رد پای رنگینکمان در چشمههای اسرارآمیز
گزارشی از سفر به چشمه های پلکانی «باداب سورت» در مازندران
تابلوی باداب ســـورت 25 کیلومتر، تنها نشانی است که گردشگران را از نیمه راه جاده دامغان به ساری راهنمایی میکند به سمت محلی که چشمههای شگفتانگیز هفترنگ و رؤیایی را در آنجا میتوان دید.
بروشـــورهای تبلیغی مکانهای گردشگری مازندران پای بعضی گردشـــگران نوروزی را که بهدنبال دیـــدن مکانهای خاص و ناشـــناخته هستند به باداب سورت باز کرده و تعداد اندکی هم با اطالع قبلـــی از وجود چنین مکانی برای دیـــدن باداب ســـورت آمدهاند. از کنـــار جاده تا خود باداب ســـورت 25 کیلومتر راه است ؛ راهی دیدنـــی و جذاب ومنظـــرهای رؤیایی، به طوری که نوار ابری کشـــیده شده روی دشتها، زیبایی توصیف نشدهای دارد که سر مسافران را حسابی به عکاسی و ثبت آن مناظر گرم میکند.
باداب سورت دومین چشمه آب شور جهان در کنارروســـتای ســـورت، حدفاصل روستاهای اروســـت و مال خواســـت قـــراردارد، جـــادهاش هموار و آســـفالت اســـت اما ورودی خود باداب سورت 6 کیلومترجاده خاکی دارد از سر جاده تا خود جایی که به باداب ســـورت میرسد محلی شـــده برای کسب درآمد روســـتاییان. گردو، آب زرشک و مجسمههای گلی بهشکل گوزن توسط بچهها و جوانان روستایی کنارجاده برای فروش چیده شده است. ■ رد نیسانهای آبی در شیب تند جاده
شـــیارهای نمکـــی روی کوههـــا شـــکل خط خطیهایـــی را ایجاد کرده که خشـــک اســـت و بدون آب، سرچشـــمهها پر از توده نمک سفید اســـت. در مجاورت کوه پارکینگی ســـاخته شده که گردشـــگران بعد از پارک خودرو از دو طریق میتوانند به چشـــمههای رنگی باداب ســـورت برسند یا باید پیاده دامنه کوه را با شیب تند طی کنند یا با نیسانهای آبی و تراکتورهای مجهز به صندلی به باالی کوه بروند.
مســـافران با بهت و حیرت ســـوار نیســـانها میشـــوند، هر نیســـان 11 مسافر ســـوار میکند، کرایـــه رفت و برگشـــت 5 هـــزار تومان اســـت، ابتدای راه تا به دامنه کوه برســـد صاف و هموار اســـت اما نیســـانها که به دامنه کوه میرســـند و شـــیب تند را با تکانهای شـــدید باال میروند وحشت به جان گردشـــگران میافتد هیچکس به روی خودش نمیآورد اما وقتی که ماشینها روی دســـتاندازهای سفت شـــده و شیار کوهها میافتند و مســـافران هر یک به گوشـــهای پرت میشوند جیغ و خندهشان به هوا میرود.
بعـــد از طی یک ربـــع راه و گذر از ســـرباالیی با شـــیب تنـــد و خطرنـــاک همه نفـــس راحت میکشـــند که به ســـالمت به محل چشمههای رنگـــی بـــاداب ســـورت رســـیدند؛ محلـــی کـــه دورتادورش را سیم خاردار کشیدند. رانندگان به مسافران اعالم میکنند فقط 40 دقیقه فرصت مانـــدن دارند و باید با همان ماشـــین دوباره به پایین کـــوه برگردند. مســـافران هنوز از نیســـان ســـواری حالشـــان جـــا نیامده که کســـی از یک بلنـــدی نه چندان مرتفع از آنها میخواهد که از کنار سنگ چینها رد شوندهمه به کنار استخری نیم دایره بروند وقتی همه جمع میشوند آقایی بعد از ســـالم و احوالپرسی خودش را راهنمایی مستقل از میراث فرهنگی معرفی میکند که از اهالی همان منطقه است و رایگان باداب سورت را به گردشگران معرفی میکند.
معرفی راهنما برای باداب ســـورت اینطور شروع شد: چشـــمههای باداب سورت در ارتفاع 1841 متری از ســـطح دریا قـــرار گرفته و اصالت باداب ســـورت از روستایی به نام ســـورت در باال دســـت این منطقه گرفته شده که امروز خالی از سکنه شده و اثری از آن وجود ندارد.
اما باداب ســـورت یعنی چه: بـــاداب یا بادو به زبـــان مازندرانی یعنی چشـــمههایی که آب آن خـــواص درمانی دارنـــد و معنی دیگر باداب و ســـورت روستایی که اســـمش روی این منطقه مانـــده اســـت، در این محـــل دریاچـــهای وجود دارد که سرچشـــمه اصلی آبهای پاییندست مختلــــف میتواننــــد رنــــگ آب را تغییــــر دهند بهعنوان مثال رســــوب آهن آب را به رنگ قرمز، رســــوب مس به رنگ ســــبز، گوگرد به رنگ زرد و آهک و نمک هم آب حوضچهها را به رنگ سفید در میآورند. همچنین باکتریهای موجود در آب نیز باعث تغییر رنگ آب حوضچهها میشــــوند. یک چشــــمه دیگر در باالدســــت این چشمه قرار دارد و بهدلیــــل ترش بــــودن آب، بومیهای این منطقه به آن بادابترش میگویند. چشمههای بــــاداب ســــورت از نوع ژئوپارک محســــوب شــــده و همزمــــان بــــا آخریــــن چینخوردگــــی البــــرز در پلیوستوســــن و پلیوســــن کــــه دوران چهــــارم زمینشناسیبوده،شکلگرفتهاست.
چشمههای اسرارآمیز باداب سورت مشتمل بر سه چشــــمه با آبهای کامالً متفاوت ازلحاظ رنــــگ، بو و مــــزه اســــت و یکی از این چشــــمهها دارای آبی بســــیار شــــور بــــوده و دارای دریاچهای کوچک اســــت که عمدتاً در تابســــتان برای شنا و آبدرمانی استفاده میشود و در قسمتی از کف ایــــن دریاچه حفــــرهای عمیق به نــــام برمودای اروســــت وجود دارد. این رســــوبات، همراه با آب دریاچــــه جهت درمان دردهای کمر و پا، امراض پوســــتی، رماتیسم و میگرن ســــودمند است و به علت شــــوری زیاد این دریاچه و دارا بودن امالح و مواد معدنــــی فراوان بههیچعنــــوان در فصل زمســــتان یخ نمیزند و هیچ جانــــوری نیز در آن زیست نمیکند. این راهنما به گردشگران توصیه کرد که اگر ســــینوزیت دارند حتماً دوبار آب شور اســــتخر را به بینیشان بریزند و از سرچشمه آب ترش بخورند تا سموم بدنشان دفع شود. شبیه این چشمههای شــــگفتانگیز باداب سورت در ایــــران در پاموکالــــه در ترکیــــه، ایوانهای مطبق سفید و صورتی در نیوزیلند، بایشوایتای در چین، باگنی سان فلیپو در ایتالیا، منطقه سنگ زرد در امریکا و هیرو ال آگورا در مکزیک وجود دارد. ■ 7 رنگ سحر انگیز سورت
باداب سورت رؤیایی و سحرانگیز که حاصل هنرمندی خدا بر طبیعت کوهســـتانی اســـتان همچون حضــــور گروههــــای فیلمبــــرداری برای عروســــی صورت میگیرد به دور از چشــــم یگان حفاظت بوده که در صورت مشاهده با متخلفان برخورد قانونی صورت میگیرد. وی درباره ایجاد زیرســــاختهای گردشــــگری در باداب ســــورت اظهــــار داشت:زیرســــاختهای گردشــــگری این منطقــــه به صورت کتابچهای بــــه منابع طبیعی استان ارســــال شــــده تا مورد بررســــی قرار گیرد. هــــر زمان که طرحهــــای این کتابچه تأیید شــــود بخش خصوصی کار ساخت پارکینگ و سرویس بهداشتی را آغاز میکند در حال حاضر پارکینگ موقتی این محل از طریق دهیاری و بخشــــداری منطقه اداره و نظارت میشود.
سرپرست اداره کل میراث فرهنگی مازندران ایجادراهدسترسیمطمئنبهمحلچشمههای رنگی باداب سورت را از دیگر طرحهایی بیان کرد که در صورت واگذاری زمین از طریق جنگلبانی و منابـــع طبیعی همزمان با طرحهـــای آن، کار ساخت راه دسترسی هم انجام میشود.