راهحل؛ فقط سیاست داخلی

وضعیــت بــازار ســکه و ارز و به تبع آن اجنــاس وارداتی بویــژه در روزهــای اخیــر، نگرانیهــا را نســبت بــه آینده اقتصادی کشــور بیشــتر کرده اســت. به طور طبیعی هر کس گمان میکند که راهحلی وجود دارد، یا اگر راهحلی به ذهن او برســد مطرح میکنــد. در همین زمینه آقای حســین موســویان دیپلمات ســابق کشــور کــه اکنون در غــرب زندگــی و فعالیــت میکنــد، پیشــنهادی را عنوان کرده کــه به علت ماهیــت موضوع پیشــنهادی، بازتاب گستردهای داشته است. وی در پایان یک گفتوگو اعالم میکند که: «برای ایجاد اجماع و وحدت داخلی نیاز به درک درســت از شــرایط داخلی و خارجی کشــور، فداکاری و ازخودگذشــتگی است. با این وضع، مشکالت اقتصادی فعلی مردم و منافع کالن ملی کشور 2 قربانی اصلی اختالفات فعلی جناحهای سیاســی داخلی هســتند. بزرگان نظــام بایــد قبــل از هر چیــز در این مورد چارهاندیشــی کنند؛ حتــی به قیمت یک خانهتکانی اساســی در دولت یا حتی اســتعفای دولــت فعلی و برگزاری انتخابــات زودرس، زیــرا اســتمرار وضع فعلی تا 2 ســال دیگر، ممکن اســت موجب لطمات غیرقابل جبران شود.»

به نظر بنده، وی به درستی مشکل را در فقدان وحدت و انسجام و اجماع داخلی دانستهاند. اتفاقاً اگر 5 سال اخیر را به جای تمرکز بر سیاست خارجی و حــوزه اقتصــادی، قــدری از ایــن توجه معطوف بــه حل سیاســت داخلی و کاهــش تنشها میشــد، به طــور قطع امــروز وضعیت بهتری داشــتیم. زیرا ریشــه بخــش مهمــی از مشــکالت خارجــی و اقتصــادی در بحران سیاســت داخلــی اســت. بحرانــی که بــه صورت فقــدان انســجام و اعتمــاد در جامعه اعــم از در روابــط عرضــی (مــردم با مــردم، و جناحهــای قدرت بــا یکدیگر) یــا در روابــط طولــی (مردم بــا حکومت) خود را نشــان داده اســت. بــا وجود چنین مشــکلی، هیچ مســأله اقتصادی و سیاســت خارجی قابل حل نیست. بنابراین از این زاویه که یک کارشــناس امور سیاســت خارجی پس از ســالها بحــث و ارائــه تحلیل در ایــن زمینه، اکنون اعــالم میکند که رســیدن به یک راهحل جامع، در گرو وحدت و انسجام و اجماع داخلی است، گامی به پیش برداشته شده است.

ولــی تجویــزی کــه در ادامــه این اظهــار نظر آمده بــه کلی مغایــر با هدف اولیه اســت. شــاید هم هــدف گوینده، توصیه جدی به اســتعفا نباشــد، بلکه میخواســته نشــان دهد که اگر دست دولت در اداره امور و اصالح سیاستها باز نباشــد و ســایر نهادها خود را با یک سیاست مورد توافق هماهنگ نکنند، چارهای جز استعفا و کنار رفتن نیست و از این طریق تبعات چنین اقدامی را به طرف مقابل گوشــزد کند، ولی اگر چنین قصدی نداشــته است، باید گفت کــه پیشــنهاد مذکــور متضاد با هدف اعالم شــده در ابتدای جمالت اســت، و بیشتر شبیه جدا کردن دستگاه از بدن بیمار است. چرا؟

بــه ایــن علت که انتخابات در ایران تحت تأثیر رقابت مســتمر حزبی قرار ندارد که امروز اســتعفا داده شــود و مثالً دو هفته دیگر انتخابات برگزار شود. انتخابــات غیر حزبی اســت و هیچ رقابتی سیاســی مســتمری وجــود ندارد و انتخابــات از زمانــی کــه افراد به صورت غیر رســمی اعالم حضــور میکنند تا زمانــی که یــک نفر انتخــاب و وارد دفتر ریاســت جمهوری شــود، حدود یک سال طول میکشد. چنین پیشنهادی به منزله معطلی یک ساله امور است و معلوم است که در صورت اجرا، سرنوشت کشور چه خواهد شد.

علــت دیگــر این اســت که انتخابــات در جامعه مــا نه تنهــا فصلالخطاب نیســت، بلکه اول دعوا اســت. در حقیقت فلســفه آن با چالش مواجه اســت. چــه در مرحلــه تأییــد و رد صالحیتها کــه نامزدهای معرفی شــده مجموعه محدودی از جامعه را نمایندگی میکنند. حتی برخی از همان افراد تأیید شده نیز برحســب مصلحت تأیید میشــوند که اگر انتخاب و پیروز شــوند در عمل و به صورت حقیقی به رسمیت شناخته نمیشوند به طوری که عدهای از همان ابتدا اعالم میکنند که عمر فرد انتخاب شده 6 ماه یا یک سال است!