دنبال ایجاد یک گفتمان هنری هستیم

آغاز به کار پروژه «ایران- ایران» و نخستین نمایشگاه این پروژه

«ایــران- ایران» نام پروژهای اســت که در آن، بــا آن و از طریــق آن پروژههای هنری تعریف و به اجرا در خواهند آمد. این پــروژه میخواهد تنها بــا رهیافت هنر، با طرح ایران و نسبت آن با جهان، از طریق آثار هنری، گفتوگویی هنری را طــرح کنــد. نخســتین رویــداد از این پــروژه، «گــوزن زرد ایرانــی» نــام دارد. رویداد و نمایشــگاه «گوزن زرد ایرانی» از روز سهشــنبه 9۲ خــرداد ماه در خانه نمایــش «دا» کار خــود را آغــاز کــرد و طی چهــار روز هنرمندان مختلف این پــروژه، اجراهــا و ایدههــای خــود را بــه نمایــش میگذارنــد. ایــده ایــن پــروژه را آنیمــا احتیــاط طــرح کــرده اســت و نمایشــگاه گردانی رویــداد نیز برعهده سانیا نوری است.

■ آقــای آنیمــا احتیــاط دربــاره طرح و ایده «ایران- ایران» توضیح بدهید.

مــن نزدیــک بــه 4١ ســال اســت کــه روی گویشهــا و لغتهــای بــه اصطــاح محلــی بــرای تدویــن یــک لغتنامــه کار میکنم. با این نگرش که چگونه میتوان با این ســپهر گســترده واژگانی، مصالح یا بهتر اســت بگویم طرحهایــی برای تفکــر فرآهــم آورد. مــن وًهمنســانم محتــوای تفکرمان عمدتا مبتنی بــر نگاه و نقل قولهای فــان متفکر نامــی اســت. همین بود کــه در کنــار مطالعــه متــون ادبــی و فلســفی، راه و چــاره را در مطالعــه گویشها و لهجهها و ریشههای لغات یافتــم. همین االن، الیههای گســترده و متنوعــی از آنچــه فرهنــگ و تمــدن ایرانی نامیده میشــود، در بسیاری از کشورهای اطراف دور و نزدیک ایران، بهصــورت زنــده وجــود دارد. همیــن اســاس ایجــاد یــک گفتمــان هنــری است.

■ خانــم ســانیا نــوری شــما بهعنــوان گردآورنــده نمایشــگاه، لطفــاً از ایــن نمایشگاه بگویید.

عنــوان ایــن نمایشــگاه گــوزن زرد ایرانــی اســت کــه نامــی نمادیــن هم هســت. گوزن زرد ایرانی نــام حیوانی اســت کــه از قدیــم توانســته نســل خــود را در برابــر انقراض حفــظ کند. عــاوه برایــن نقــوش ایــن حیــوان به روی ُمهرهــای ِگلــی از بخــش شــرقی تپــه کهنــدژ نیشــابور، قطعــه ســفال ساســانی به دســت آمده از نینوا و نیز روی بدنه خمرهای متعلق به شــمال میان رودان، مشاهده شده است. این پروژه سریالی است و در ذیل «ایرانایــران»، هر بــار پروژهای طــرح و اجرا میشود.

■ چــه هنرمندانی دراین پروژه با شــما همکاری میکنند؟

در ابتــدا، طــرح رویــداد بــرای هنرمندان ارسال شــد و از هنرمندانی کــه عاقهمنــد بودنــد، دعــوت بــه عمــل آمــد. افتتاحیه رویــداد با اکران مســتند جــام حســنلو اثــر کارگــردان برجســته و شــاعر پیشــرو، محمدرضا اصانــی اســت. جــام طــای حســنلو قدمتــی ٠٠۲3ســاله دارد کــه نقــوش روی آن داســتانی حماســی را نقــل میکنــد. جناب آقای اصانی مســتند ارزشمندی درباره این جام ساختهاند کــه اکــران میشــود و در ادامــه خانم ســودابه فضائلی یکی از نویســندگان، اســطوره شناســان و نمــاد شناســان فرهیختــه درباره ارزشهــای تاریخی و نمادهــای ایــن جــام ســخنرانی میکننــد. ایــن رویــداد از دیــروز آغــاز شــده و تا یکم تیرماه با همکاری علی اتحــاد، کورش ادیــم، هومن داوودی، نیمازاغیان، مونازاهد، فؤاد علیجانی، فرشــاد فدائیان، دانیال کانتری، نادر مشــایخی، ســولماز نراقی، نازنین نانا واال جــم، ح. هاتــف و هســتی هیــچ ادامه خواهد داشت.

■ ماهیت ایــن رویدادها به چه شــکل است؟

عــاوه بــر اکــران مســتندهای جام حسنلو اثر محمدرضا اصانی، مستند دیگــری از مستندســاز بــزرگ معاصر آقای فرشــاد فدائیان بــه نام «جهله» نیز اکران میشــود. جهله، نام کوزهای اســت بــا قائــده کــروی کــه در جنــوب کشور ســاخته میشــود اما این مستند بــه تحــول ایــن کــوزه ســفالی و تبدیل آن بــه یــک ســاز کوبــهای میپــردازد. در ادامــه، علیرضا مشــایخی و دانیال کانتــری رویــدادی شــنیداری را ارائــه میکننــد. همچنیــن ســه چیدمــان از فــؤاد علیجانــی، محمــود مکتبــی و هســتی هیــچ نیــز در ایــن نمایشــگاه گردآوری شــده اســت. باقــی برنامهها ماهیتــی اجرایــی دارنــد. احتیــاط در توضیح اینکه چرا «خانه نمایش دا را برای این رویــداد انتخاب کرده اند؟»، میگویــد: خانه نمایــش دا، با قدمتی نزدیــک به یک قــرن و بنایــی جذاب، بیشــترین نزدیکی را به پروژه «ایرانایــران» داشــت و مدیریــت خانــه نمایــش دا، بهعنــوان مجــری طــرح، وارد همکاری با هنرمندانی شــد که در این پروژه فعال بودند.