سیمای اسالم به روایت امام(ره)

کار بــزرگ امام خمینی(ره) غبارزدایی از چهره اســام بود؛ اسام به عنوان حقیقت نابی که با محوریت قرآن و اهــل بیــت(ع) دربــر دارنده اصــول بنیادین زیســت مــادی و معنــوی توأم با ســعادت نوع بشــر اســت. اما متأســفانه بــا فقدان امــام(ره) حل و بحث مســائل در حوزه نظری و عملی اســام که میتوانست راهگشای مسئوالن و نظام جمهوری اسامی باشد، ناتمام ماند. زیــرا در طول تاریخ، به دلیل کج اندیشــیها، توقف در مصادیــق، تنگ نظریها و گاه به دلیل ســوء اســتفاده حکومتهــا و قدرتهــای فاســد، بتدریــج بســیاری از احکام درخشان اسام به عنوان مکتب رهایی بخش و راهگشا به ضد خود تبدیل شــد و چهرهای نامناســب و ناتوان از تأمین ســعادت نوع بشــر از آن ترسیم شد. این دو جریان یعنی کجاندیشی برخی مسلمانان و سوء استفاده برخی قدرتها در دورههایی توانســتند اســام را به عنوان یک دین منزوی، متعلــق به 1400 ســال پیــش و با احکام غیرقابــل اجرا در جهــان معاصر و معارض با علم و پیشرفت معرفی کنند. بر اثر این گونه تبلیغات آرام آرام این ذهنیت در جوامع اســامی به وجود آمد که اساســاً جریانهای مذهبی مسئولیتی در حوزه سیاست و در اداره امور جامعه بشری ندارند و دین یک امر شخصی است. در رژیم گذشــته نیز شــاهد ترویج اســامی بودیــم که از زندگــی روزمره مردم دور بود. در چنین شــرایط و محیطی، هنر امام عرضه اســام ناب بود، همان اسامی که توانست جامعه عقب مانده جاهلی را به مدینه فاضله رشد یافته تبدیل کند. امام با دین اسام به عنوان آیین زندگی که هم به دنیا و هم آخرت مردم توجه دارد، وارد میدان شــد. در دیدگاه امام اســام ظرفیت اداره بهینه جامعه بشری را در همه اعصار و سرزمینها داراست، منعطف است، به این معنی که همراه با اصول ثابت منطبق با سرشــت انسان، دارای احکام فرعی اســت که همراه با مقتضیات زمان و مکان به نیازهای انســان پاسخ میدهد. به همین دلیل امام تأکید داشــتند که زمان و مکان به عنوان دو اصل کلیدی در اجتهــاد بایــد مدنظر باشــد و اجتهاد مصطلــح حوزهها برای پاســخگویی بــه مطالبــات کافی نیســت. از دید امــام، اســام در مواجهه با دشــمنان دین مقاومت، ایستادگی و نفی سلطه است. اما مبنای این دین در برخورد با مردم و نوع بشر، بویژه در میان جوامع اسامی رحمانیت، مهربانی و عطوفت است. اســامی که امام مروج آن بودند، شریعت سهله و سمحه است، شریعتی که قــرآن فرمــود: «ما جعــل اهلل علیکم فیالدین من حرج» یعنــی دین نیامده اســت عرصــه زندگی را بر مــردم تنگ کند، زندگی راحت و خــوش را بر مردم حــرام کنــد، بلکه آمده تا در پرتو علــم و دانش نهایت بهرهبرداری درســت از مواهب طبیعت به نفع جامعه بشری صورت بگیرد. اسام امام اسامی است که در آن خشونت و تحجر جایی ندارد و با نوآوری نه تنها مخالف نیست، بلکه بر آن تأکید دارد. اسام مورد اشاره امام مبتنی بر حقوق بشر، حقوق اساسی انســان و حقوق زنان و اقلیتها اســت. در این اســام هیچ قدرت و حکومتی بدون خواست و رأی مردم مشروع نیست و نمیتواند بر مردم حکومت کند. برپایه همین نگاه بود که امام نظام را طراحی و مهندسی کرد که مسأله آزادی مطبوعــات، رأی مردم و ابتنای همه امور بر رأی مردم و نشــأت گرفتن قدرت و مســئولیت در کشــور با رأی آزاد مردم و دیگر اصول مترقی قانون اساسی، در حقیقت ترجمان حقوقی اسام نابی است که امام ارائه کردند و تا زنده بودند و در ســمت رهبری بودند، علی رغم مشــکاتی که بود از جمله 8 سال جنگ تاش کردند این مبانی ارزشی نهادینه و اجرا شود. با وجود همه این تاشهای امام متأسفانه هنوز بسیاری از آموزههای اسام ناب در کشور ما مهجور است و هنوز نگاههای ارتجاعی و عقبمانده نسبت به برخی از آموزههای دین به چشم میخورد. بعضیها هنوز در گذشته سیر میکنند، با مقتضیــات زمان حرکت نمیکنند و در واقع چهرهای بســته و کوچههایی تنگ و باریــک از اســام و احکام اســامی ارائه میکنند که موجب دین گریزی جوانان میشود.