کودکان از همان ابتدا قادر به درک جادوی کتابند

بی هیچ اغراقی معتقدم که ریشه اغلب مشکالتی که با آنها دســـت و پنجـــه نرم میکنیم، اعم از مشـــکالت محیط زیســـتی، اقتصادی، سیاســـی و اجتماعی همه در کم سوادیمان اســـت. البته منظورم برخورداری از تحصیالت دانشگاهی نیســـت، بلکه میخواهم به بی توجهیمان به کتاب و کتابخوانی اشاره کنم. متأسفانه با وجود فقر بســـیاری که در حیطه مطالعه متوجهمان شـــده اما چندیـــن برابر دانســـتههایمان ادعـــا داریم. همین مسأله هم باعث شده که زمین و زمان را بدهکار خود بدانیم و اغلب تصور کنیم که موجودی مورد ظلم قرار گرفتهایم. این در شرایطی است که کم یا زیاد همه کشورها گرفتار ســـطحی از مشـــکالت هستند، اما مســـأله اینجاست که شـــما نمیتوانید هیچ کشـــوری را بیابید که ســـاکنانش به اندازه ما ایرانیان غر بزنند! ما هر یک خود را فیلسوفی بزرگ میپنداریم و تصور میکنیم که قادریم تمام مشکالت جهان را با اتکا به دانش اندکمان حل کنیم. این در شرایطی است که برای حل برخی مشـــکالت جهان شـــاید به یک قرن تالش و گذشـــت زمان نیاز باشد و از سویی برخی دیگر از آنها هم تنها با یک لبخند برطرف شـــوند. همه اینها نیازمند این اســـت که ما از ســـواد و دانش کافی برخوردار باشیم، در غیر این صورت قادر به درک جایـــگاه واقعیمان نخواهیم بود. همین اســـت که به چنین حال و روزی افتادهایم. جای تأسف دارد که بگویم حتی من نویسنده که باید بیش از عموم مردم کتاب بخوانم هـــم به کمترین حد مطالعـــه رضایت میدهم چراکـــه در جامعهای زندگی میکنم که مردم آن مطالبه ســـواد چندانـــی از من ندارند. اینها را گفتم که تأکید کنم اگر بخواهیم به همین شرایط ادامه بدهیم، به جایگاه قابل قبولی دســـت نخواهیم یافت. بـــا ادامه راه در این مســـیر نه آرامـــش روحی چندانی نصیبمان میشود و نه حتی آسایش جسمانی قابل توجهی. از من و همسن و ســـاالنم که گذشته باشد، به هر حال بنای تفکرات ما به همین منوال گذاشته شده، بر همین اساس شاید از ما نتوان انتظار تغییر چندانی داشت. اما از همه مردم، از همه خانوادهها و تمام مسئوالن کشور درخواست میکنم که نگذارند نسل بعد از ما به این حال و روز گرفتار شوند و همچون ما حتی حوصله پژوهش نداشتهباشند. ما بدون اینکه اهل تحقیق و پژوهش باشـــیم، تنها دســـت به قضاوت میزنیم و این اتفاق خوبی نیســـت. در این بین دو راهکار پیشـــنهاد میدهم که توجه به همین دو مورد قادر به تغییری شـــگرف در زندگی نسلهای آیندهمان خواهد بود. نخســـت از مـــادران و پدران جـــوان میخواهم که از همان بـــدو تولد برای فرزندان خود قصه بخوانند، برای آنان شعر بگویند و تالش کنند تا عزیزانشان را با دنیای بی انتهای ادبیات آشـــنا کنند و حتی پیشنهاد میدهم که با کودکان بازیهای آهنگین انجام بدهند. این تصور اشـــتباهی اســـت که فکـــر کنیم بچهها قـــادر به درک جـــادوی کتاب نیســـتند. دومین موردی کـــه میخواهم از آن بگویم، این اســـت کـــه بچهها را همراه خود به نمایشـــگاه کتاب تهران یا کتابفروشیها ببرند و اجازه بدهند که لذت برخورداری از حق انتخاب را قبل از هرچه در خرید کتاب احســـاس کنند. البته نه اینکه بگذارند کودکشـــان به ســـراغ هـــر کتابی که خواســـت برود، نه! چراکه بازار کتاب کودک و نوجوان متأســـفانه پر از زشـــت و زیبا و مملو از خوب و بـــد اســـت. از همین رو میتوانند به ســـراغ چند ناشـــری که اطمینـــان دارند کتابهای آنها با نظر تیمهای کارشناســـی منتشـــر شـــدهاند، برونـــد. بگذاریم کودکان در میان قفســـههای کتاب چرخ بزنند و بفهمنـــد که به چه کتابهایی بیشـــتر عالقه دارند. این آزادی عمل میتواند سرآغاز عالقهمندی بیشتر آنان به مطالعه شود.