مقصد سرمایههای سرگردان پس از دالر 0024تومانی
«ایران» سمت و سوی احتمالی نقدینگی جامعه پس از تحوالت ارزی اخیر را بررسی میکند
گروه اقتصادی / از روز ۱۲ فروردین ماه امسال که با اجرای سیاست یکسانسازی نرخ ارز و همچنین تغییر روش عرضه ارز این بازار جذابیت خود را برای ســفتهبازان و ســرمایهگذاران از دســت داده اســت، جریاننقدینگیسرگرداننیزتغییرجهت داده اســت. در ماههای پرنوســان بازار ارز و بخصــوص از زمانی که فاصلــه میان نرخ ارز صرافیهــا بــا بــازار داللی زیاد شــد و به بیش از هزار تومان رسید، بخش عمدهای از نقدینگی سرگردان در کشور برای کسب بازدهــی رؤیایــی به ایــن بازار جذب شــد. روزها در صفوف طوالنی مقابل صرافیها درکنار متقاضیان واقعی کسانی بودند که برای خرید ارز با دو هدف کســب سود آنی یا حفظ ارزش سرمایه اقدام میکردند.
امــا از روز ۱۲ فروردیــن مــاه که بانکها جــای صرافیها را گرفتهاند و ســختگیری بیشــتری برای عرضه ارز اعمال میشود، دیگــر بازار ارز محل مناســبی برای کســب سودنیستودرنتیجهنقدینگیسرگردانی که در کشور وجود دارد با توجه به توقع باال برای کســب ســود باید بازار دیگری را پیدا کند.برهمیناساسبانکمرکزیباهدف جمعآوریوهدایتصحیحایننقدینگی سرگردان طرحهای مختلفی را در ماههای گذشته اجرا کرده است. طبق اعالم بانک مرکزیحجمنقدینگیدرپایانبهمنماه سال 6۹ به ۹84۱ هزار و 640 میلیارد تومان رسید که نسبت به ماه مشابه سال 5۹ بالغ بر ۳۲ درصد رشد داشته است.
براساسارقامپولیبهمنماهسال6۹، حجــم نقدینگی در پایان این مــاه با ۱8.8 درصــد افزایش نســبت به اســفند ماه 5۹ (۱۱ ماه) به ۹84۱ هزار و 640 میلیارد تومان رسید. این میزان رشد، در ۲۱ ماهه منتهی به بهمن ماه سال گذشته ۳۲ درصد رشد داشــته است. سهم شــبه پول از نقدینگی 40۳۱ هــزار و 0۳۳ میلیارد تومان و ســهم پول 58۱ هزار و 0۱۳ میلیارد تومان اســت. همچنین میزان اســکناس و مســکوک در دســت اشــخاص در پایان بهمن ماه سال گذشته 6۳ هزار و 0۳5 میلیارد تومان بوده کــه در ۲۱ مــاه 6.۳۱ درصد افزایش نشــان میدهد. در ماههای پایانی ســال گذشــته و در فاز نخســت التهاب ارزی این بانک با بســته سه گانه مدیریت بازار ارز سعی کرد تا با ارائه چشمانداز مناسبی از سود بخشی از ایــن نقدینگــی را جــذب کنــد. درهمین راســتا فروش گواهی ســپرده ریالی و ارزی و همچنیــن پیــش فــروش ســکه اجرایی شــد. هرچند گواهــی ســپرده ارزی چندان مورد توجه سرمایهگذاران قرار نگرفت اما ســپرده ریالی با ســود جــذاب 0۲ درصدی در زمانی که حداکثر نرخ ســود در بانکها 5۱ درصد است توانست بیش از 400 هزار میلیارد تومان جذب کند که البته بخشی از آن مربوط به تبدیل سپردههای بلندمدت بانکهابود. نقدینگیسرگردانبهکدامدرمیکوبد
در شــرایط فعلی گرچه از میان بســته ســه گانه ارزی بانک مرکــزی زمان فروش گواهی ســپرده ریالی 0۲ درصدی محدود بودودیگرامکاننداردولیهمچنانپیش فروش ســکه و فرصت سپردهگذاری ارزی دربانکهامهیاست.
گزارشهــا و آمارها نشــان میدهد که دراین شــرایط بازار ســکه تا حدودی جای ارز را گرفتــه و بخشــی از ســرمایهها را بــه ســوی خود جلــب کــرده اســت. برهمین اســاس درحالی کــه در فاز نخســت پیش فروش سکه درماههای پایانی سال گذشته استقبال سردی از این طرح شد، اما پس از اتفاقاتی که در بازار ارز در ســالجاری افتاد اقبال به بازار سکه بیشتر شده است.
براساسآمارهایمنتشرشدهازابتدای طــرح پیشفــروش تاکنــون، بیــش از دو میلیون و ۱۹ هزار قطعه سکه پیشفروش شــده اســت، این میزان پیشفروش سکه باعث شده که رقمی حدود دو هزار و 800 میلیــارد تومان نقدینگــی از بازارها جذب شود که البته بانک مرکزی باید منابع سود ایــن طرح را بــرای بازههــای زمانی تأمین کنــد، امــا در طرح جدیــد عالوهبــر جذب نقدینگــی، سیاســت مدیریت انتظــارات نیــز دنبــال میشــود. در حــال حاضــر، در شــرایطی کــه عملیــات خریــد و فــروش ارز بــا چالــش روبــهرو شــده و نــرخ ســود بانکها نیز به سطح قبلی بازگشته است، بــازار پیشفــروش ســکه، بهعنــوان یکــی از اصلیتریــن گزینههــای ســرمایهگذاری محسوبمیشود. بازارمسکنگزینهبعدی
درکنــار ســکه، بــازار مســکن بــا توجــه به رکــود چندین ســاله خود ایــن ظرفیت را داراســت تــا بخشــی از ســرمایههای ســرگردان را بــه خــود جذب کنــد. البته در نخستین ماه سال همانند ماه پایانی سال گذشــته بازار معامالت مســکن رونق قبل را نــدارد، چرا که عمده فروشــندگان برای فروش ملک خود به نرخهای باالتر، صبر کردهاندوخریداراننیزبرایتصمیمگیری صحیحتــر بــه رخدادهــای آینــده چشــم دوختهانــد. البتــه رشــد اوراق گواهــی حق تقــدم یــا همان تســهها کــه بســتری برای
دریافــت وام مســکن و فرصتــی بــرای سرمایهگذاری نیز محسوب میشود نشان داد کــه ســرمایهگذاران نیــم نگاهی نیز به این بازار دارند. درحالی که قیمت هر برگه اوراق مســکن پیش از التهاب ارزی در مرز 60 هــزار تومــان بود به یکباره بــه ۷۷ هزار تومان رسید. هرچند که دوباره این نرخ به عقب برگشــت اما در مجموع این اوراق با رشد قیمتی مواجه شــده است، رونقی که در مرحلــه بعــد میتواند در بــازار خرید و فروشمسکننیزتأثیربگذارد.
درکنــار رونــق معامــالت مســکن در ســال گذشــته بر میــزان ســرمایه گذاریها درایــن بخش نیز افزوده شــد. بهطوری که حجم ســرمایههایی که در تابستان و پاییز ســال گذشــته از ســوی ســازندهها صــرف تکمیل ساختمانهای ناتمام شد، بیش از 0۵درصدنسبتبهمدتمشابهدرسال۵۹ رشد کرد. تابستان پارســال، سرمایهگذاری در تکمیــل پروژههای ســاختمانی ناتمام
0۹ درصد نســبت به تابســتان ۵۹ افزایش داشــت و در پاییــز نیــز ایــن فرآینــد رشــد ۹۵ درصدی به خود گرفت. حال واحدهای تکمیــل شــده و نیمــه تمــام مســکونی در انتظارمشتریاست.
بانکهــا همچنان جذاب امــا انتظارات بیشتراست
درحالی که سرمایهگذاران ریسکپذیر بهدنبــال بازدهــی باالیــی هســتند، نــرخ ســود 5۱ درصــدی ســپردههای بانکــی و
ســود باالتر صندوقهــای ســرمایهگذاری بــرای ســرمایهگذاران محتاطتــر مطلوب به نظر میرســد ولــی ســرمایهگذارانی که در سالهای گذشــته از همین بازار پول به سودهای بیش از 0۲ درصد عادت کردهاند سخت قانع میشوند که نرخ سود کمتری به دســت آورند. برهمین اســاس در دوره التهاب ارزی سرمایههای زیادی از بانکها تخلیه شــد تــا در بازار ارز ســود بیشــتری را جستوجوکند.