«خشکه کاری شالی»، راهی برای خروج از ممنوعیت کشت برنج

بــاران غالمــی خمیــران/ در ســالهای اخیــر طرحهای تحقیقاتــی درخصوص خشــکه کاری دراســتانهایی از جملــه خوزستان و گلســتان به اجرا درآمد که با استقبال چشمگیر کشــاورزان نیز مواجه شد. وجود مزایای نسبی متعدد درطرح خشــکه کاری نسبت به شیوههای سنتی که توسط کشاورزان اعمال شده از دالیل موفقیتآمیز بودن این طرح بوده است. بهگفتــه کارشناســان کشــاورزی، کاهش آلودگی خاک و آب، بهبود تهویه خاک، بهبود شــرایط اقلیم مزرعــه (دمای هوا بیــن فاصله ردیفهای کشــت در شــب و روز)، کاهــش امــراض و آفــات برنــج و بهبــود بیــان آبــی و پیشــرفت اقتصــاد منطقــه از مزایــای کشــت خشــکه کاری برنج است. نتایج تحقیقات انجام شده در دنیا نشــان میدهد، این روش باعث ذخیره آبهای زیرزمینی میشود. ■ کشت برنج در گلستان با خشکه کاری شالی «مختار مهاجر»، رئیس ســازمان جهاد کشاورزی گلستان در گفتوگو با «ایران» خشــکه کاری شــالی را راهی برای خروج ایــن اســتان از ممنوعیــت کشــت برنج دانست و ابراز امیدواری کرد که استقبال کشــاورزان گلســتانی از ایــن طــرح بــه خودکفایی کشــور در تولید این محصول ختــم شــود.بهگفته وی درایــن روش که همانند محصول گندم، بذر برنج پس از شخم و دیسک در زمین کاشته میشود، میــزان مصــرف آب از ۵۱تا ۸۱هــزار متر مکعب به5 تا۸ هزار متر مکعب کاهش مییابد. رئیس سازمان جهاد کشاورزی گلســتان با اشــاره به اینکه میــزان تبخیر آب در اســتان باالســت و منابع آبی هم در این استان کم است، تأکید کرد: توجه

به مصرف این مایه حیاتی بخصوص در بخشکشاورزیحائزاهمیتاست. مهاجر با اشــاره به کشــت خشــکه کاری شالی که سال گذشته بهصورت آزمایشی در 5 هکتار از شــالیزارهای اســتان انجام شــد، تصریح کــرد: ایــن روش کشــت را حــدود 4 ســال گذشــته در اســتان انجام دادیم که با افزایش رشــد علفهای هرز بیــن خوشــههای برنج مواجه شــدیم تا اینکه با تحقیقات انجام شده 2 نوع سم را برای از بین بردن این علفها شناسایی کردیم. با ازبین بردن این علفها روش خشکه کاری شالی را در وسعت بیشتر در دستور کار قرار دادیم. ■ نبود بازدهی خشــکه کاری در مازندران وگیالن بــا این حــال، «ابراهیــم اکبرپــور»، مدیر زراعت سازمان جهاد کشاورزی گیان در

گفتوگــو با «ایران» با بیان اینکه کشــت برنــج بــه روش خشــکه کاری در اســتان نداریم، یادآور شــد: خشــکه کاری شالی در مازنــدران و گیــان بهعلــت جنس و بافت خاک و شرایط خاص آب و هوایی جواب نمیدهد.وی با اشاره به اینکه این نوع کشــت بهدلیل کاهــش مصرف آب مناســب اســت، اما در گیــان نمیتوان اســتفاده کرد، افــزود: این نوع کشــت در اســتان در حال حاضر در دســت تحقیق اســت و تــا زمانــی که بــه نتایج درســت نرســیم قابل استفاده نیســت. از طرفی، شــالیزارهای مــا غرقابــی اســت و بافت خاک و شــرایط اقلیمی به گونهای است که به نظر میرســد خشــکه کاری جواب ندهد. با این اوصاف تا مشــخص شــدن نتایــج تحقیقــات، نمیتــوان در مــورد کشــت خشــکه کاری در اســتان تصمیم گرفت. ■ ممنوعیت کشت برنج حتی به روش خشکهکاریدرخوزستان خوزســتان هــم در تولیــد برنــج بعــد از گیان و مازندران رتبه ســوم کشوری را تا قبــل از ممنوعیت کشــت این محصول داشت. «محمدقاسمی نژاد»، معاون تولیدات گیاهیسازمانجهادکشاورزیخوزستان هــم در گفتوگــو با «ایــران» با اشــاره به خشکسالی و ممنوع شــدن کشت برنج از امسال در این استان، خاطرنشان کرد: سال گذشــته در 23 هزار هکتار از اراضی استانکشتبرنجبهصورتخشکهکاری انجام شــد کــه کشــاورزان هم اســتقبال کردند.به گفته وی، تحقیق روی این نوع کشــت در استان با توجه به خشکسالی و پیدا کردن راهکاری برای کاهش مصرف آب، از سال 75 در 00۱ هکتار از شالیزارها شــروع شــد و نتایــج خوبی هم داشــت. این کشت بیشتر درشمال شرق، جنوب وجنوب غرب اســتان که بیشــتر دشت و کوهستانی بود، انجام شد. قاسمینژاد افزایش راندمان آب، تقلیل میزان بذر به نصف، کاهش زمان کشت، کاهش 50 درصدی میــزان مصرف آب بــرای آبیــاری، کنتــرل و مدیریــت بهتــر مزرعــه بــرای ازبیــن بــردن علفهــای هرز و کاهــش 40 درصدی هزینههــا را از جمله مزایای کشت خشکه کاری عنوان کرد و یادآور شــد: با وجود این همه مزایا در کشــت خشــکه کاری بازهــم بهدلیــل خشکســالی شــدید ایــن نــوع کشــت در اســتان مقرون به صرفه نبــوده و به طور کلی کشــت برنج در خوزســتان از امسال ممنوع اعام شده است.