــودن دختران و پســران را یکــی از عوامــل اصلــی افزایــش طالق میدانــد و تأکیــد میکنــد: «بیــکاری و مشــکالت اقتصادی یکی از مشکالت اصلی خانوادهها است کــه ایــن موضــوع میتواند موجــب بــروز اختالف میــان آنها شــود.» این جامعه شــناس با اشــاره به تفاوت دیدگاه زن و مرد نســبت به مقولــه ازدواج، میگوید:«میانطرزتفکردخترانوپسراناختالف نظر وجود دارد، به طوری که دختران ما به مسائل جامعــه، رویکــرد جدیدتــری دارنــد، در حالــی که پسرانقدیمیترفکرمیکنند.

بــه طور مثــال، مرد خانــواده تصــور میکند که همسرش باید از او اطاعت کند، اما زن امروزی این دیدگاه را قبول ندارد.» به گفته این جامعه شناس، اشتغال زنان یکی از مسائلی است که موجب شده تا آنها مثل گذشــته نیازمند مردان نباشند و نوعی آزادی را برای خود در نظر بگیرند که همین مسأله نرخ طالق را افزایش میدهد.»

قرایی مقدم، پخش سریالهای ماهوارهای را یکــی از عوامل افزایش آمــار طالق اعالم میکند و میگویــد: «تماشــای ســریالهای ترکیــهای باعــث عادی جلــوه دادن خیانــت و طالق میان زوجهای جوان میشود. همچنین افزایش روابط غیرمشــروع در جامعــه میتوانــد یکــی از دالیل مؤثر در افزایش طالق باشد. براساس تحقیقاتی که در ســالهای گذشته در ۰6۸ زن متأهل ساکن کرج انجام شــد، ۳۳ درصد آنها دارای مشکالتی خــاص بودنــد. البتــه این مســأله در کالنشــهرها بیشــتر از روســتاها اســت کــه یکــی از دالیــل این موضــوع تفاوتهای فرهنگی میان آنها اســت.» وی ازدواج اجبــاری را یکی دیگــر از عوامل طالق و همینطــور خودکشــی دختــران نــام میبــرد و میگوید:«ناتوانیجنسیدرمردانهمیکیدیگر از موضوعاتی است که این روزها برخی از آنها به علت دغدغههای اقتصادی به آن دچار شدهاند و همیــن مســأله هم در ســرد شــدن روابط میان

زوجینبیتأثیرنبودهاست.» ■ بــی توجهی بــه مســائل عاطفــی عامــل اصلی اختالفخانوادهها

«محمــد زینالــی»، مــردم شــناس نیز یکــی از عواملاصلیافزایشطالقرابیتوجهیبهمسائل عاطفیدرزمانازدواجمیداندومیگوید:«بهطور تقریبی ۳ شاخص عاطفی، حقوقی و اقتصادی از عواملاصلیازدواجهستند،امامتأسفانهبهمسأله عاطفی بیتوجهی میشــود؛ به طوری که در حال حاضــر ازدواج تنها بهعنوان قــرارداد مالی مطرح میشــود، در حالی که در گذشــته مهریــه بهعنوان هدیه تلقی میشد.» وی ادامه میدهد: «به علت بیتوجهی به مسائل عاطفی، امروزه تعداد زیادی از زوجین با طالق توافقی قرارداد ازدواج خود را دور میزنند تا بدون دردسر از یکدیگر جدا شوند.»

زینالیباتأکیدبراینکهشیوعاعتیادوازدواجهای اجبــاری یکی از دالیلی اســت که موجــب افزایش

طالق میشود، میافزاید: «برخی از افراد در کوچه و خیابان با یکدیگر آشــنا میشــوند و متأســفانه از مشــاورههای پیش از ازدواج اســتفاده نمیکنند که همین مســأله باعث بروز اختالف و طالق خواهد شــد.» به گفته زینالی، امروزه وضعیت اقتصادی مردانکفافخواستههایزنانرانمیدهدوهمین موضوع باعث ایجاد اختالف و نارضایتی میان آنها میشــود. بنابراین مشکالت معیشتی میتواند به مرور پایههای مسائل عاطفی خانوادهها را سست کند. این مردم شناس با اشاره به ضعف مشاورهای در کشــور میافزایــد: «گاهــی افــراد از زمــان تولد تا طالقهیچخدماتمشاورهایرادریافتنمیکنند و سازمانهای مســئول نیز برنامههای هدفمندی برای آسیب شناسی حوزه طالق ندارند. بر همین اســاس، بــه عقیــده من جامعه مــا بیشــتر از آنکه برای تشــکیل خانواده پایــدار دارای برنامه باشــد، خانوادهها را به سمت فروپاشی هدایت میکند.»