جزئیات قیمتگذاری ارز توافقی در بورس

«ایران» از تغییر قیمتگذاری و معامله ارز و سکه گزارش میدهد

درهفته جــاری دو اتفاق مهم در نحوه قیمتگــذاری و معاملــه ارز و ســکه رخ میدهــد. قــرار اســت از اوایل هفته جاری بخشــی از ارز حاصل از صادرات کــه حــدود 8.5 میلیــارد دالر اســت در بورس قیمتگــذاری و به واردکنندگان کاالهای اولویت سوم یا همان کاالهای مصرفی اختصاص یابد. از ســوی دیگر طبــق اعالم بانک مرکــزی از ۰۱ تیرماه جــاری معامالت اوراق گواهی ســپرده سکه در بورس آغاز میشود. دولــت انتظــار دارد بــا راهانــدازی بازار ثانویــه بــرای ایــن دو کاالی پرمتقاضی در بــازار که طــی ماههای اخیر با رشــد قیمتی باالیی روبهرو بوده اســت، بازار متعادلتر شود. پــس از آنکــه دولت در ۱۲ اردیبهشــت ماه امســال با اعالم نــرخ ۰۰۲4 تومانی بــرای دالرهرگونــه نــرخ باالتــر از ایــن رقــم را غیرقانونــی و قاچــاق تلقــی کــرد، کارشناســان اقتصــادی از دولــت خواســتند بــرای بهبود شــرایط بــازار و تأمین بخشــی از نیازهایی که درلیست اولویتهــای بانک مرکــزی قرار ندارد، بازار ثانویــه ارز را راهاندازی کند. اکنون با موافقت دولت و در بســترمعامالتی بورس تهــران این بازار به طور رســمی فعالیت خود را آغاز میکند. براســاس برنامــه جدیــد دولــت تمام کاالهــای وارداتــی بــه کشــور در چهــار گروه تقسیمبندی شد که گروه نخست شــامل کاالهــای اساســی، گــروه دوم مــواد اولیــه و واســطهای، گــروه ســوم کاالهــای مصرفی کمتر ضروری و گروه چهــارم کاالهــای ممنوعــه میشــود. هفته گذشــته مســعود کرباســیان وزیر امــور اقتصــادی و دارایــی خبــر عرضه ارز توافقــی از هفتــه جــاری در بــورس تهــران را اعــالم کــرد. طبــق گفتههای ایــن عضــو کابینــه بــا تصمیــم دولت، صادرکنندگان میتواننــد ارز حاصل از صادرات خود را پس از ثبت اظهارنامه صادراتــی، در بــورس تهــران عرضــه کننــد. از ایــن پس واردکننــدگان پس از ثبت ســفارش، میتواننــد ارز مورد نیاز خــود را بــا مراجعــه بــه بــورس تهران تأمین کنند. ■ ارزی برای کاالهای اولویت سوم درحالــی که قرار اســت بزودی بخشــی از ارزحاصــل از صــادرات کشــور در بــورس تهــران قیمــت بخــورد، هنــوز جزئیــات و قیمــت پایــه آن مشــخص نیست. درهمین زمینه مدیرنظارت بر بازارهای سازمان بورس و اوراق بهادار در گفتوگــو بــا «ایــران» درایــن بــاره گفــت: ارز توافقی بــرای صادرکنندگان و واردکنندگان کاالهای اولویت ســوم یا کاالهای مصرفی طراحی شده است. محســن خدابخــش توضیــح داد: براساس مصوبه دولت، صادرکنندگان کاال میتواننــد ارز حاصــل از صــادرات خــود را بــه نــرخ رســمی ۰۰۲4 تومانی بــه واردات کاالهــای اولویــت ســوم اختصــاص دهنــد و بدیــن ترتیب حق اســتفاده از گواهی صادراتــی را در بازار بورس با نــرخ رقابتی بــه واردکنندگان این گروه واگذار کنند. بهگفته وی واردکنندگان نیز این گواهی را با نرخ رسمی ۰۰۲4 تومان خریداری میکنند و مابهالتفاوت معامله بورسی به صادرکننده پرداخت میشود. این مقــام مســئول در ســازمان بورس درپاسخ به این سؤال که آیا نرخ توافقی ارز به آنچــه امروزه در بازارغیررســمی داد وســتد میشــود نزدیــک خواهــد بــود؟ اظهارکــرد: ایــن بخــش از ارز حاصــل از صادرات با همان نرخ ۰۰۲4 تومــان وارد بــورس شــده و واردکننــده بایــد درخصــوص قیمــت اظهارنامــه صادراتــی بــا صادرکننــده بــه توافــق برسد. وی اضافه کرد: برای اینکه نرخ تعیین شــده در بورس بــرای ارز کنترل شــود، همانند سهام یک دامنه نوسان روزانه بــرای آن درنظــر گرفتــه میشــود کــه ممکــن اســت از 5 درصــد مرســوم در بازار بورس هم کمتر باشد. خدابخــش تصریح کــرد: بدین ترتیب نــرخ بخشــی از ارز ورودی به کشــور در بــازار بــورس کشــف قیمــت میشــود و نــرخ آن براســاس ســازوکار بــازار کــه همــان عرضــه و تقاضاســت متفــاوت خواهد بــود. بااین حال نظارت دقیقی روی معامــالت و نرخهایــی که کشــف میشود اعمال خواهد شد. مدیرنظــارت بــر بازارهــای ســازمان بــورس درپایــان تأکیــد کــرد: این طرح دارای ســه ضلع شــامل بانک مرکزی، وزارت صنعــت و بــورس اســت کــه موفقیــت آن نیازمنــد همــکاری تمــام ایــن نهادهاســت. دراین طــرح وزارت صنعــت نــام صادرکننــدگان مشــمول ارز را ثبــت میکند، بانــک مرکزی باید ارز را تخصیص دهد و بورس نیز بســتر معامالتی را فراهم کند. برپایــه اطالعــات موجــود، اولویــت نخســت کاالهــای وارداتــی مجمــوع کدهای تعرفه گــروه یک، ۳۰8۱ ردیف بــه ارزش حــدود 5.۳۲ میلیارد دالر که از محــل منابــع ارزی در اختیــار بانــک مرکــزی (نفــت) مطابــق بــا ضوابــط و دســتورالعملی کــه از ســوی وزارت صنعــت، معــدن و تجــارت بــرای جلوگیری از بروز کمبود یا واردات بیش از نیــاز تدویــن خواهــد شــد، پرداخــت شــود. گروه دوم نیز بــا مجموع کدهای ۳۷۳۳ ردیــف تعرفه بــه ارزش حدود ۰۲ میلیــارد دالر کــه از ارز صــادرات غیرنفتــی در ســامانه نیمــا بایــد تأمین شــود. گروه ســوم هم مجموعه کدهای ۳۷۳۳ ردیــف تعرفــه بــه ارزش حــدود 8.5 میلیــارد دالراســت کــه از ارز صــادرات غیرنفتــی که طبــق توافق خریــدار و فروشــنده ارز و بــا ثبــت در ســامانه «ســماصا» تأمیــن ارز خواهــد شد. ■ آغاز معامــات اوراق گواهی ســپرده سکه در بورس از فردا درحالــی کــه بســترهای قیمتگــذاری بخشــی از ارز کشــور در بــازار بــورس فراهم شــده اســت، طبق برنامه بانک مرکــزی بــورس پذیرای ســکه طــال نیز خواهــد بــود تــا بــا معامــالت اوراق ســپرده ســکه قیمــت ایــن محصــول پرطرفدار متعادل شــود. بانک مرکزی بــا هماهنگــی بــورس اوراق بهــادار از روز یکشــنبه ۰۱ تیرمــاه در اقدامــی جدید، امکان عرضــه تمام حوالههای پیــش فــروش شــده ســکه را در بورس فراهــم میکنــد. ایــن اوراق پــس از موعد سررســید در حکم مالکیت سکه طــال بــوده و قابــل خریــد و فــروش در صرافیها خواهند بود. ســید محمود احمــدی دبیــرکل بانک مرکزی درخصوص طرح پیش فروش ســکه کــه در راســتای ایجــاد تعــادل قیمــت ســکه در دســتور کار ایــن بانک قــرار گرفت، گفت: براســاس این طرح 6.۷ میلیون سکه از بهمن ماه سال 96 لغایت اواســط اردیبهشــت سالجاری پیــش فروش شــد و به نظر میرســد با تزریــق ایــن تعداد ســکه به بــازار کامالً شــاهد متعادل شدن وضعیت قیمتی سکه طال باشیم. وی درخصوص وعده تحویل سکههای پیش فروش شده توسط بانک مرکزی گفــت: ایــن بانــک متعهــد بــه تحویل تمامــی ســکههای پیــش فروش شــده اســت و آمادگــی کامــل بــرای ایــن امــر وجــود دارد بــا ایــن حــال امــکان جدیدی در راستای نقدپذیری و تبادل گواهیهــای پیــش خریــد ســکه بــرای پیــش خریدکنندگان به وجــود آوردیم تا ایــن افــراد بتوانند گواهی ســکههای خود را قبل از سررســید، در بازار بورس به فروش رسانند. همچنین کسانی که تمایل به ســرمایهگذاری در حوزه سکه دارنــد میتوانند بــا مراجعه به بورس، اوراق سکه را خریداری کنند. دبیــرکل بانــک مرکــزی درخصــوص ســازوکار اجرایــی اوراق ســکه گفت: پیش خریدکننــدگان میتواننــد بــا مراجعه به کارگزاری مربوطه، گواهی پیش خریدشده سکه را به اوراق سکه تبدیل کنند و از طریق کارگــزاری، کل ســکه پیــش خریدشــده یا بخشــی از آن را عرضه و بهصورت توافقی و براســاس قیمــت پایــهای که مشــخص میشود، واگذار کنند. دارندگان نهایی این اوراق که در حکم سند مالکیت سکههای طال بوده پس از زمان سررســید میتوانند با مراجعه به شعب منتخب بانک ملی، ســکه خــود را تحویل گیرند یــا از خدمات نگهــداری بانک ملــی یا کارگــزار مربوطه استفاده کرده و مخاطرات ناشی از سرقت و مفقودی ســکههای طــال را کامل از خود دور کننــد. همچنیــن همانگونــه کــه ذکــر شــد این گواهیها قابلیت خرید و فروش در صرافیهــا را خواهنــد داشــت و عمــالً نیازی به تحویل و نگهداری سکههای طال نخواهــد بود. وی افزود: با توجه به قوانین کشــور، اوراق ســکه کــه در بــورس عرضه میشود معاف از مالیات است.