روشنفکر حوزه عمومی

اگـــر بخواهیـــم نگاهی کلی بـــه آثار دکتـــر ســـیدمحمدامین قانعیراد داشـــته باشـــیم، بـــه یـــک نکتـــه کلیـــدی بـــر میخوریـــم و آن ایـــن اســـت که جامعـــه ایـــران در کلیت خود چه در بســـتر تاریخی در ســـیر تحـــوالت و تطوراتـــش و چـــه در وضعیت معاصرش و نســـبتش با جامعه جهانی یکی از دغدغههای دکتر قانعیراد بود. او به این باور داشـــت که ما یـــک کلیتی به نام «جامعه ایران» را باید هم در ســـیر تحـــوالت تاریخی و هم در بســـتر معاصرش بشناســـیم. او جامعهشناســـی نبـــود کـــه دغدغـــه تئوریپـــردازی و مفهومپردازی صرف داشته باشد. تیـــپ یا نـــوع جامعهشناســـی دکتـــر قانعـــیراد، در ذیل مفهـــوم «جامعهشناســـی مردممـــدار» قـــرار میگیرد و بهعنـــوان روشـــنفکر حـــوزه عمومی شـــناخته میشـــود. بهگونهای او دغدغه حوزه عمومی را داشـــت و آن را یکی از مصادیق مهم علم جامعهشناسی میدانست و مانند بســـیاری از جامعهشناســـان بزرگ معتقد بـــود، موضوع جامعهشناسی، جامعه مدنی است. قانعیراد، ارتقای جامعه مدنی و رفع موانع توسعه آن را منوط به مشارکت نخبگان میدانست و قائل به سه تیپ نخبگان عمومـــی در جامعه بود؛ روحانیـــون و حوزویان، دانشگاهیان و هم روشنفکران عرصه عمومی. به زعم او، این ســـه تیپ باید با هم به یک همزبانی برسند تا نتیجه این داد و ستد کمک به رشد و توسعه جامعه مدنی باشد. برای اینکه ایدهها در این ســـرزمین به وضعیت مطلوب برســـند و از حالت یک ســـاختار ذهنی بـــه بافتاری عینی در بیایند باید نهادســـازی صورت گیرد و دکتر قانعیراد، انجمن جامعهشناســـی را بهعنـــوان پایگاهـــی برای این دانش قرار داد و از رهگذر آن و با ســـعهصدر به شکوفایی آن کمک کرد.