نقدینگی به کدام سمت میرود؟

95 درصــد از نقدینگــی موجــود در کشــور، بهصــورت حســابهای بانکــی و 5 درصــد دیگر به شــکل مســکوکات است. تقریباً این روند ثابت است و تغییراتی هم که صورت میگیرد، میان حســابهای بانکی جابهجا میشــود. به این ترتیب جای نقدینگی مشــخص است. اما مسأله این است که در شرایط کنونی با وضعیتی که برای بازار ارز وجود دارد، مــردم چه رفتاری خواهند کرد؟ نخســتین راه این اســت که اگر ســود بانکی جاذبه داشته باشد، قطعاً سعی میکنند در حســابهای کوتــاه مدت و میان مــدت وارد شــوند. اما حاال جاذبــه ســپردهها نیز کاهــش یافته و بهنظر حتی بخشــی از مشــکات کنونی، میتواند بهخاطر دســتکاری در سیاستهای ســود بانکی باشد. بهصــورت دســتوری، نــرخ ســپردهها 10 درصــد پایین آمــد و همین باعث شــد که ســوداگرها فرصــت پیــدا کردنــد و روی موج کوچکترین ناآرامیها ســوار شــدند و اوضاع بازار را متاطم کردند. اگر سود بانکی صحیح مدیریت میشد، بازار ارز هم نابسامان نمیشد. اما حاال که امکانات بانکی وجود ندارد، یک راه ورود افراد به بازار سکه است. در حال حاضر با پیش فروش سکه، چند نوع رفتار شکل میگیرد. سکه دارها، سکههایشان را در بازار اصلی گرانتر میفروشند و بعد پیش خرید میکنند، به این ترتیب بازار هم کنترل میشود و خوب است. به فرض تصور کنید، کسی که 4 سکه دارد در بازار با قیمت باال میفروشد و بعد با قیمت پایینتر برای یک سال دیگر 5 سکه پیش خرید میکند و به این ترتیب به اندازه یک سکه سود کرده است. این سیاســت میتواند به بخشــی از نیازهای کنونی جواب دهــد. در بازارهای دیگر مانند مسکن نیز گمان نمیکنم که به سادگی نقدینگی جریان یابد. پساندازهای خرد به ســمت بازار مسکن نمیروند و بیشــتر به بازار ارز، طا و سکه میآیند. مگر افرادی که پساندازهای کان دارند و در آن صورت ممکن است که بهجای سودای خرید ارز، به فکر خرید مسکن بیفتند. ولــی باید توجه داشــت که تمام صفهــای دالر، ناشــی از نیازهــای کاذب نبود. در بخشــی از بازار ارز نیاز واقعی وجود دارد. دانشــجو، بیمار، کسانی که تعهدات ارزی دارند ...و درست است که برای تمام آنها راهکار در نظر گرفته شده، اما ممکن است که افراد به ارز بیشــتری نیاز داشــته باشــند. با روندی که حاال برای شــرایط احراز ارز طی میشود، خیلیها ممکن است که براحتی و بزودی به ارز مورد نیازشان نرسند. در این شرایط چه میشود؟ بازار غیر رسمی و سیاه شکل میگیرد. مگر موادمخدر ممنوع نیست، پس چطور معامله میشود؟ ارز هم به سمت کاالی قاچاق شدن مــیرود. چــرا که صرافیها و دالالن بهصورت حضوری از معامله منع شــدهاند اما تلفنهایشان که کار میکند! آدمهایی که کارت دادهاند و تبلیغ کردهاند، معامات زیرزمینی ارز را شروع میکنند. ممکن است بخشی از نقدینگی سرگردان به سمت بازار ســکه و طا ...و برود اما برای نیازهای واقعی مبادالتی، باید ســاز و کار دیگری در نظر گرفته شود. همه چیز باید به عهده منطق بازار گذاشته شود. باید به سبک کشورهایی مثل ترکیه، روسیه، برزیل، آرژانتین و شیلی ...و کار به عهده بازار گذاشته شود، آنگاه بازار مدیریت شود؛ نه قیمت.