به«تابستان»لنینگرادخوشآمدید

پس از ۸ روز نمایش فیلمهای ۱۲ گانه حاضر در بخش مسابقه هفتاد و یکمین دوره جشــنواره کن فرانســه و در حالی که هنوز شش فیلم روی پرده نرفتهاند و طی امروز و فردا اکران میشــوند (شنبه شب آینده زمان توزیع جوایز است) سرانجام مدعی اول فتح نخلطالیی چهره نشان داد. این مدعی، فیلمی از سینمای پر رمز و راز و مدرن روســیه با نام «تابســتان» اســت (کــه روسهــا آن را »Leto« مینامند) ســاخته کریل سربرنیکوف که در میان سینماگران ناراضی روسیه جایگاهی ویژه دارد. زاویه داشتن او با دولت مرکزی در مسکو داستانتازهای نیست اما آنچه کار او را بدیع میکند، فکر برجستهای است که صرف ساخت این فیلم کردهاست ■ مرگدرژرفنایزندگی «تابستان» داستان یأس در عین امید و مرگ در ژرفنای زندگی است که با نگاه شاعرانه یک هنرمند بیان شــده است. ســربرنیکوف در «تابســتان» بهزندگی و کارهای یک گروه موسیقی پاپ میپردازد که در اوایل و اواسط دهه 0۸۹۱ در شهر تاریخی لنینگراد فعالیت میکنند و مجبورند بهطور زیرزمینی کار کنند چرا که ســاختهها و ادبیات ترانههایشــان چیزینیستکهبتواندرمألعامعرضهکرد.کارگردانمیکوشدباتشریحروابطضروری و گروهی افراد این گروه زندگی مردم را در اتحاد جماهیر شوروی رو به اضمحالل در دهه کلیدی0۸۹۱ به تصویر بکشد. دههای که از میانه آن قدرت در یک کرملین سرشار از تضاد به میخاییل گورباچف رسید و او با گالس نوست اتحاد شوروی را به سوی تالشی و تبدیل آن به 5۱ جمهوری مستقل سوق داد. سربرنیکوف با تردستی یک نمایشگر خیابانی از کاراکترهای قصه خود مردمانی میسازد که هر چند برای مردم موسیقی میسازند اما به سبب محدودیتهای زمان کمونیسم مجبورند به طور پنهانی فعالیت کنند و همین کاراکترها با نگاه استعاره وار این کارگردان مبتکر بیشباهت به چهرههای پر سر و صدای دنیای موســیقی عامه پسند غرب در همان سالها نیستند. نمیتوان گفت که از همین حاال فیلم سربرنیکوف به طور قطع گوی سبقت را از سایر مدعیان فتح نخلطالی ۸۱0۲ ربوده است، اما اگر این اتفاق روی بدهد، کسی تعجب نخواهد کرد. ■ «سهرخ»همبدونشانسنیست در میــان دو فیلــم ایرانــی بخش مســابقه هــم «ســهرخ» کار تــازه جعفر پناهــی از «همه میدانند»ساختهاصغرفرهادیپیشافتادهوشرایطبهگونهاینیستکهبتوانگفت«سه رخ» برای رسیدن به نخل طال شانسی ندارد، هرچند تا این لحظه «تابستان» سربرنیکوف به موازات هوای اردیبهشتی کن، داغترین و موفقترین رویداد این شهر بوده است.