آزموِنعملی«مخالفانتلگرام»

«تلگرام فیلتر میشــود»؛ «تلگرام فیلتر نمیشــود»؛ «تلگرام فیلتر میشــود»؛ «تلگــرام فیلتر نمیشــود» .... بازی «گل یا پوچ» موافقــان و مخالفان فیلترینگ تلگــرام که از ابتدای امســال آغاز شــده کماکان ادامــه دارد. به محض اینکه یک سوی ماجرا به نقل از منابع آگاه و البته رسمی خود، برای مسدود کردن این شبکه اجتماعی تاریخ اعام میکنند، ســوی دیگر به نقل از منابع آگاه و البته رســمی خــود، تاریخ اعام شــده را تکذیب و به تعبیری وتو میکننــد. تک و پاتکی که به اعتقاد ناظران، از اصطکاک دیدگاه میان نهادهای باالدستی و تصمیمگیر بر سر سرنوشت این شبکه اجتماعی حکایت دارد، اگرچه فعاً تلگرام باز است و کفه موافقان فعالیت این شــبکه اجتماعی ســنگین، اما نمیتوان از تاشها و عزم جــدی مخالفان تلگرام غفلت کــرد. چه آن گونه که از ظواهر امر پیداســت، این طنابکشی کماکان ادامه خواهد داشت. اما نکته قابل تأمل که از نگاهها مغفول مانده اســت، پارادوکس گفتــاری و رفتاری طیف وســیعی از موافقان فیلترینگ تلگرام اســت که با وجود انتقاد تند و تیز علیه تلگرام، امنیت آن و سیاســتهای مؤسســان و گردانندگانــش، همچنان در تلگــرام عضویت دارنــد و در کانالهای تلگرامی خود دولت را به خاطر نبســتن تلگرام شماتت کرده و به مردم توصیه میکنند به جای «تلگرام» از شبکههای پیامرسان داخلی استفاده کنند! در ایــن طیف میتوان نمایندگان مجلس، فعاالن حزبی، ائمه جمعه، علمای ارشد و برخی نهادهای مذهبی را یافت که در چند ماه گذشته تندترین انتقادات را به صورت توأمان علیه دولت و تلگرام مطرح کردهاند. برای نمونه سید احمد خاتمی و ســید احمد علمالهدی دو امام جمعه تهران و مشــهد کــه به کرات از تریبون نماز جمعه خواســتار محدودیــت تلگرام شــدهاند، کانالهای تلگرامی فعالی دارند. عاءالدین بروجردی رئیس کمیسیون امنیت ملی، مجتبی ذوالنور نماینده قم یا جواد کریمی قدوسی نماینده مشهد که در یک ماه گذشته بر طبل فیلتر کوبیدهاند نیز همچنان در این شبکه عضویت دارند. البتــه عضویــت و راهانــدازی کانالهــای افراد یادشــده به زمانی بــاز میگردد که تلگرام محل چنین حساســیتهایی نبود. موافقان فیلترینگ تلگرام معتقدند تا پیش از اعتراضهای دی ماه، مؤسســان و گردانندگان تلگرام همکاری خوبی با کشــورمان داشــتند اما در خال اعتراضها خلف وعده کرده و آن گونه که مد نظر مســئوالن اطاعاتی و امنیتی بود، همراهی نکردهاند. با این اوصاف ســؤال اینجاســت چرا مخالفان فعالیت تلگرام بعد از اعتراضهــای دی ماه و به زعم خــود خلف وعــده مدیران تلگرام به عضویت خود در این شــبکه پایــان نداده و کانالهای خود را نبستهاند؟ عــاوه بر ســید احمد خاتمــی، حجتاالســام کاظم صدیقی و حجتاالســام ابوترابــی دو امــام جمعه دیگر تهران هســتند که در تلگرام کانــال دارند که هنوز فعال اســت و توســط شاگردانشان اداره میشــود. در میان مراجع عظام تقلید آیتاهلل العظمی صافی گلپایگانی، آیتاهلل العظمی نوری همدانی و آیتاهلل العظمی مکارم شــیرازی کانال تلگرامی دارنــد؛ برخی مراجع از جمله آیتاهلل مکارم شیرازی کانالهایی تحت عنوان پاسخ به سؤاالت شرعی نیز دارند. خبرگزاریهــا و رســانههای مدافــع فیلتر تلگــرام هم وضعیت مشــابهی دارند؛ روزنامه کیهان، روزنامه رســالت، روزنامه جــوان، روزنامه وطن امروز، هفتهنامه 9 دی، خبرگزاری فارس، خبرگزاری مهر، خبرگزاری تســنیم و خبرگزاری نســیم کــه در خــال خبرهای خود صراحتاً یا تلویحاً عدم فیلترینگ تلگرام را مســاوی با تهدیدهای امنیتی و سیاسی میدانند نیز کانالهای تلگرامی فعالی دارند. به این ســیاهه میتوان نهادهای مذهبی و سیاســی متعددی اضافه کرد که به نظر میرسد در آزمون عملی مخالفت با تلگرام، نمره قابل قبولی نمیگیرند. موافقان فعالیت تلگرام در ایران معتقدند امروز دوران کانالیزه کردن مسیرهای اطاعرســانی گذشته است؛ دیگر نه میشود و نه درست است که جلوی جریان آزاد اطاعرســانی را گرفــت، بویژه که نســخه تجویزی برای محــدود کردن تأثیر تلگرام یعنی «فیلتر»، به واســطه حضور فیلترشــکنها کارایی ندارد. این طیف بر این باورند دیگر زمان انحصار گذشــته اســت و این شــامل انحصار تلگرام نیز میشود و در همین راستا نیز به حضور خود در شبکههای اجتماعی متعدد ادامه میدهنــد. اما آیا مخالفان تلگرام حاضرند خود نخســتین شــنونده انتقاد خود باشند و از حضور و فعالیت در تلگرام انصراف دهند؟