تعهد اروپا به اجرای مداوم، کامل و مؤثر برجام

اتحادیه اروپا در پایان مذاکرات بروکسل با صدور بیانیه ای تأکید کرد

اولین گام اروپاییها بــرای نگــه داشــتن ایــران در برجــام امیدوارانه به نظر رســید. سهشــنبه شــب اولین دور از گفتوگوهای ایران با اروپا در بروکسل انجام شد و سخنان حاضران در این نشست حاکی از رضایت بود. اگر چه این ابتدای راه فرصت دو ماههای اســت که تهران بــه بروکســل داده، اما محتوای بیانیــهای کــه توســط موگرینــی خوانــده شــد، نشــان از آن دارد کــه اروپاییهــا بــه دغدغههــای اصلــی ایــران توجــه دارنــد چنانکــه در ایــن بیانیــه بــر تــالش جهت حفظ و تعمیق روابط اقتصادی با ایران، ادامه فروش نفت، گاز و انتقالهای مالی مربوط بــه آن، ســرمایهگذاری بیشــتر در ایــران و ارائــه اعتبــار صادراتــی بیشــتر و ایجاد خطوط اعتباری ویژه در زمینههای مالــی، بانکــی، بیمــهای و ... تأکیــد شــده اســت. بــا این همــه محمدجــواد ظریف در موضعــی واقع بینانه تأکیــد کرد که ما انتظــار نداریم اروپا بین مــا و امریکا یکی را انتخــاب کنــد. امــا او گفت که در مســیر صحیــح حرکــت میکنیم. ایــن در حالی اســت که دونالد توســک رئیس شورای اروپا در انتقاد به سیاستهای واشنگتن اعــالم کرد: اروپا بایــد توهماتش را دور بریزد؛ با چنین دوســتانی(ترامپ) چه نیازی به دشمن داریم!

ایران و اروپا در نخســتین دیدار خود بعد از خروج امریکا از برجام که سهشنبه شب در بروکسل برگزار شد، روند امیدبخشی از امــکان ادامه حیات ایــن توافق روایت کردنــد. فضــای امیدبخشــی کــه در آن مقامهــای اروپایــی از آغــاز مأموریــت چارهجویــی بــرای حفاظــت از منافــع تجــاری تهران خبــر دادنــد و همزمان با این هشــدار مقامهای کشــورمان روبهرو شــدند که مأموریت آنهــا فرصت زیادی بــرای انجــام نــدارد؛ فرصتــی کــه ایــران بــرای آن ضرباالجــل 60 روزه معیــن کــرده و بــه نظــر میرســد خواســت آن درخصوص تضمین بخشــیدن به ادامه بــی کــم و کاســت مناســبات اقتصــادی ایــران و مؤسســات اقتصادی کشــورهای منظومه غرب مورد پیگیــری جدی قرار گرفتــه اســت. ایــن تالشهــا پــس از آن صــورت میگیرد کــه دولتمــردان امریکا بعــد از خــروج از برجــام اعــالم کــرده انــد تحریمهــای هســتهای ایــران را بــاز میگرداننــد. آنها در پــی این تصمیم به کشــورهای اروپایــی هشــدار دادهانــد کــه ممکن است تحریمها گریبان آنها را هم بگیرد. در مواجهه با چنین شرایطی بود که اروپاییها با درخواســت از ایران برای ماندن در برجام میکوشــند به راه حلی برســند که هم کمک کنند ایران از منافع برجام بینصیب نماند و هم توافقی که خاصــه از منظــر امنیتی بــرای آنها حائز اهمیت اســت، فرونپاشد. به این ترتیب آنهــا در نخســتین گام بــرای حــل ایــن مشــکل روز سهشــنبه در بروکســل جمع شــدند و پــس از رایزنــی بــا وزیــر خارجه ایران اعالم کردند که به دنبال یافتن راه حلی فوری بــرای ادامه تجــارت با ایران هستند. ■ نشست یک ساعت و نیمه در بروکسل نشست مشترک وزرای خارجه ایران و ســه کشــور اروپایــی بــا حضور مســئول سیاســت خارجی اتحادیه اروپا سهشنبه شــب در بروکســل و مقــر اتحادیــه اروپــا برگزار شد. در این جلسه که محمدجواد ظریــف وزیــر خارجــه ایــران، «بوریــس جانســون» وزیــر خارجه انگلیــس، «ژان ایــو لودریــان» وزیــر خارجــه فرانســه، «هایکــو مــاس» وزیــر خارجــه آلمــان و فدریــکا موگرینــی مســئول سیاســت خارجــی اتحادیــه اروپــا حضور داشــتند و یــک ســاعت و نیم بــه طــول انجامید، طرفین بر ادامــه رایزنیها توافق کردند. براســاس توافقات حاصله و در بیانیهای که موگرینی پس از پایان نشست قرائت کــرد، قــرار اســت نشســت کمیســیون مشترک برجام با حضور معاونان وزارت خارجه ایران و 5 کشــور دیگر هفته آینده در ســطح مدیــران سیاســی و معاونــان وزرای خارجــه ایــران، روســیه، چیــن، آلمــان، فرانســه و انگلیــس و بــا حضور نماینــده اتحادیــه اروپــا در ویــن برگــزار شود. در این نشست که بنا به درخواست ظریــف از موگرینــی برگــزار میشــود، ایــن بار نماینــده امریکا حضــور نخواهد داشــت. همزمان نیز کمیســیون اروپایی امروز- پنجشنبه- درباره احیای قوانینی تحت عنوان قوانین مسدودساز با هدف مقابله با تحریمهای فراسرزمینی امریکا تشکیل جلســه میدهد. همزمان با این رویدادها دونالد تاســک، رئیس شــورای اروپا خبر داده اســت که رهبران اتحادیه اروپــا در تالش بــرای تدوین یک پاســخ مشــترک بــه تصمیــم تعجببرانگیــز «دونالد ترامپ» رئیس جمهوری امریکا درباره توافق هســتهای ایران و مالیات بر تجارت گردهم میآیند. ■ برجام در بخش مراقبتهای ویژه

فدریــکا موگرینی، مســئول سیاســت خارجــی اتحادیــه اروپــا پــس از دیــدار با وزرای خارجــه ایــران، بریتانیا، فرانســه و آلمــان گفت که این گروه به کارشناســان خــود مأموریــت داده بــرای حفاظــت از منافــع تجــاری اروپــا در ایــران چــارهای بیندیشــند و تدابیــر مــورد نظــر خــود را ظرف چند هفته اعــالم کنند. به گزارش تسنیم، موگرینی در نشست خبری بعد از مذاکرات سهشــنبه شــب از دستور کار معاونــان وزرای خارجــه بــرای برگزاری نشســت کمیسیون مشــترک برجام خبر داد و کار ویــژه چنیــن نشســتهایی را روشــن کردن ابعاد مناســبات اقتصادی ایران و نهادهای مالی بینالمللی و حل و فصل مشــکالتی دانســت که بازگشت تحریمهای هســتهای امریکا میتواند به ایجاد موانع جدی بر سر راه آن بینجامد. مســئول سیاســت خارجی اتحادیه اروپا از مصمــم بودن 28 کشــور اروپایی برای حفــظ برجام ســخن گفــت و کوشــید به ایران اطمینــان خاطر دهد که اروپا برای ارائه حفظ تعهداتش به جای امریکا هم جبــران مافات میکند. موگرینی ســؤال درباره افــزودن ضمیمه به برجام را هم مشــخصاً رد کرد و گفت: ایــن توافق نیاز به اصالح ندارد بلکه نیازمند راهکارهای عملی و مشــخص برای حفظ برجام در دوره پس از خروج امریکاست.

مســئول سیاســت خارجــی اتحادیــه اروپــا همچنیــن اعــالم کــرد کــه امــروزچهارشــنبه- در دیدار با اعضای اتحادیه اروپــا دربــاره «قوانیــن مسدودســاز» کــه ســاز و کاری بــرای مقابله بــا تحریمهای فراســرزمینی امریــکا هســتند، گفتوگو میکنــد. او در پاســخ بــه این پرســش که طرفیــن بــه مهلــت تعییــن شــده برای مذاکــرات تا چــه انــدازه پایبنــد خواهند بود، تلویحاً اشــاره کرد که ایران و اروپا به فوریت یافتن راهکارهای ســازنده وقوف دارنــد نه به دلیل زمانهای اعالم شــده که بر پایه اهمیتی که ســرعت دســتیابی به حل مشــکالت پــس از خــروج امریکا وجــود دارد. او در ایــن رابطــه گفت: «اگر میخواهیم ایــن توافق را حفظ کنیم که کار سادهای هم نیست، هرچه زودتر این کار را کنیــم، بهتر و ســادهتر اســت. البته بــاز هــم میگویــم، کار ســادهای نیســت و اگــر بخواهــم از اصطالحــی کــه برخی دور میــز بــه کار بردنــد اســتفاده کنــم، بایــد بگویم کــه گویی یکی از اقــوام ما در بخش مراقبتهای ویژه است و همه ما میخواهیم در اســرع وقت او را از بخش مراقبتهای ویژه خارج کنیم.»

مســئول سیاســت خارجــی اتحادیــه اروپــا همچنیــن حفــظ مؤثــر برجــام را راه مؤثــری بــرای گفتوگــو دربــاره ســایر مســائل با ایــران دانســت و در این رابطــه گفــت: «با بــودن برجام مــا برای رســیدگی به هر موضــوع دیگری که باید بــه آن بپردازیــم، چه مســأله موشــکی و چــه مســأله منطقــهای، شــانس بهتری داریــم.» او در تأکید بیشــتر این موضوع یــادآور شــد: «مــا همــواره بــه صراحــت گفتهایــم کــه اگــر توافق هســتهای حفظ شــود، شــانس بیشــتری بــرای گشــودن مسیرهای گفتوگو با ایران وجود خواهد داشت.» ■ لندن: ایــران را بــه مانــدن در برجام قانع میکنیم

عــالوه بــر مســئول سیاســت خارجی اتحادیــه اروپا، وزرای خارجه ســه کشــور اروپایــی هــم از تالش بــرای رســیدن به راهکار بــرای باقی ماندن برجام ســخن گفتنــد. بوریــس جانســون، وزیــر خارجه بریتانیــا هــم در بروکســل گفــت: «مــا مجموعه تدابیری را بررسی خواهیم کرد که اروپا ممکن است بتواند تدوین کند و با کمک آن ایــران را به ماندن در برجام قانــع کنــد.» او افــزود: «مــا گزینههــای بالقــوه بــرای حمایت از ادامــه معافیت ایــران از تحریــم را بررســی خواهیم کرد تا تعهداتمان نســبت بــه توافق نقض نشــود.» امــا هایکو مــاس، وزیــر خارجه آلمان گفت روشن است که این کار آسان نخواهد بود.

ایــن در حالــی بــود که آنــگال مرکل، صدراعظــم آلمــان در ســخنانی کــه در جریــان یــک نشســت پارلمانــی مطرح میکرد، خواستار مذاکره با ایران و حفظ توافق هســتهای شــد. به گــزارش رویترز، مرکل با اشــاره به نقش منطقه ای ایران و برنامــه موشــکی آن گفــت: «بهتریــن راه بــرای پاســخ دادن بــه نگرانی جهان دربــاره نقش ایــران در منطقــه و برنامه موشــکهای بالســتیکی ایــن کشــور این اســت که در چارچوب توافق هستهای با ایــران، حتی پس از خــروج امریکا از این توافق باقی بمانیم.» مرکل با بیان اینکه «این توافق کامل نیســت اما همانگونه که آژانس بینالمللی انرژی اتمی تأیید میکند، ایران به آن پایبند بوده و به تمام تعهداتش در این توافق عمل میکند»، افــزود: «این توافــق به طــور یکپارچه در شورای امنیت ســازمان ملل به تصویب رســید از همین رو ما؛ انگلیس، فرانسه و آلمان به همــراه دیگر اعضــای اتحادیه اروپــا بر این باوریم کــه لغو توافق در این شرایط اشتباه است.» مرکل با بیان اینکه در شــرایط کنونی مشکالتی در روابط فرا آتالنتیــک وجــود دارد، گفــت: «هر چند روابــط فــرا آتالنتیــک باید بــر اختالفات در ایــن روزها غلبه کند کــه در صدر آنها موضوع خروج امریکا از توافق هســتهای با ایران قرار دارد.» ■ ظریف: در مسیر صحیح حرکت می کنیم وزیر امور خارجه ایران سهشنبه شب

پــس از دیداری که بــا موگرینــی و وزرای خارجــه اتحادیــه اروپا داشــت، گفت که تالشهــا بــرای نجــات برجام در مســیر صحیــح حرکــت میکند. ظریــف گفت: «بــه عقیده مــن ما در مســیر صحیح در حرکت هستیم تا اطمینان حاصل کنیم منافع تمامی کشــورهای باقــی مانده در برجام بخصوص ایران حفظ و تضمین میشــود.» وزیر خارجه با اشاره به اینکه «جلســه آتی، جلسه کمیسیون مشترک اســت کــه بــه درخواســت ایــران هفتــه آینــده در ســطح مدیران سیاســی برگزار میشــود و جلســه وزرا هــم پیشبینــی شــده که در زمان مناسب تشکیل شود»، افــزود: «حرکــت مناســبی آغــاز شــده و امیــدوارم ایــن حرکــت به نتیجه برســد. مــا زمــان زیــادی نداریــم در چنــد هفته آینده خواهیم دید که آیا در عمل درباره

اقداماتی کــه امروز توافــق کردیم انجام شود، چقدر میتوانیم پیش برویم.» وی افــزود: «همــه طرفهای اروپایــی تأکید کردند به تعهدشــان که ایــن کار را انجام بدهنــد، ما هم با آنهــا در این چند هفته آینده کار خواهیم کرد که این تضمینها بــه وقــوع بپیونــدد.» رئیــس دســتگاه دیپلماســی همچنیــن گفت: مــا گفتیم که باید حقوق ایران تضمین شود و آنها هــم گفتند تــالش خودشــان را میکنند. وی همچنیــن تحریــم رئیــس کل بانک مرکــزی ایــران از ســوی امریــکا را هم به مثابه ســایر اقدامات امریــکا غیرقانونی خوانــد. وزیر امور خارجه ایــران افزون بر رایزنــی بــا مقامهای حاضر در بروکســل بــا همتایــان خــود از کشــورهای ایتالیــا، بلغارســتان، اتریش و اسپانیا هم تلفنی گفتوگو و تبادلنظر کرد.

ظریف با اشــاره به اختــالف برجامی امریــکا و اروپــا افــزود: «اروپــا و امریــکا در موضوعاتــی دارای اشــتراک و در موضوعاتی اختالف دارند؛ فعالً موضوع ایران موضوعی اســت که مــورد اختالف آنهــا اســت معنــیاش ایــن نیســت کــه امریکا و اروپا فردا با هم درگیر میشــوند کما اینکــه ســالها در مــورد موضوعات دیگر با هم اختالف داشتند اما اروپاییها خط خــود را دنبال کردنــد و امریکاییها خط خودشان را دنبال کردند.»

وزیر امور خارجه ادامه داد: «ما دنبال خیالبافی نیســتیم که اروپــا رابطهاش را بــا امریکا به هــم بزند. نــه چنین چیزی امکانپذیر است و نه اروپاییها خودشان چنین حرفــی میزنند، بلکــه دنبال این هســتیم که اروپا از منافع خــودش دفاع کند.»