جای خالی «جذابیت» در بازار کتاب

در وصـــف ضرورت توجه به کتـــاب و کتابخوانی همین بـــس کـــه بگویم تا بـــه ســـراغ این یـــار دیرینـــه نرویم، نمیتوانیـــم با جهان اطرافمان آشـــنا شـــویم، اغراق نیست اگر بگویم بدون کتاب خواندن حتی به شناخت قابل قبولی از خودمان هم دســـت پیدا نخواهیم کرد. کتاب دریچهای اســـت به ســـوی خودشناسی و آشنایی بـــا مردم دیگر اقوام و دیگر ملل. هر چند که ما ایرانیان و دیگر ســـاکنان کره زمین همگی یک خانواده واحد به شـــمار میآییم اما همین خانواده هم برای شـــناخت بیشـــتر همدیگر به مطالعـــه نیاز دارد. کتـــاب حتی در مرزهای جغرافیایی یک کشـــور هم به نزدیکتر شدن مردم به یکدیگر کمک میکند، هویتساز اســـت و از سویی به گسترش اخالقگرایی و حفظ آن کمک میکنـــد. از همین رو حتی اگر باز هم از من درباره کتاب و ضرورت مطالعهاش بپرسید قبل از هر نکتهای به همین مسائل اشاره میکنم چراکه آنها را از جمله مهمترین کارکردهایش میدانم. زندگـــی بدون کتاب بی شـــک زندگی خالی از هویت و غنای فرهنگی اســـت. با این همه متأســـفم بگویم که کتاب چندی است حال و روز چندان خوبی ندارد، سالهاســـت مردمان این خطـــه از آن فاصله گرفتهاند و بـــه ضرورتهایی که مطالعه در زندگی هر کداممان دارد بی توجه شـــدهاند. البته برخالف برخی از دوستان فرهنگی معتقدم که نباید ناامید شد چراکه حداقل برای کودکان امروز میتـــوان طوری برنامهریزی کرد کـــه به کتابخوانی عالقهمند شـــوند و آن را در بزرگسالی هم رها نکنند. از ســـوی دیگر به مسئوالن فرهنگی و همه افرادی که کاری از دستشان ساخته است، پیشـــنهاد میدهم که با همکاری کارشناسان فعال در علوم اجتماعی و روانشناسی دست به بررســـی بزنند و ببینند که جوانان امروز به چه کتابهایی عالقهمندند. به واسطه تکنولوژیهای نوینی که این روزها در دسترس کودکان و نوجوانان قرار گرفته آنان آنقدر از ما بزرگساالن جلو افتادهاند که دیگر نمیتوان انتظار داشـــت چیـــزی از ما یاد بگیرنـــد، برعکس باید گفت که مـــا باید از آنان یاد بگیریم. شـــاید اگر دورههای گذشـــته بود چنین تفاوتی میان دو نسل دیده نمیشد، اما حاال شرایط به گونهای دیگر شده و حتی شاید بتوان گفت که تفاوت ما و جوانان از زمین تا به آسمان است. به همین واســـطه نیز معتقدم دیگر نباید تنها با اتکا به ســـلیقه خودمان برای مخاطبان دســـت به تألیف و انتشـــار بزنیم. باید پژوهشـــی انجام شود تا برآن اســـاس نویسنده و مترجم بدانند ســـراغ چه کتابها و موضوعاتی بروند. حتی شـــکل و قالبی که برای انتشـــار کتابها منتشر میشـــود هم از اهمیت بسیاری برخوردار است. چگونگی تبلیغ و معرفی کتابها هم از این امر مستثنی نیستند. در یک کالم باید حواسمان باشد که با فکر دیروز نمی توان امروزی فکر کرد. جـــوان امروز در دنیایی متفـــاوت از دنیای ما زندگی میکنـــد، از همین رو نباید براساس خواست و ســـلیقه خودمان به ســـراغ او برویم. مخاطبان امروز دیگر وقت خواندن آثاری همچون «شاهنامه» و «جنگ و صلح» را ندارند. باید فکر کرد و دید چطور میتوان کاری کرد که این شـــاهکارهای ادبی جهان برای آنان هم جذاب شـــود. باید تالش کنیم تا به فرزندانمان نزدیک شـــویم و بیشک کتـــاب یکی از راههایی اســـت که بـــه ما در این زمینه کمـــک میکند، پس کتاب بخوانیم و از آن کمک بگیریم.