مذاکره خارجی، اتحاد داخلی

تیــم دیپلماســی دولت از ســال 92 تاکنون فشــارهای زیادی را تحمل کرده است و سختیهای زیاد کشیده؛ اکنون اما در وضعیتی قرار داریم که به نظر میرســد نــه وقــت اســتراحت بابت خســتگی 5 ســال گذشــته بلکــه زمان شــروع مجموعه اقداماتــی قویتر از قبل در حــوزه دیپلماســی باشــد. اکنــون زمــان آن اســت کــه دولت مجموعــه تیمهایی را مأمــور مذاکره با دو طیف عمــده از بازیگران بینالمللــی کند؛ طیف اول کشــورهای همســو با ما و طیف دوم کشورهایی که در کــوران اقدامات غیــر معمول دولت امریــکا، تا اینجا طرف ایران را گرفتهاند. قطعاً و حتماً حضور آقای دکتر روحانی در سوئیس و اتریش میتواند منشــأ اثر باشــد و مشــکالتی را که بــا خروج امریــکا در برجام ایجاد شــده اســت در مســیر حــل و فصل قرار دهد. تــا اینجا اروپا در لفــظ اعالم کرده کــه بهدنبــال امریکا از برجام خارج نخواهد شــد و خانــم موگرینی هم بر پایبندی به برجام تأکید کرده اســت. سیاســت ما باید تقویت این دیدگاه در اتحادیــه اروپــا باشــد. اتریــش و ســوئیس دو بازیگــر تأثیرگــذار عرصه سیاسی و اقتصادی اروپا هستند و مهمتر از آن اینکه ریاست این اتحادیه در دوره اخیر برعهده اتریش اســت. ســفر آقای روحانی به این دو کشور با این شــرایط زمانی که در آن قرار داریم و موقعیت سیاســی که آنها از آن برخوردار هســتند یک اقدام واجب است. درک موقعیت فعلی و شرایط این سفر میتواند آن را به یکی از نقاط عطف شرایط پس از برجام بدون امریــکا تبدیــل کند. ما ضمن اینکه باید اســتقالل موضع خــود را در قبال بازیگــران منطقهای و فرا منطقهای روشــن کنیم، نیازمند آن هســتیم که تا حد امکان شــکاف ایجاد شــده بین اروپا و امریکا در موضوع برجام نیز حفظ شود. حفظ این موقعیت مستلزم تقویت دیپلماسی با این کشورها در سطوح باال و نزدیک شدن به آنها، البته از موضعی مستقل و غیرتابع است.

شــکی نیســت کــه بســیاری از بازیگــران بینالمللــی نیــز از تقویــت دیپلماســی و باز ماندن باب گفتوگو با ایران استقبال میکنند. خصوصاً در ایــن میان کشــورهای اروپایی نقش بســیار مهمی دارند؛ چــرا که ایران برای آنها جدای از مسائل اقتصادی و موضوع تأمین انرژی دارای اهمیتی بسزا در مســائل امنیتی است. دود اتفاقات ناگوار و خشن خاورمیانه قبل از هــر جــای دیگــری به چشــم اروپاییها مــیرود و آنها تمایــل ندارند که شــاهد نا آرامــی جدیدی در منطقه باشــند. چرا که هزینههــای اقتصادی و مهمتــر از آن امنیتــی ایــن اتفاقات تــا اینجا برای اروپاییها بســیار گران تمام شده است.

استفاده از ظرفیتها و اقدامات دیپلماتیک سازندهای مانند سفر اخیر رئیس جمهوری به اروپا اما خود مســتلزم فراهم آوردن زیرساختهایی در داخل کشور اســت. بدون این زیرساختها تالشهای دیپلماتیکی که جریــان دارند بازتابــی در مقام نتیجه عملی نخواهند داشــت. مهمترین این مســائل داشتن وحدت در داخل اســت. این نه به معنای نفی انتقاد اســت و نه به معنای کنار گذاشــتن رقابتهای سیاسی و پذیرش تکثر در حوزههای مختلف. معنای این وحدت رعایت حدود رقابت در چارچوب منافع ملی و پرهیز از جدالهای تنشآفرین در ســطح جامعه اســت. به عبارت دیگر شــرایط نامطلوب در برخی حوزههــا نباید در تداخل تبدیل بــه ابزار انتقامگیری سیاســی یا اهرم فشــار به رقبا شــود.چنین نگاهی به موقعیــت کشــور زمینــه همــکاری مطلوب برای حــل مشــکالت را از بین بــرده و در عمل همه تالشهــا و از جمله تالشهای دیپلماتیک را بیاثر میکند. مســائل دیگری چون ترمیم کابینه بر اســاس شرایط شکل گرفته جدید برای کشــورمان، سرعت دادن به اجرای قوانین و توافقهای انجام شــده ناظر به مســائل اقتصادی چون صندوقهای بازنشســتگی، اهتمام بیشــتر بــرای نزدیکی و پیوند مردم و مســئوالن و همینطور زمینهســازی جدی برای شــنیدن صدای واقعی جامعه هم از جمله پیش زمینههایی هستند که در اثر بخشی اقدامات دیپلماتیک دولت مؤثر خواهند بود.