گلآقا؛ قهرمان شرقی

شــايد بــرای نســل امــروز كــه در معرض امواج انواع رسانههایاجتماعى و شــبكههای خبری هســتند هضــم اين واقعيــت ســخت باشــد كه بــه هنگام انتشــار نخســتين شــماره هفتــه نامــه گل آقــا در آبــان مــاه ســال 1369 تمامــى نســخههای آن تــا پيش از ظهــر به فروش رفت و به چاپ دوم رســيد. هفتهنامه طنز و كاريكاتور گل آقا با شعار «خنده بر هر درد بىدرمان دواست»، منتشر شد و تا دوازده سال انتشارش ادامه يافت.

هفته نامه گل آقا مثل هر نشريه ديگری طى انتشــارش دورههای متفاوتى را پشت سرگذاشــت. كيومــرث صابــری فومنــى كــه ســتون طنــز سياســى بــه نــام دوكلمه حرف حســاب را از ســال 1363 در روزنامه اطاعــات راهانــدازی كــرد از همــان آغاز از نــام مســتعار گلآقــا در كنار مــش رجب و شاغامبرایامضایمطالبخوداستفاده كــرد. خواننــدگان ايــن ســتون پرطرفــدار روزنامــه اطاعات تا مدتها نمىدانســتند كــه نويســنده ايــن ســتون كيســت؟ و تنها بواســطه ماجرايى با صــادق خلخالى بود كــه نام وی فاش شــد، اما باز هــم در زمان انتشــار هفته نامه گل آقا بسياری از هويت و نام واقعى شخص گل آقا مطلع نبودند. با انتشار نخستين شماره موجى از هيجان و گمانــه زنى درباره هويــت و هدف و مرام شــخص گل آقــا و اعضای تحريريــه به راه افتــاد. در شــرايطى كه حتى خــود صابری هــم اميد به انتشــار دومين شــماره گل آقا نداشــت، خوانندگان نيز در انتظار برخورد با اين نشريه بودند كه برای نخستين بار در تاريخ بعد از انقاب به خود اجازه داده بود كاريكاتور وزيران و برخى دســت اندركاران نظام را بكشــد و به زبــان طنز از آنها انتقاد كند. گروهى گل آقا را ادامه تحريريه نشريه پرطرفــدار توفيــق (كه انتشــارش در ســال 1350 متوقف شــد) مىدانســتند، عدهای ديگر گمــان مىكردند گروهى جان بر كف كه قصد برخورد با حاكميت را دارند پشت پرده اين نشريه هستند و برخى هم انتشار و ادامه اين نشــريه را تنها سوپاپى از جانب نظــام بــرای تعديل وضــع موجــود تلقى مىكردند. همين نظر بعدها دســتخوش طنــز صابری قــرار گرفــت و بارها بــا دادن لقب ســوفاف به خود و قرار دادن ســوفاف در تابلوی نمادهای گل آقايى به شوخى با اين مفهوم دوگانه پرداخت. در ميان همه اين گمانــه زنىها، خود صابری به هســته اوليــهای كــه برای چاپ نخســتين شــماره گردهــم آمدند گفت كــه اميدی بــه ادامه انتشــار ندارد. تا چندين هفته تهيه و چاپ هــر شــماره در فضايى صــورت مىگرفت كه هر شــماره، شــماره آخر تلقى مىشــد. در هميــن هنگام هســته اوليه هفتــه نامه بتدريج بيشــتر مىشد و شــكل مىگرفت. اين گروه شامل طنزپردازان قديمى و چند نيــروی جوانتــر بــود كــه در ايــن فاصله با قلم زنىهای پراكنده اســتعداد و توانشان شناسايى شده بود.