خاموشی در کمین کشور
مصرف برق رکورد تاریخی زد
میــزان مصرف بــرق در روزهای گذشــته به بــاالی 56 هزار مگاوات رســید و به این ترتیــب رکورد جدیــدی در صنعــت برق ثبت شد. رقمی هشداردهنده که پایداری شــبکه بــرق کشــور را تهدید میکنــد. چرا کــه امســال با وجــود رشــد مصــرف برق، تولید برق از منابع برقابی بهدلیل کاهش بارشها و کمبود آب در پشت سدها افت داشــته اســت. درحال حاضر تــوان تولید برق کشــور حدود 58 هزار مگاوات اســت و با توجه به محدودیتهای شبکه، دولت نمیتواند بیشتر از این میزان را تأمین کند.
بر اساس گزارشهای مرکز کنترل برق کشــور (دیســپاچینگ ملی) ســال گذشته بیشــترین میــزان مصــرف بــرق (پیــک) رقمی معــادل 55هزار و 443 مگاوات در روز یکشــنبه 8 مــرداد ماه در ســاعت 14 و 45 دقیقه ثبت شده بود. االن در تیرماه از این رقم عبور کردهایم. بر اســاس آخرین گزارش شرکت مدیریت شبکه برق ایران، بــا ادامه مــوج گرما پیک مصــرف برق در روز دوشــنبه 11( تیرماه) به میزان 56 هزار و 532 مگاوات گزارش شــد. این دو پیک یــک وجــه اشــتراک دارنــد. آن هــم ثبت هــر دو در روز اســت. لــذا بایــد حواســمان بــه میزان مصــرف برق در روز باشــد تا به خاموشیبرنخوریم.
البتــه در روزهــای گذشــته همــه شــهرهای ایــران کم و بیش شــاهد قطع بــرق در برخــی از ســاعات روز بودهانــد کــه مســئوالن بــرق کشــور آن را بــدون برنامهریزی و در راســتای مدیریت شبکه میداننــد. در ایــن مــورد اخیراً هوشــنگ حائــری معــاون امور بــرق و انــرژی وزیر نیرو، با تأکید بر اینکه هیچ گونه خاموشی برنامهریزی شــده وجود نداشــته اســت، گفــت: «اما در برخی موارد بهدلیل اینکه مصــرف در زمــان پیــک بیشــتر از میزان قابل قبول افزایش پیدا میکند به تبع آن در برخی موارد نیز تجهیزات ما پاسخگو نبودنــد، ترانسها دچار اضافه بار و کابل و خــط دچار آســیب و مشــکل میشــوند و در نتیجــه شــاهد بــروز خاموشــی در برخــی مناطق بهدلیــل افزایش مصرف برق هســتیم. منتها اگر هر مشترک تنها 10 درصــد صرفهجویــی داشــته باشــد ما براحتــی میتوانیــم تابســتان امســال را سپری کنیم.» حائری میگوید که بهدلیل خشکســالی در تابســتان امســال حــدود 30 درصــد ظرفیــت تولیــد نیروگاههــای برقابی را از دســت دادهایم. برای جبران این کمبــود تنها راهی کــه در کوتاه مدت پاسخگوســت، مدیریت مصرف اســت و ســاخت نیروگاه برای جبران این کمبود، امــکان پذیــر نیســت. بــر اســاس آمــار حــدود 20 هــزار مــگاوات مصــرف بــرق کشــور در ســال گذشــته بــه سیســتمهای سرمایشــی اختصــاص پیــدا کــرده بود و بــه اعتقــاد معــاون وزیــر نیــرو ایــن رقم وحشــتناک اســت و باید مدیریت شــود. چراکــه ایــن عــدد معــادل کل مصرف 4 کشور همسایه است. با ادامه خاموشیها در کانشــهرهای کشــور و اعام نظر یکی از نمایندگان مجلس شــورای اسامی در فضای مجازی، ســراغ مســئوالن اســتانی و شــرکتهای تابعــه وزارت نیــرو رفتیم. هیچ کدام پاســخگو نبودنــد و تنها یکی از مســئوالن بــدون ذکر نام خــود در گزارش حاضر شــد کــه توضیحات بیشــتری ارائه دهــد. او با بیان اینکه طی ســالهای اخیر صنعت بــرق بهدلیل مشــکات مالی در تنگنا قرار داشــته، گفــت: « ظرفیت مورد نیاز کشور ما ساالنه 5 هزار مگاوات است، امــا ما در ســالهای اخیر به ایــن میزان از ظرفیت دســت نیافتیم. چراکه از یک سو بــه خاطــر تعرفههــای پایین بــرق امکان ســرمایهگذاری بــرای آن را نداشــتیم و از ســوی دیگــر میــزان مصــرف برق کشــور مدیریــت شــده نیســت. بــه طــوری کــه کارشناسانعقیدهدارنداگرمصرفبرقرا مدیریت کنیم، حدود یک سوم از ظرفیت تولیــد بــرق کشــور بیاســتفاده میمانــد. لــذا لزومــی نــدارد کــه بــرای عبــور از 200 ساعت پیک برق هزاران میلیارد از منابع محــدود کشــور را صرف ســاخت نیــروگاه کنیــم. امــا بدون شــک دســتیابی بــه این هدف نیازمند ایجاد زیرســاخت هاســت. مثاً باید تعرفههای برق را اصاح کنیم. در کشــورهای توسعه یافته تعرفه برق در ســاعات پیک مصرف به اندازهای اســت که مشترکان خودشــان اقدام به مدیریت مصرفمیکنند.بنابراینقیمتمیتواند یکعاملکنترلیباشد،مانندسالاجرای قانون هدفمندی یارانهها که ما نیز شاهد رشد منفی مصرف برق بودیم.»
ایــن مقــام مســئول توضیــح داد: «خاموشــیهای اخیــر برنامهریزی شــده نبود. امــا وقتی بــار مصرفی بــاال میرود، بهمنظــور حفــظ پایــداری شــبکه، بــرق برخی از مناطق بهصورت سیستمی قطع میشود تا شبکه آسیب نبیند و کل مردم ایران با مشکل مواجه نشوند. ما برنامهای برای اعمال خاموشی نداریم که بخواهیم آن را اطاعرســانی کنیــم. همــه مــا بــا 10 درصــد کاهش مصرف بــرق میتوانیم از وقوع بحران خاموشی جلوگیری کنیم.»
موضــوع خاموشــیهای پراکنــده در روزهای اخیر موجب اعتراض بســیاری از مــردم در فضای مجازی شــده اســت. اما پاســخ مســئوالن به ایــن اعتراضــات یک جمله است: «صرفهجویی کنیم تا شاهد خاموشی نباشیم. به این معنا که مصارف غیر ضرور خود را صرفهجویی و مدیریت و به ساعات غیر پیک منتقل کنیم.»