کودکان کار، کارگران بی شناسنامه!
امــروز روز جهانی کارگر نامیده شــده، همان روزی که همه نگاهها به سمت کارگران زحمتکش کارخانهها میرود. همانهایــی کــه هــر از گاهــی طعــم تلــخ بیــکاری را بــه جــان میخرنــد و حقوقهایشــان را یــک خــط درمیــان میگیرند و بازهم ســر خم نمیکنند. در ایــن میان، اما نــام کودکانی هم به میان میآید که اگرچه نامشان در روز کارگــر، «کارگر» نوشــته نمیشــود، اما شبیه همان کارگرانی هستند که برای کســب روزی حالل، همه عمرشــان را بر ســر چهارراهها، به فال و گلفروشی میگذراننــد! اسمشــان کــودک کار اســت، امــا شغلشــان کســب درآمد بــرای خانــوادهای اســت کــه چشــم امیدشــان بــه او دوختــه شــده. اینهــا همــان کارگــران بــدون شناســنامهای هســتند که هویتشــان با «کار» معنا پیــدا میکنــد و اگرچه وجودشــان زیر بار سنگین زندگی خم شده، اما کسی کارگــر صدایشــان نمیکند!درحــال حاضر هیچ آمار دقیقی درباره تعداد واقعی کودکان کار در دســت نیســت، تنهــا آمــار همــان گفتههــای رئیــس اورژانــس اجتماعــی کشــور اســت که تعــداد کــودکان کار را حــدود 9 هــزار کــودک اعــالم میکنــد! کودکانــی کــه تعــداد زیــادی از آنهــا تــرک تحصیل کردهاند یا بازمانده از تحصیل هستند. برایــن اســاس ســازمان بهزیســتی در ســال گذشــته دربــاره کاهــش تعــداد کودکان کار پیشــنهادی را به دادستان کل کشــور ارائه کرد تا اگر کودکی 3 بار توسط مأموران این سازمان شناسایی شــد، حضانت او از خانوادهاش سلب و به بهزیستی واگذار شود.
«رضــا جعفــری ســدهی»، رئیس اورژانس اجتماعی کشور در این زمینه به «ایــران» میگوید: «بــا وجود اینکه تعــداد زیــادی از خانوادههــای ایــن کودکان متعهد به نفرســتادن آنها به خیابان میشــوند، اما باز شــاهد تکرار این اتفاق هســتیم. بر همین اســاس ســازمان بهزیستی پیشــنهادی به قوه قضائیــه در ایــن زمینــه اعــالم کــرده است.»وی با اشاره به اینکه معتقدیم مشــکالت معیشــتی خانوادهها است کــه موجب بــه وجــود آمدن کــودکان کاربه جای خانه و مدرسه در خیابانها میشــود، افــزود: «بــر همین اســاس تــالش میکنیــم تــا در کنار کــودک از خانواده آنها نیز حمایت کنیم. برخی از کــودکان کار روزهــا در خیابانها کار میکننــد و شــبها بــه خانههایشــان برمیگردنــد. بنابرایــن بــه این نتیجه رســیدیم تمرکزمان را به جای کودک معطوف به خانواده کنیم.»
جعفــری بــا اشــاره بــه اینکــه 46 مرکز کودک و خانواده در کشــور وجود دارد، میافزاید: در ســالهای گذشــته بــرای حمایــت از ایــن کــودکان تنهــا مراکز پذیرشــی شــبانه روزی فعالیت میکردنــد کــه ایــن موضــوع معایب بسیاری داشــت که ظرفیت محدود و مسئولیت گریزی خانوادهها از جمله آنهــا بــود. به همیــن خاطــر تصمیم به تأســیس مراکز حمایــت و آموزش کودک و خانواده گرفتیم.
رئیس اورژانس اجتماعی کشور با اشــاره به اینکــه برخی از ایــن کودکان خــود راضــی بــه حضــور در خیابــان نیســتند، ادامه میدهد: تعداد زیادی از خانوادههــای ایــن افــراد ممکــن اســت در اثر سقوط از ارتفاع و حوادث دچــار ازکارافتادگی شــده باشــند و به همیــن خاطــر کــودک بــرای تأمیــن مخارج خانوادهاش ناچار است که به خیابانها برود.
وی با اشاره به اینکه ارائه خدمات معیشــتی بــه ایــن خانوادههــا یکــی از اقدامــات بهزیســتی اســت، ادامــه میدهد: تعداد زیــادی از این کودکان تــرک تحصیــل کردهانــد و بازمانده از تحصیل محسوب میشوند. به همین خاطــر بــا شناســایی این افــراد تالش میکنیــم تــا مشــکل تحصیلــی آنهــا برطرف شود.
جعفری با اشــاره به اینکه رویکرد بهزیستی در این زمینه کاهش آسیب اســت، افــزود: مــا بــه کــودکان کار به عنــوان یــک مجــرم نــگاه نمیکنیم. در حالــی کــه برخــی از مســئوالن بیــن تکــدی گــری و کار تفاوتــی قائل نمیشــوند. در اینجــا بایــد توجه کرد کــه تکدیگــری جــرم اســت و حتــی قانونگــذار بــرای آن 6 مــاه تا 2 ســال حبــس پیشبینــی کرده اســت. حتی بر اســاس کنوانســیون حقوق کودک، مباشرت در اجبار کودکان به کار جرم محسوب میشود.