مطالبات دو سویه

یکم) رســانه، رســانه اســت و لذا «ماهیــت مطالبه گری» و «رویکــرد ارتباطــی» دارد. بنابرایــن، تأکیــد بــر رویکــرد رســانهها، بدون تأکید بر ماهیت آنها، برداشــت جامعی از رسانه و ژورنالیسم نیست.

شــاید بــه همین دلیل اســت کــه در طــول دولتهای یازدهــم و دوازدهــم، رســانههای همســو و منتقــد، هــر کــدام از منظــر خــود، مطالباتــی را پــی گرفتند کــه گاه با سوءبرداشــت همراه شده است. در این میان اما، مطالبه «حفظ امید»- به پشــتوانه رأی تحسین برانگیز و اعتماد مــردم- یکــی از محورهــای مطالبــات رســانهها بویــژه رســانههای همســو با گفتمــان اصالحاتِو اعتــدال بوده اســت. با وجود این، کتمان نمیتوان کرد که مطالبه حفظ امید مردم، امروزه بســتگی تــام و تمامــی به تبییــن «تدبیرهای متفــاوت دولــت» در عرصههای اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و سیاسی، دارد.

در ســوی دیگر، حتی رســانههای منتقد، آنجا که ســخن از نگاه کارشناســی و تحلیلهــای انتقــادی داشــتهاند، قابــل احتــرام بــوده و هســتند. بنابرایــن مطالبه گــری رســانهها همواره باید از ســوی مســئوالن بــا «نگاه پاســخگویی» و «تبییــن راهکارهــا و تدبیرهــا»، بــه رســمیت شــناخته و افزون بــر آن، از این ظرفیت بزرگ بخوبی بهره جسته شود.

دوم) «رویکــرد ارتباطی» رســانهها اما، در ادامه ماهیــت مطالبه گری آنان اســت. رســانهها به هر میــزان که بــا مخاطبان خــود ارتباط دوســویه و موفقی برقــرار کنند؛ بر ســرمایه اجتماعی خویــش افزودهاند. گرچه این مهم، میســر نمیشــود؛ مگر آنکه در 3 مرحله اطالع رســانی، ارتباطــی و اقناعی، حرفهای و کارشناســانه عمل کنند. بنابراین رســانههای موفق و حرفــهای، تنها مطالبه گری نمیکنند، بلکه به رویکرد ارتباطی خویش- در قالب خبرها، گزارشهای تولیدی و بستهبندی جذاب پیام- تکیه میکنند.

ســوم) رئیس جمهــوری محتــرم در اجالس قــوه قضائیه، مطالبــهای را از رســانهها در شــرایط حســاس کنونی مطــرح کردند که بیتردیــد در جای خود قابل اعتنا و احترام اســت. شرایط امروز کشــور بهدلیل خروج امریکا از برجام و افزایش فشــارهای همه جانبه و وارد شــدن ترامپ به یــک جنگ تمام عیار اقتصــادی، ابعاد اســتراتژیک ایــن مطالبه را بــرای رســانهها و روزنامه نگاران بیــش از پیش روشــن میکنــد. پرداختن بــه این مطالبــه الاقل به دو ســرمایه نیازمنــد اســت: .1 دادن اطالعــات صحیــح و بهنگام به رســانهها .2 گســترش ارتباط ارکان دولت با رسانهها در حد یک کمپین ملی و مستمر.

ما اگر بخواهیم رقابت نابرابر تأثیر رســانههای خارجی بر افکار عمومی را، نســبت به رســانههای داخلی تغییر داده و کفه را به سمت رسانههای داخلی بچرخانیــم، بایــد ظرفیت رســانهای داخل کشــور را بــاور کنیــم و از آن در این شــرایط بشــدت حســاس- برای ایجاد اجمــاع ملی، به حرفهایترین شــکلاستفاده کنیم.

آخر) این مطالبه دو ســو دارد، به هر دو وجه این مطالبات به طور عاقالنه و حرفــهای دقت و تمرکز کنیم. هیچ کدام از دو ســوی این مطالبات را نمیتوان حــذف کرد، بویژه در هفتهها و ماههای آتی، حساســیت این مســأله دو چندان خواهد شد. بنابراین جا دارد که مدیریتهای روابط عمومی و اطالعرسانی در دستگاهها نه تنها برای مطبوعات و خبرگزاریها، که وب سایتهای تخصصی و شــبکههای اجتماعی، اطالعات و تحلیلهای کارشناســانه و درست را تأمین کننــد؛ ولــو آنکه در ایــن مطالب- بهدلیل ضــرورت شفافســازیها- نگاههای انتقــادی نیز، وجود داشــته باشــد. مهم در هــر حرکت رســانهای، نتیجه نهایی آن اســت کــه در یــک فرآینــد حاصل میشــود. در کارهــای رســانهای حرفهای جهان، هرگز «رویداد محوری» و نگاههای موردی پاسخ نگرفته است، اما تکیه بــر «روزنامه نــگاری تحلیلی» و «برخــورداری از نگاه فرآیندی» حتمــاً ما را به مقصد خواهد رســاند و دولت و رســانهها در جهت رسیدن به یک وحدت ملی فراگیر، از شرایط بحرانی پیش رو، کشور را عبور خواهند داد.